خودروهای خودران با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و پیشرفته‌ای نظیر یادگیری ماشینی و هوش مصنوعی قادرند بدون نیاز به راننده در خیابان و جاده‌ها تردد و سرنشینان خود را جابجا کنند.

معمولا هر تکنولوژی جدیدی در ابتدا باعث ترس در بین مردم می‌شود؛ حرکت ماشین‌های بدون راننده در سطح شهر می‌تواند یکی از همین تکنولوژی‌های دلهره‌آور باشد اما در حال حاضر دنیا پر است از سیستم‌های خودکاری که زندگی را برای ما راحت‌تر، ایمن‌تر و بعضا لذت‌بخش‌تر کرده‌اند.

اصطلاح خودران (Self-Driving) و خودمختار (Autonomous) هر دو درمورد تکنولوژی ماشین‌های خودران مورد استفاده قرار می‌گیرد البته واژه خودمختار کلی‌تر است و واژه خودران بیشتر مربوط به وسیله‌نقلیه‌ای است که به‌صورت خودکار رانندگی می‌کند.

نحوه کار این خودروها به این صورت است که با کمک مجموعه‌ای از سخت افزارها و نرم افزارها و بدون نیاز به دخالت انسان، هدایت وسیله نقلیه را بر عهده می گیرند، سخت‌افزارها داده‌ها را جمع‌آوری کرده و نرم‌افزارها، آنها را تحلیل، ساماندهی و اجرایی می‌کنند و در بخش نرم‌افزاری، داده‌های ورودی معمولا با الگوریتم‌های یادگیری ماشین یا کدهای برنامه‌نویسی پیچیده، پردازش شده و با دنیای واقعی مطابقت داده می‌شوند. در اصل هرچه ماشین‌های خودران بیشتر رانندگی کنند، بیشتر اطلاعات جمع‌آوری می‌کنند و هرچه بیشتر اطلاعات جمع‌آوری کنند، الگوریتم‌های سیستم هدایت خودکار بهتر عمل می‌کنند.

 ماشین‌های خودران تکنولوژی‌های قابل توجهی در خود دارند و سخت‌افزارها تقریبا ثابت شده‌اند و به ندرت ممکن است با یک سخت‌افزار جدیدتر جایگزین شوند اما نرم‌افزارها در ماشین‌های خودران دائما در حال تغییر و به‌روزرسانی هستند.

به طور مثال کاربرد دوربین در یک ماشین خودران برای ردیابی مواردی مانند خطوط در بزرگراه، علائم و تابلوهای راهنمایی رانندگی و چراغ راهنما است. بعضی از توسعه‌دهندگان بر این باورند که با داشتن دید بهتر ماشین، می توانند با استفاده از دوربین ها همه چیز را شناسایی کرده و متناسب با آن عمل کنند. 

رادار از جمله تکنولوژی‌هایی است که در خودروی خودران وجود دارد. رادارها امواج رادیویی را به محیط اطراف پرتاب می‌کنند تا محیط اطراف خود را درک کنند و عملکرد رادارها در تشخیص اشیاء به‌خصوص اشیا فلزی بزرگ بسیار قابل قبول است و شرایط بد آب و هوا مثل مه، باران یا برف تاثیری در عملکرد آن‌ها ندارد.

علاوه بر رادار و دوربین سنسورهای لایدار، همان چیزی است که بالای ماشین‌های خودران می‌چرخد. این سنسورها با شلیک پرتوهای نور به محیط اطراف و دریافت بازخورد، یک نقشه سه‌بعدی بسیار دقیق از محیط اطراف تهیه می‌کنند. سنسورهای لایدار در مقایسه با رادارها از وضوح بسیار بالایی برخوردار هستند اما به دلیل وابستگی به نور، در محیط‌های تاریک به مشکل می‌خورند.

بر این اساس ابتدای پاییز امسال اعلام شد که سریع‌ترین خودروی فرمول ۱ خودران جهان به دبی می‌رود. خودرو دالارا سوپر فرمول اس‌اف ۲۳(Dallara Super Formula SF۲۳) با آخرین نسخه از هوش مصنوعی هدایت می‌شود و از رقبا سبقت می‌گیرد.

براساس اعلام دیلی‌میل این خودرو در ماه آوریل سال آینده در مسابقه‌ای در پیست یاس مارینا در ابوظبی شرکت خواهد کرد. اما توسعه و استفاده از خودورهای خودران مورد توجه کشور های دیگرهم قرار گرفته است، به گونه‌ای که هوندا موتور اعلام کرد قصد دارد یک سرمایه‌گذاری مشترک با جنرال موتورز و کروز انجام دهد تا خدمات سواری بدون راننده را در اوایل سال ۲۰۲۶ در ژاپن آغاز کند. این شرکت ژاپنی گفت این سه شرکت قصد دارند این سرمایه گذاری مشترک را در نیمه اول سال ۲۰۲۴ با توجه به تأیید نظارتی ارائه کنند.

ایران هم همزمان با کشورهای دیگر به این فناوری توجه شده است و ابتدای تابستان امسال از ربات خودروی خودران که راهبری آن در مرکز تحقیق و توسعه یک اپراتور با همکاری دانشگاه شهید بهشتی انجام می‌شود رونمایی شد.

این ربات خودرویی در یک دهم ابعاد یک خودروی واقعی طراحی شده و امکاناتی که این ربات خودران دارد عبارت است از قابلیت حفظ حرکت بین خطوط، تشخیص مانع و عابر وتشخیص تابلوها و علایم است و همه این اقدامات به صورت کاملا خودکار و در ربات بصورت محلی انجام می‌شود و از پردازش لبه در این ربات خودرویی استفاده می‌شود. درحال حاضر این خودرو با باتری درحال فعالیت است و تا چهار ساعت می‌تواند بین خطوط در جاده‌هایی که برایش ترسیم می شود، حرکت کند.