به قلم دکتر یاسین نجفی زادگان
به گزارش هاژه به نقل از قاصدک خبر، بسیاری از والدین نگران سیگار کشیدن نوجوانان هستند. نوجوان برای سیگار کشیدن دلایل مختلفی دارد که با توجه به شرایط محیطی، سبک تربیتی خانواده و ویژگیهای شخصیتی خود او متفاوت است. اگر شما به‌عنوان والدین، عوامل محرک سیگار کشیدن نوجوانان را بشناسید، می‌توانید از آن جلوگیری کنید.
علل شایع در سیگار کشیدن نوجوانان
نوجوانان به دلایل مختلفی سیگار . به برخی از مهمترین عوامل اشاره می‌کنیم:
چرا نوجوانان سیگار میکشند ؟ دلیل سیگار کشیدن نوجوانان چیست؟
سیگارکشیدن نوجوانان در اثر فشار همسالان
گروه همسالان و تایید آنها برای نوجوانان بسیار مهم هستند. آنها برای پذیرفته شدن توسط همسالان و دوستانشان، حاضرند کارهای زیادی انجام دهند. اگر دوستان نوجوان، سیگار بکشند و او را هم تشویق به این کار کنند، ممکن است او نتواند مقاومت کند.
به همین دلیل نظارت شما به‌عنوان والدین بر روابط دوستانه فرزند نوجوانتان اهمیت زیادی دارد؛ چون او احتمالا تحت تاثیر عادات خوب و بد دوستانش قرار می‌گیرد.
حس کنجکاوی و هیجان تجربیات جدید
یکی از دلایل سیگار کشیدن نوجوانان، تمایل به لذت بردن از هیجان و اتفاقهای جدید است. نوجوان دوست دارد لذت انجام کارهای جدید را تجربه کند و اغلب هم به پیامدهای آن فکر نمی‌کند. او عاشق تنوع و هیجان است و یکنواختی را دوست ندارد. او تصاویر زیادی از سیگار کشیدن افراد مشهور را در شبکه‌های اجتماعی، برنامه‌های تبلیغاتی و فیلمهای تلویزیونی دیده است. شاید نوجوان بخواهد یک بار حس سیگار کشیدن را تجربه کند؛ اما نیکوتین موجود در سیگار، محرک است و بدن او را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
سیگار کشیدن نوجوانان برای نشان دادن بزرگ شدن خود
سیگار کشیدن به‌ویژه دور از چشم والدین و در جمعهای دوستانه، به نوجوان احساس استقلال و بزرگ شدن می‌دهد. اگر نوجوانان را درحال سیگار کشیدن دیده باشید، احتمالا به ژستهای خاصی که به خود می‌گیرند توجه کرده‌اید.
خیلی از نوجوانان از کودکی با مضرات سیگار آشنا هستند و می‌دانند که نباید سیگار بکشند؛ اما با ورود به دوران نوجوانی تمایلات آنها تغییر می‌کند.
چرا نوجوانان سیگار میکشند ؟
رهایی از تنش و کاهش استرس
دوره نوجوانی پر از تغییرات کیفی و کمی است. او تغییرات جسمی زیادی را در زمان کوتاهی پشت‌سر می‌گذارد. همچنین نوجوانی دوره هویت‌یابی و تعیین هدف هم هست. همه این موارد باعث می‌شود نوجوان تنش و استرس زیادی را تجربه کند.
ازطرفی وجود مشکلات ارتباطی و عاطفی در خانواده می تواند عاملی برای ترغیب نوجوان به مصرف سیگار شود.
او احتمالا با سیگار کشیدن احساس سبکی می‌کند و از مسائل انبوه خودش رها می‌شود.
استفاده از سیگار برای لجبازی با والدین
معمولا نوجوانان دور از نگاه والدین سیگار میکشند؛ اما گاهی همین‌که در خلوت به حرفهای پدر و مادر گوش نمی‌کنند به آنها حس قدرت و لذت می‌دهد. این عامل در مواقعی که رابطه نوجوان با والدینش خوب نیست یا پدر و مادر بیش از حد سختگیرند، پررنگ‌تر است.
