هاژه- ریواس از گیاهان بوته ای و پایا بوده و در غالب مناطق کوهستانی ایران جنگلی و غیر جنگلی به ویژه در مناطق شیب دار کوهستانها ، لابلای تخته سنگها به خوبی رشد می نماید. این گیاه به خاطر استفاده های متعدد خوراکی ، دارویی و بصورت محدود در صنعت کاربرد فراوان دارد.

انواع ریواس در طبیعت

۱-    ریواس ساقه بلند :

همان ریواس معمولی موجود در بازار که به فراوانی در سالهای باردهی یافت می شود. این ریواس از لحاظ کمی و کیفی بهترین نوع ریواس محسوب می گردد.
۲-    ریواس پا کوتاه :

که به زیان کردی آنرا که لاوبنه ( klav beneh   )  می نامند . همان طور که از نامش پیدا است دارای برگهای پهن تر از ریواس ساقه بلند بوده اما ساقه های آن  ضخیم ، کوتاه و خشبی تر بوده و زود تر از ریواس معمولی ظاهر می شود. اما  دارای کمترین میزان آب بوده ، لذا کمتر از آن استفاده می گردد. و در سالهایی که ریواس معمولی کم است این  نوع را برداشت و وارد بازار می نمایند. اما طرفداران  بسیار کمی دارد.
۳-    ریواس قرمز بسیار کمرنگ  متمایل به سفید  :

این ریواس در خاکهای واریزه ای و سنگلاخی حاشیه جاده ها که در اثر تعریض جاده ، خاک آنرا به قسمت های پایین تر ریخته شده سبز و در سطح خاک فقط بخش فوقانی آن قابل رویت است. برای چیدن آن لازم است سنگریزه ها را با دست کنار زد و ساقه آفتاب ندیده را از لابلای خاکهای واریزی خارج نمود. این نوع ریواس به نسبت آبدار تر از دو رقم فوق می باشد. این نوع در کرج و دامنه های جنوبی البرز و …. دیده می شود.
مصارف ریواس :

گیاه  ریواس از گذشته دور تا به امروز  بعنوان گیاه خوراکی و دارویی از  کاربردهای فراوانی برخوردار بوده است.بخش خوراکی ریواس  همان ساقه های گل دهنده گیاه است که همزمان با باز شدن گلها  به مصرف می رسند . ساقه ها در این مرحله ترد و تازه بوده و توسط روستاییان جمع آوری و وارد باز می گردند.
خام خوری ریواس  متداول ترین نوع مصرف این گیاه معجزه گر است.  برای آماده شدن ، ابتدا پوسته نازک روی ساقه را همانند کندن پوست موز جدا کرده  بعد از کندن پوسته نازک آنرا تکه تکه کرده و آنرا به همان صورت یا با شکریا نمک  می خورند. به عنوان نمونه در بانه آنرا با نمک و در سنندج با شکر مصرف می کنند.
از ساقه های آن در تهیه انواع خورشت ها ، کمپوت، مربا و شربت استفاده های فراوان  می شود.
خواص درمانی:

ریواس  دارای ویتامین های A و  C فراوان  و املاح معدنی زیاد نظیر پتاسیم ،کلسیم  می باشد.  از طرفی. ریواس  دارای فیبر فراوان و در مقابل کمترین میزان چربی است.  بنابراین از ارزش غذایی زیادی برخوردار  است. ریواس برای تقویت معده  و کبد و بیماران تب  دار و بی اشتها مفید بوده ، یرقان ، حصبه ، وسواس ، صفرا و دل به هم خوردگی را رفع می کند و  کرم کُش است و حالات سستی  بدن را دفع می نماید.

بهترین ترین شیوه مصرف ریواس، گرفتن آب ریواس است. آب ریواس هم بصورت جدا و هم  بصورت مخلوط  با آب  هویج ، کرفس ، خیار و سیب  استفاده  می نمایند.  ریواس ملین و اشتها آور است و برای افزایش اشتها  و یبوست مفید می باشد. ریواس، مقوی قلب و اعصاب بوده و برای درمان بواسیر مفید است. ریواس به عنوان فعال کننده ی عملکرد دستگاه گوارش و محرک ترشح کبد شناخته شده است.

نخستین کار کرد آن در دهان این است که با تحریک پرز های چشایی به واسطه ی مزه های ترش ،شیرین و تلخ ، موجبات خوشبویی دهان  را فراهم  می نماید. علاوه بر این  به تنظیم چربی در روده  و کبد کمک می نماید..ریواس خاصیت مسهلی، ضد التهابی و متعادل کننده ی عملکرد روده ها (درمان یبوست و اسهال) را داشته و در درمان یرقان، خونریزی معدی- روده ای، اختلال قاعدگی، ورم ملتحمه ی چشم، جراحات ناشی از ضربات و صدمات جسمانی، زخم های چرکی و سطحی ، سوختگی های حاصل از حرارت کاربرد دارد.
چه کسانی نباید ریواس مصرف کنند:

مصرف ریواس برای مبتلایان به سنگ کلیه  و ناراحتی های مثانه مناسب نیست.
مادرانی که  دارای کودک خردسال هستند و ناچارند به بچه خود شیر بدهند  نوزادان را دچار اسهال می نماید.
مبتلایان به ناراحتی های معده ،چون  این گیاه در معده سبب افزایش ترشحات اسیدی شده  و باعث تحریک بیشتر می نماید.
منبع:سلامتی