اتیسم یا درخودماندگی، اختلال عصبی-رشدی است که خود را در سالهای ابتدایی زندگی کودک (۳ سال ابتدایی) نشان میدهد که مانند هر بیماری و اختلال دیگری دارای یک سری علائم و نشانههاست؛ با شناسایی این علائم و مقدار سختی آن اما، میتوان میزان اختلال، سطح اختلال و همچنین راههای درمان را تشخیص داد.
اتیسم به طیف گستردهای از چالشهای مهارتهای اجتماعی، رفتارهای تکراری، گفتار و ارتباطات غیر کلامی اشاره دارد که بر اساس مرکز کنترل بیماریها، از هر ۵۹ کودک، یک نفر را در ایالات متحده آمریکا درگیر میکند.
فقط یک نوع اتیسم وجود ندارد، بلکه اتیسم انواع مختلف دارد که عامل اکثر آنان ژنتیک و عوامل محیطی هستند. از آنجا که اتیسم اختلال طیفی است، کودکان اتیسم هر کدام دارای یک سری نقاط قوت و چالشهای مختص به خودشان هستند. نوع یادگیری، فکر کردن و حل مسائل در این افراد دارای سطحبندی است. برخی عملکرد بسیار بالایی داشته و برخی دیگر با چالشهای بسیاری روبرو خواهند بود؛ برخی کودکان اتیسم ممکن است برای زندگی روزانه و انجام اعمال روزانه خود نیاز به کمک و حمایت داشته باشند و این در حالیست که دیگر کودکان اتیسم یا حتی بزرگسالان درگیر با اتیسم نیاز کمتری به کمک و حمایت دیگران دارند، حتی بسیاری از این افراد نیز زندگی کاملا مستقلی دارند.
ممکن است عوامل زیادی رشد اتیسم را تحت تاثیر قرار دهند، اختلالات دستگاه گوارش، اختلالات خواب، مشکلات سلامت روان مانند اضطراب، افسردگی و مشکلات در توجه، همگی مواردی هستند که بر رشد و توسعه اتیسم تاثیر خواهند داشت؛ این اختلال در کودکان اتیسم به طور معمول در سنین ۲ تا ۳ سالگی ظاهر میشود. در برخی موارد این اختلال ممکن است زودتر از سنین ۲ تا ۳ سالگی پدیدار شده و در سن ۱۸ ماهگی قابل تشخیص است. تحقیقات نشان میدهد که مداخله زودهنگام منجر به نتایج مثبت در زندگی کودکان اتیسم خواهد شد.
اتیسم نیز مانند هر بیماری و اختلال دیگری دارای یک سری علائم و نشانههاست. با شناسایی این علائم و مقدار سختی آن، میتوان میزان اختلال، سطح اختلال و همچنین راههای درمان را تشخیص داد.
چالشهای ارتباطات اجتماعی
نه تنها کودکان اتیسم، حتی بزرگسالانی که با اتیسم درگیر هستند، در ارتباطات کلامی و غیر کلامی با مشکل مواجه میشوند. برای مثال، آنها در درک و استفاده از زبان گفتاری (حدود یک سوم از کودکان اتیسم و دیگر افراد درگیر با اتیسم، علائم غیر کلامی دارند)، حرکات و اشارات، ارتباط چشمی، حالتهای چهره، تن صدا، تشخیص احساسات و قصد و نیت دیگران، تشخیص احساسات شخصی کودک اتیسم، بیان احساسات، جستجوی آرامش احساسی در دیگران، احساس دستپاچگی در موقعیتهای اجتماعی، عدم اندازهگیری فضای شخصی (عدم تشخیص فضای مناسب بین افراد)، حرکات محدود و رفتارهای تکراری و ... دچار مشکل میشوند.
چند توصیه برای والدین کودکان اتیسم
هر شرایطی که در زندگی روزمره یک خانواده اختلال ایجاد کند، شرایط بدی محسوب شده و زندگی را از حالت نرمال و طبیعی آن خارج میکند. حال اگر این شرایط، سر و کار داشتن با یک فرد بیمار در خانواده باشد، هم به لحاظ فیزیکی و هم به لحاظ عاطفی کل افراد خانواده را تحت تاثیر و زندگی آنان را نیز تحت شعاع قرار خواهد داد. یکی از این شرایط سخت میتواند داشتن کودکان اتیسم باشد.
اگرچه دشوار است، ولی والدین کودکان اتیسم باید با صبر و حوصله و آگاهی کافی با فرزندان خود رفتار کنند. در ابتدا باید بدانند اتیسم چیست، اختلال اتیسم فرزندشان در چه سطحی است و همچنین نحوه برخورد با این بیماری و کودکان اتیسم چگونه است.
مهم نیست والدین چقدر خسته باشند. باید کودک اتیسمیک خود را به بیرون از منزل برده و با اجتماع روبرو کنند. این کار باعث آموزش حرکات و رفتارهای متفاوت از دیگران شده و آنها را شاد میکند.
اگر جزء والدینی هستید که تمام زمان خود را با کودک یا کودکان اتیسم خود سپری میکنید، لازم است فقط برای چند ساعت از کسی تقاضا کنید در کنار کودک شما بماند و از او مراقبت کند و به خودتان استراحت دهید. این کار شما را برای ادامه محکمتر خواهد ساخت.
اگر خودتان زمان کافی برای رسیدگی به برنامههای مدرسه فرزند خود را ندارید، حتما از کسی خواهش کنید که به شما در این کار کمک کند و یا اینکه کسی را برای این کار استخدام کنید.
خانواده و دوستان خود را با این اختلال آشنا کنید تا بدانند در هنگام مواجهه با کودک یا کودکان اتیسم شما، چه رفتاری از خود نشان دهند و با او چگونه برخورد کنند.
با جامعه اتیسمیک در شهر خود آشنا شده و به آنها بپیوندید. دیدن افرادی در شرایط مشابه یا غیر مشابه به خودتان که مثل شما با این مشکل روبرو هستند، شما را برای ادامه قویتر خواهد کرد.
شما به عنوان والدین کودکان اتیسم باید بدانید که شاد بودن و شاد زیستن حق شما و فرزندانتان است. نه تنها از فرزندتان، بلکه از خودتان نیز باید مراقبت کنید و به سلامت خود نیز اهمیت دهید. هر کاری لازم است انجام دهید تا یک زندگی شاد برای خود و کودکان اتیسم خود فراهم کنید.