الگوبرداری از والدین سیگاری
اگر والدین سیگار بکشند، نوجوان از آنها تقلید و الگوبرداری می‌کند؛ حتی اگر پدرومادر بارها درباره مضرات سیگار با فرزندشان صحبت کرده باشند. اینکه والدین مخالفت خود را با سیگاری شدن او اعلام کنند کافی نیست. نوجوان به رفتار پدرومادر نگاه می‌کند نه به حرفهایی که می‌زنند.
دردسترس بودن سیگار
مصرف سیگار در نوجوانان ساکن در برخی از مناطق و محله‌ها بیشتر است. یکی از دلایل آن دردسترس بودن سیگار در بعضی از محیطهاست که خرید آن را برای نوجوان راحت می‌کند.
چرا سیگار کشیدن نوجوانان برای آنها مضر است؟
درباره ضررهای سیگار برای سلامتی افراد، خیلی شنیده‌ایم. اگر کسی در نوجوانی استعمال سیگار را شروع کند، احتمال بروز این عوارض در او بیشتر خواهد بود:
افزایش فشارخون و ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی و سکته
بالارفتن خطر ابتلا به انواع سرطان مانند سرطان ریه، مری، معده، دهان، حنجره، کلیه و مثانه
پیری زودرس و افزایش چروک پوستی
زردشدن و خرابی دندانها، بوی بددهان
مشکلات تنفسی مثل برونشیت
ضعف سیستم ایمنی بدن
کاهش قدرت بویایی و چشایی و افزایش خطر آب مروارید
چطور از سیگار کشیدن نوجوانان پیشگیری کنیم؟
از سنین کودکی درباره ضررهای سیگار با او صحبت کنید.
به او یاد بدهید راحت نه بگوید.
برای تقویت رابطه دوستانه خودتان با فرزندتان وقت بگذارید. با او صمیمانه حرف بزنید و حرفهایش را بشنوید.
سعی کنید تفریحات مشترک با نوجوانتان داشته باشید. علائقش را بشناسید و درباره آنها اطلاعات بیشتری کسب کنید.
دوستان فرزندتان و حتی خانواده‌های آنها را بشناسید. گاهی طوری برنامه‌ریزی کنید که نوجوان در محیط خانه از دوستانش پذیرایی کند تا بتوانید با روحیات آنها بیشتر آشنا شوید.
گاهی سیگار کشیدن نوجوانان، راهی برای احساس اعتمادبه‌نفس و بزرگ شدن در آنهاست. سعی کنید توانمندیهای آنها را ببینید و بزرگ شدنشان را به رسمیت بشناسید.
درباره مشکلات خاص دوران بلوغ، هشیار باشید و در پذیرش و حل آنها به نوجوان کمک کنید.
اگر متوجه شدید فرزندتان سیگار می‌کشد، طوری رفتار نکنید که انگار مچش را گرفته‌اید. به او نیش و کنایه نزنید. در حرفهایتان به‌صورت غیرمستقیم به ضررهای سیگار اشاره کنید. با رفتار صمیمانه زمینه را طوری فراهم کنید که خودش تمایل داشته باشد در این‌باره با شما صحبت کند و اگر سوالی دارد بپرسد.
برای ترک سیگار او را تنبیه نکنید و تحت فشار نگذارید. اگر نوجوانتان در کنار شما احساس امنیت نکند، در بیرون و دور از چشم شما باز هم سیگار می‌کشد.
بعضی از نوجوانان پیش از شروع سیگار کشیدن فکر می‌کنند هروقت بخواهند می‌توانند به‌راحتی آن را ترک کنند. درباره سختیهای ترک سیگار به او آگاهی دهید.
خودتان سیگار نکشید.
اگر نوجوان شما مشکلات جدی در این زمینه دارد از متخصص کمک بگیرید.