در حالی که عکسهای «تلسکوپ فضایی جیمز وب» از اعماق فضا واضح و خیرهکننده هستند، «آژانس فضایی اروپا» یک نمای ماهوارهای مبهم را از زمین منتشر کرده است که رنگهای آن اشتباه به نظر میآیند.
در زمانی که بشریت تجهیزاتی را برای تهیه کردن تصاویر تقریبا واضح از کیهان دارد، عکس جدید «آژانس فضایی اروپا» از زمین بسیار جالب است. این عکس تار است، رنگهای آن اشتباه به نظر میرسند، سیاره در مرکز قرار ندارد، نیمی از کل سیاره در سایه است و اگر بخواهیم صادقانه بگوییم، به نظر میرسد که شخصی در اوایل سال ۲۰۰۰ آن را با تلفن تاشو گرفته است.
بخشی از جذابیت عکس مورد نظر این است که براساس گفته آژانس فضایی اروپا، با دوربینی به اندازه لبه یک سکه روی ماهوارهای که از سه جعبه بسیار مینیاتوری ساخته شده، گرفته شده است. این ماهواره «TRISAT-R» نام دارد و به گفته «ایزتوک کرامبرگر»(Iztok Kramberger) مدیر پروژه این ماموریت، دوربین کوچک با اندازه کمتر از دو میلیمتر مکعب از یک جرم با ابعاد تقریبا یک تریلیون کیلومتر مکعب که سیاره زیبای ماست، از هزاران کیلومتر دورتر عکس گرفت.
این قاب نه تنها نشان میدهد بشر چگونه به نقطهای رسیده است که یک دوربین کوچکتر از ناخن میتواند ۶۰۰۰ کیلومتر به سمت بالا پرواز کند و عکسی را از کل جهان ما بگیرد، بلکه نشان میدهد این یک عکس واقعی است. در مقابل، پیچیدگیهای فروسرخ «تلسکوپ فضایی جیمز وب»، لایهای از فاصله را بین ما و کهکشانهایی اضافه میکند که آنها را به تصویر میکشد. وضوح پرتره زمین معروف به «مرمر آبی» که در ماموریت «آپولو ۱۷» ثبت شد، باورنکردنی است اما میتواند صحنه را کمی سورئال کند.
یک عکس اشتباه از زمین!
عکس معروف به «مرمر آبی» که در هفتم دسامبر ۱۹۷۲ توسط خدمه ماموریت «آپولو ۱۷» گرفته شد.
اگر تعجب کردهاید که چرا TRISAT-R این عکس را گرفته، باید گفت این ماهواره که دومین ماموریت اسلوونی است، در سال ۲۰۲۲ به مدار میانی زمین پرواز کرد و محمولههای تشخیص تشعشع و دستگاههای تصویربرداری را به همراه برد. هدف TRISAT-R اساسا کمک کردن به دانشمندان برای مطالعه کردن آن چیزی است که در بخشهایی از جو زمین به نام «کمربندهای تشعشعی ون آلن»(Van Allen Radiation Belts) میگذرد.
کمربندهای تشعشعی ون آلن، مناطقی در پوسته خارجی سیاره ما هستند که از ذرات باردار زیادی میزبانی میکنند. کمربند بیرونی، ذراتی را که از خورشید منشا میگیرند، در خود نگه میدارد. این در حالی است که کمربند داخلی دارای ذرات ناشی از پرتوهای کیهانی است که تقریبا با سرعت نور در فضا حرکت میکنند. آژانس فضایی اروپا میگوید که مسیر TRISAT-R از میان کمربند داخلی و همچنین از قلب یونوسفر زمین عبور میکند. تعداد زیادی ذرات باردار نیز در اطراف وجود دارند.
دانشمندان علاوه بر محمولههای تشخیص تشعشع که این مناطق فوق بارور اطراف زمین را مطالعه میکنند، TRISAT-R را به دوربینهایی نیز مجهز کردند. گروه TRISAT-R در کنار ماهواره، دوربینهای فوقالعاده کوچکی را فرستادند که با لنزهای شیشهای بوروسیلیکات شفاف ساخته شدهاند. لنزها مستقیما روی حسگرهای تصویر ۳۲۰x۳۲۰ پیکسل نصب شدهاند. اینجاست که به نمای معیوب اما شگفتانگیز میرسیم.
کرامبرگر گفت: عکس حاصل از زمین وضوح بسیار پایینی دارد زیرا این دوربینهای بسیار کوچک برای تصویربرداری زمینی در نظر گرفته نشده بودند. به علاوه، این ماهواره از «مغناطیسکنندههای»(Magnetorquer) نسبتا ضعیفی استفاده میکند که به میدان مغناطیسی زمین فشار میآورند. بنابراین، دستیابی به جهت دقیق دشوار است.
کرامبرگر توضیح داد که علاقه اصلی گروه در رابطه با تصویربرداری، ثبت کردن نمونههایی از به اصطلاح «اثر خورشید سیاه»(Black Sun effect) بود. این اثر زمانی اتفاق میافتد که اشباع بیش از اندازه پیکسلها در یک عکس میتواند باعث شود که مناطق بسیار روشن، تاریک به نظر برسند.