پژوهش‌های جورج پولوز، استاد بازنشسته دانشگاه آفریقای جنوبی نشان می‌دهد برخلاف چیزی که گاهی در آثار علمی دیگر به آن اشاره می‌شود، اولین صداهای گفتاری حدود ۷۰ هزار سال، پیش و نه صدها هزار یا میلیون‌ها سال پیش بیان شده است.
این سوال که نقطه آغاز تکامل گفتار کجا بود و چه زمانی انسان به گونه‌ای سخنگو تبدیل شد، از مدت‌‌ها پیش ذهن افراد کنجکاو را به خود مشغول کرده است.
پژوهش‌های جورج پولوز، استاد بازنشسته دانشگاه آفریقای جنوبی نشان می‌دهد برخلاف چیزی که گاهی در آثار علمی دیگر به آن اشاره می‌شود، اولین صداهای گفتاری حدود ۷۰ هزار سال، پیش و نه صدها هزار یا میلیون‌ها سال پیش بیان شده است.
تبدیل انسان خردمند از گونه‌ای غیرسخنگو (بدون زبانی برای ارتباط برقرار کردن) به گونه‌ای سخنگو تقریبا همزمان با مهاجرت اجداد شکارچی گردآورنده ما به خارج از آفریقا اتفاق افتاد.
زمانی که آن ماجراجویان اولیه به فراتر از قاره آمریکا مهاجرت کردند، بزرگ‌ترین هدیه‌ای را که تاکنون گونه ما به دست آورده بود، با خود بردند. توانایی تولید صداهای گفتاری با ایجاد ژن گفتار امکان‌پذیر شد. این توانایی بیش از هر عامل دیگری آن‌ها را به سوی دنیایی سوق داد که در آن بر کل گونه‌های دیگر غلبه پیدا کردند.
کدام صداهای گفتاری اولین بار بیان شد؟
اولین صداهای گفتاری که تولید شدند، صداهای غیرارادی تصادفی نبودند. زیربنای این صداهای گفتاری شبکه‌ی نوپایی بود که نواحی خاصی از مغز را به قسمت‌های مختلف مجرای صوتی متصل می‌کرد.
عوامل آناتومیکی و محیطی متعددی در ایجاد توانایی صداهای گفتاری توسط انسان خردمند نقش داشتند. عامل تاثیرگذار دیگر تغییر در رژیم غذایی اجداد اولیه ما و تاثیر احتمالی آن بر مغز انسان بود.
زبان ساختارمند یک شبه تکامل پیدا نکرد
روی آوردن به رژیم غذایی دریایی غنی از اسیدهای چرب امگا ۳ زمانی رخ داد که انسان‌های اولیه از خشکی‌ها به سمت سواحل قاره مهاجرت کردند. مجرای صوتی به‌تدریج در طول دوره طولانی توسعه پیدا کرد و مراحل مختلف توسعه‌ی آن انواع صداهایی را تعیین کرد که می‌توان تولید کرد.
در زمان مهاجرت به خارج از آفریقا، تنها بخشی از مجرای صوتی که ازنظر فیزیولوژیکی برای تولید صداهای گفتاری توسعه پیدا کرده بود، ناحیه دهان بود. تنها صدای گفتاری که در آن زمان می‌توانست به‌طور کامل در دهان تولید شود، صداهای معروف به «کلیک» بود.
جریان هوا را می‌توان درون دهان کنترل کرد. کلیک‌ها تنها صداهای گفتاری شناخته‌شده‌ای هستند که به این شکل عمل می‌کنند. آن‌ها هنوز در چند زبان آفریقایی عمدتا در زبان‌های خویسان که در بخش‌هایی از بوتسوانا، نامیبیا و آفریقای جنوبی صحبت می‌شود، وجود دارند.
کلیک‌ها در کمتر از یک درصد از زبان‌های دنیا وجود دارند. آن‌ها همچنین در چند مورد مجزا در شرق آفریقا و در برخی از زبان‌های آفریقای جنوبی وجود دارند که هنگام برخورد با مردم خویسان آن‌ها را برگرفته‌اند. کلیک‌ها همچنین در موردی در خارج از آفریقا در زبان تشریفاتی منقرض‌شده خاصی معروف به «دامین» در استرالیا مشاهده شده است.
