هاژه- شهر به عنوان مدنی‌ترین دستاورد بشری، تنها مجموعه‌ای از ساختمان، خیابان و پارک نیست، بلکه شهر جای زندگی تعالی بشری و سیمای شهر باید بیان فرهنگ، هویت، هنر و تاریخ اجتماعی باشد که در طول سالیان شهر سیمای شهر را بر مبنای پیشرفت تمدن و فرهنگ خود تغییر داده‌اند.
در حقیقت شهر باید روح اجتماع در آن دمیده باشد و سیمای شهر معلول فرهنگ اجتماعی باشد که بزرگانی را پرورش داده و در سینه خود دفن کرده است.
سال‌هاست در بیشتر شهرهای کشور هویت شهری و روح شهر به سرسپردگی بیش از اندازه برای حرکت دچار شده، به نحوی که جولان خودرو برای رسیدن به مسیر در اولویت قرار گرفته و بیشتر مسیرهای شهری بر همین مبنا ایجاد می‌گردند، بدون آنکه روحی از اجتماع چند هزار ساله شهر به آن دمیده شود.
در این اواخر ساختن برای ساختن و نه ساختن برای زیستن مجالی برای پرداخت به هویت شهری، نماد و سمبل‌های شهری باقی نگذاشته و بیشتر طرح‌های عمرانی و جراحی‌های کالبدی حول محور خیابان سازی و روان‌سازی ترافیک برای عبور و مرور در بخش مرکزی بوده است.
مهاباد به واسطه پیشینه ارزشمند و تاریخی خود از هویت شهری اصیل و پتانسیل فرهنگی والا سرشار است، لیکن، روند شهرسازی در عصر مدرن، مدیریت شهری را از توجه به آن دور کرده است.
در زمانه فعلی نیز مهابادی بودن یک هویت ویژه و امتیاز برای شهروندان این شهر محسوب می‌شود و این مهم روح چند صد ساله تاریخ اجتماعی است که در آن زیسته و روح آن را در این شهر دمیده است.
هر شهروندی تاریخی پر افتخار و الگویی برای زندگیش می‌خواهد، مهاباد هر دوی آن را دارد و به همین منظور به خلاء چند ساله‌ای که در این شهر احساس می‌شد، توجه شده است.
بازسازی بناهای تاریخی و معماری سنتی در بخش مرکزی بازگشت به خویشتن و هویت این شهر را در ذهن تداعی می‌کند، میدان منگوران به عنوان پیاده‌راه در قلب مدرنیته فرصتی را فراهم کرده تا شهروندان چهره به چهره شوند، هم صحبت شوند و پویایی و سرزندگی جایگزین پارکینگ خودرو و سطل‌های زباله و ... شود.
چند ماهی است که فاز اول میدان منگوران مهاباد به پیاده‌راه تبدیل شده و سیما و منظر این خیابان را به شکلی زیبا دستخوش تغییر کرده است، فاز دوم این پروژه نیز درحال اجرا است و کم کم باید سایر عناصری که محرک پویایی مرکز شهر است، اضافه گردد.
با پایان یافتن پروژه این روزها شاهد حضور معتادین و بی‌خانمان‌های متجاهری هستیم که روح این فضا را تهدید می‌کنند و اگر اقدامی صورت نگیرد، این غنیمت ارزشمند به آسیبی تبدیل خواهد شد.
اگرچه فضای میدان منگوران از نو بازسازی شده اما برخی خرابه‌های نزدیک به این محل، همچنان در انحطاط بسر می‌برد، به گفته شهروندان این منطقه چندین زمین بزرگ خالی، خانه مخربه و ... در کوچه پس کوچه‌های نزدیک به این محل بدون هیچ تغییری باقی مانده و با افزایش شمار معتادین متجاهر در شهر و حضور آنها در این مکان تمیز و بدون مزاحم، تشکیل پاتوق‌های متعدد جهت اسکان، استعمال و یا تزریق مواد مخدر، قطعا این موضوع تمامی دستاوردهای شکوفایی و پویایی این میدان را تغییر خواهد داد.
چند سالی است که ساکنین زیادی در تماس با هاژه از افزایش حضور معتادین در خرابه‌های کوچه‌های میدان منگوران گلایه‌مند هستند و بارها برای پیگیری موضوع به نهادهای متولی جهت تعیین تکلیف زمین‌های خالی و متروکه که به پاتوق معتادین تبدیل شده است، مراجعه کرده‌اند.
بررسی عملکرد مسوولان شهر در چند سال گذشته گویای این حقیقت است که تاکنون ادارات متولی در حوزه آسیب‌های اجتماعی نتوانسته‌اند در یک برنامه مشترک به حضور معتادین متجاهر در شهر پایان دهند و حتی در برخی جلسات یکدیگر را به کم‌کاری متهم و عملا از مسوولیت شانه خالی می‌کنند.
حالا با ساختن پیاده‌راه میدان منگوران، بیشتر آنها با تاریکی هوا و خلوت بودن فضا در گوشه و کنار این فضا بساط پهن می‌کنند و این موضوع منجر به کاهش تردد افراد به ویژه خانم‌ها می‌شود.
بخشی از پویایی بخش مرکزی و بازار مهاباد ناشی از حضور خانم‌ها و جوانانی است که برای خرید به بازار رفته‌اند و در چنین شرایطی از آن عبور نخواهند کرد، لذا تداوم و گسترش این پدیده شوم(حضور معتادین) فضای پویا و زیبای این میدان را به پاتوق و جولانگاه معتادین و افرادی تبدیل می‌کند که شهروندان را از پیاده‌راه می‌راند.
در پایان ذکر این نکته لازم و ضروری است که میدان منگوران به پاکسازی ویژه نیاز دارد و تنها به پیاده‌راه بسنده نکرد بلکه باید تغییراتی در مغازه‌ها برای ایجاد پویایی صورت بگیرد، شاید ایجاد چند کافه کتاب، فروشگاه محصولات فرهنگی و هنری، کافه و ... ضمن اینکه به افزایش پویایی کمک می‌کند، از تبدیل این مکان به پاتوق‌های ضد اجتماع جلوگیری نماید.
عکس: سوران صفا