بر اساس دادههای کاوشگر فضایی «بپیکلمبو»(BepiColombo) اروپا، گازهای فراوانی از جمله کربن و اکسیژن، از جو زهره خارج میشوند. این دادهها زمانی به دست آمد که فضاپیمای بپیکلمبو از کنار سیاره زهره گذر کرد و توانست بر دانش ما در مورد مواد خارج شونده از جو همسایه سیارهای ما بیافزاید. این یافتهها میتواند به دانشمندان کمک کند تا ترکیبات محیطِ مغناطیسی شکننده زهره را دستهبندی کنند.
بر خلاف زمین، سیارهای با میدان مغناطیسی ذاتی که از جو آن در برابر فرار به اعماق فضا محافظت میکند، زهره میدان مغناطیسی پایدار خود را ندارد. علت این است که فضای داخلی سردتر آن نمیتواند در اطراف مواد مذاب، چرخش لازم برای ایجاد و حفظ یک میدان مغناطیسی، را داشته باشد. در عوض، برخورد نور خورشید به این گوی کهربایی رنگ، اتمهای جوی آن را دارای بار میکند، که سپس جریانهای الکتریکی ایجاد میشود و یک مغناطیسسپهر ناپایدار و وابسته به نور خورشید تولید میشود.
به نقل از اسپیس، در ماه اوت سال ۲۰۲۱، کاوشگر بپیکلمبو به مدت ۹۰ دقیقه از میان این مغناطیس کره ضعیف عبور کرد تا سرعت خود را کاهش دهد و مسیر خود را در حالی که به سمت هدف نهایی خود یعنی سیاره عطارد حرکت میکرد، تنظیم کند. با این حال، دانشمندان با تجزیه و تحلیل دادههای بازدید زودگذر این فضاپیما، به اطلاعات ارزشمندی در مورد زهره دست یافتند. به نظر میرسد که ذرات باردار یا یونها به دلیل نور خورشید که مولکولهای موجود در اتمسفر را با سرعت بسیار بالایی شتاب میدهند، از سیاره فرار میکنند. سرعت به اندازه کافی بالا بود که یونها حتی از گرانش سیاره فرار کرده و به فضا سرازیر شوند.
لینا حدید(Lina Hadid)، محقق آزمایشگاه فیزیک پلاسما در فرانسه که این تحلیل جدید را رهبری میکند، میگوید: اینها یونهای سنگینی هستند که معمولا به کُندی حرکت میکنند، بنابراین ما هنوز در تلاش برای درک مکانیسمهای آن هستیم.
جو ضخیم و جهنمی زهره تحت سلطه دی اکسید کربن است اما مقادیر کمتری نیتروژن و سایر گازهای کمیاب را نیز در خود جای داده است. دانشمندان پیش از این مقادیر اندکی از اکسیژن موجود در سمت شب زهره را کشف کردهاند و در ماه نوامبر گذشته، گروه دیگری از محققان این مولکول را در سمت روز سیاره نیز شناسایی کردند. گروه دوم به این نتیجه رسیدند که غلظت اکسیژن زهره همزمان با کاهش تابش خورشیدی کاهش مییابد.
دومینیک دلکورت (Dominique Delcourt)، یکی از نویسندگان این مطالعه، که محقق آزمایشگاه فیزیک پلاسما نیز هست، میگوید: بررسی از دست دادن این مولکولها و مکانیسمهای فرار آنها برای درک چگونگی تکامل جو سیاره و چگونگی از دست دادن تمام آب آن بسیار مهم است.
بپی کلمبو به پایان سفر هفت ساله خود نزدیک میشود و انتظار میرود در اواخر سال ۲۰۲۵ به عطارد برسد. در همین حال، ناوگانی از بازدیدکنندگان رباتیک قرار است در دهه آینده از زهره بازدید کنند. فضاپیمای انویژن (Envision) اروپا قصد دارد در سال ۲۰۳۱ پرتاب شود، در حالی که ماموریت فضاپیمای داوینچی ناسا که در ابتدا برای پرتاب در سال ۲۰۲۹ برنامهریزی شده بود، تا سال ۲۰۳۱ به تعویق افتاده است.
این تحقیق در مقالهای که روز جمعه (۱۲ آوریل) در مجله Nature Astronomy منتشر شد، توضیح داده شده است.