توانایی تولید صداهای گفتاری جرقه‌ای بود که منجر به تکامل تدریجی زبان شد
نمونه‌ای از گفتار کلیکی، «بوسه» یا «دولبی» است که در آن لب‌ها به هم نزدیک می‌شوند و قسمت پشتی زبان به سمت پشت زبان بلند می‌شود. سپس لب‌ها کمی به سمت داخل مکیده می‌شوند و پس از رها شدن آن صدای کلیک تولید می‌شود.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد کلیک دولبی احتمالا اولین صدای گفتاری بود که توسط انسان خردمند تولید شد. با گذشت زمان قسمت‌های مختلف زبان قابلیت مانور بیشتری به دست آوردند و این امکان را فراهم کردند که صداهای کلیک دیگر نیز در دهان تولید شوند.
چه زمانی صداهای گفتاری دیگر تکامل یافتند؟
طبق مطالعات پولوز که در قالب کتابی با عنوان «منشا گفتار و زبان انسان» منتشر شده است، تولید سایر صداهای گفتار انسان‌ها (صامت‌های دیگر و همچنین همه مصوت‌ها) از حدود ۵۰ هزار سال پیش ظاهر شدند.
این امر به رشد تدریجی مجرای صوتی پیچیده‌ای نیاز داشت که شامل دهان، ناحیه پشت دهان (حلق)، مجرای بینی و حنجره و تارهای صوتی آن بود. سه مکانیسم جریان هوا برای تولید کل صداهای گفتاری تکامل پیدا کردند و به‌تدریج در مراحل متوالی تکامل پیدا کردند.
انسان‌ها قبل از کلیک‌ها چگونه ارتباط برقرار می‌کردند؟
قبل از این، تنها صداهایی که انسان می‌توانست تولید کند، صداهایی بود که با تقلید از محیط خود آن‌ها را تولید می‌کرد و همچنین صداهای غیرارادی بود که هنگام مواردی مانند خمیازه کشیدن و عطسه کردن آن‌ها را تولید می‌کرد.
این صداها را نباید با مکانیسم‌های پیچیده‌ای اشتباه گرفت که در تولید صداهای گفتاری نقش دارند و اساس چیزی را تشکیل می‌دهند که امروزه آن را به‌عنوان زبان انسان می‌شناسیم.
استفاده از زبان ساختارمند کامل چه زمانی آغاز شد؟
همان‌طور که صداهای گفتاری مختلف تکامل پیدا کردند، آن‌ها به روش‌های مختلفی ترکیب شدند تا هجاها و کلمات را تشکیل دهند و این‌ها به‌نوبه‌ی‌‌‌خود به روش‌های مختلف با هم ترکیب شدند و انواع ساختارمند از جملات دارای دستور زبان را ایجاد کردند که مشخصه زبان‌های مدرن هستند.
توانایی اولیه تولید صداهای گفتاری جرقه‌ای بود که منجر به تکامل تدریجی زبان شد. زبان ساختارمند یک شبه تکامل پیدا نکرد. هیچ راه‌حل جادویی برای تولید زبان وجود نداشت.
بنابر این، زبان انسان چیزی بود که انسان خردمند آن را نسبتا دیر به دست آورد. در مطالعه تولوز استدلال می‌شود زبانی که امروزه می‌شناسیم، احتمالا حدود ۲۰ هزار سال پیش شروع به ظهور کرده است.
قبلاً اشاره شد اولین صداهای گفتاری را اجداد گویشگران خویسانی امروزی به زبان آوردند. با توجه به این مشاهدات، منطقی است که فرض کنیم که آن‌ها فرصت خوبی داشتند که به زبان دارای دستور زبان نیز صحبت کنند.
تا به امروز هیچ مدرک آوایی یا زبانی قابل‌توجهی وجود ندارد که نشان دهد گونه‌های دیگری مانند نئاندرتال‌ها می‌توانسته‌اند به زبان دارای دستور زبان صحبت کنند. ابعاد مجرای صوتی گونه‌های دیگر برای تولید صدای گفتاری مناسب نبود.
چرا زمان تکامل زبان اهمیت دارد؟
بیان اولین صداهای گفتاری در حدود ۷۰ هزار سال پیش، آغاز سفری بود که درنهایت به تکامل زبان انسان منجر شد. زبان وسیله‌ای ارتباطی را فراهم آورده که نقشی محوری در تحولات تاریخ بشر ایفا کرده است؛ از اولین سوابق مکتوب شناخته‌شده که به آن‌ها دسترسی داریم (تقریبا ۵۵۰۰ سال پیش) گرفته تا پیشرفت‌های بسیار پیچیده‌ی فناورانه که درحال‌حاضر شاهد هستیم.
منبع: خبرآنلاین