سردردهای خوشه‌ای به شکل حملات درد بسیار شدیدی در یک طرف سر بروز می‌کنند که اغلب در اطراف چشم هم حس می‌شوند.
سردردهای خوشه‌ای به طور کلی نادر هستند و گرچه ممکن است هر کسی به آنها مبتلا شوند، اما بیشتر در مردان و در دهه ۳۰ و ۴۰ زندگی بروز می‌کنند.
سردرد خوشه‌ای به سرعت و بدون علامتی هشداردهنده آغاز می‌شود. درد بسیار شدید است و اغلب به صورت دردی حاد، سوزاننده یا سوراخ‌کننده در یک طرف سر حس می‌شود.
این درد اغلب در اطراف چشم، گیجگاه و گاهی صورت هم حس می‌شود و در حملات بعدی هم در همان طرف سر بروز می‌کند.
افراد در هنگام حمله این سردرد بیقرار و آشفته هستند، زیرا درد آن بسیار شدید است و ممکن است با راه رفتن و تکان خوردن یا زدن سر به دیوار به آن واکنش نشان دهند.
افرا دچار سردرد خوشه‌ای ممکن است علائم دیگری مانند سرخی و آبریزش در یک چشم، افتادگی و تورم پلک یک چشم، تنگ شدن مردمک در یک چشم، تعریق در صورت و بسته شدن وآبریزش بینی هم داشته باشند.
این حملاات بین ۱۵ دقیقه تا ۳ ساعت به طول می‌انجامد و معمولا بین یک تا ۸ بار در روز رخ می‌دهد.
علت دقیق سردرد خوشه‌ای معلوم نیست، اما فعالیت بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس را در ایجاد آن دخیل دانسته‌اند. گاهی سابقه خانوادگی دچار بودن به این نوع سردرد وجود دارد، که نشان‌دهنده یک زمینه ژنتیکی است.
حمله سردرد خوشه‌ای ممکن است به علت نوشیدن الکل یا رایحه‌ای قوی مانند عطر، رنگ یا بنزین برانگیخته شود.
در طول یک دوره بروز سردرد خوشه ای حملات آن معمولا هر روز رخ می‌دهند و این دوره‌ها ممکن است چند هفته یا ماه (معمولا ۴ تا ۱۲ هفته) طول بکشند و بعد فروکش کنند.
سپس دوره‌ای از بی‌علامت بودن یا فروکش کردن علائم می‌آید که گاهی برای ماه‌ها و سال‌ها به درازا می‌کشد تا بعد دوباره سردرد شروع شود.
افراد معمولا در زمان مشابهی در هر روز دچار سردرد خوشه‌ای می‌شوند. برای مثال هنگامی که از خواب بلند می‌شوند یا چند ساعت مانده به خوابیدن.
سردردهای خوشه‌ای ممکن است هر سال برای چندین سال رخ دهند و گاهی تا آخر عمر ادامه پیدا می‌کنند. این سردردها در زمان‌های مشابهی در هر سال معمولا در بهار و پاییز بروز می‌کند.
هنگام مراجعه به پزشک (معمولا متخصص مغز و اعصاب یا نورولوژیست) ممکن است برای رد کردن سایر علل سردرد اسکن مغزی درخواست شود. معمولا در سردرد خوشه‌ای سی‌تی اسکن مغز طبیعی است و تشخیص بر اساس علائم فرد داده می‌شود.
این بیماری تهدیدکننده حیات نیست، اما ممکن است باعث درد شدید شود و کیفیت زندگی را به طور عمده‌ای تحت تاثیر قرار دهد. معمولا داروهای مسکن معمول بدون نسخه مانند استامینوفن بر سردردهای خوشه‌ای موثر نیستند، زیرا اثر ضد دردشان بسیار دیر ظاهر می‌شود.
برای تسکین دادن این سردرد درمان‌های تخصصی لازم است که باید به سرعت پس از شروع سردرد تجویز شوند. از جمله این درمان‌ها داروی تزریق سوماتریپتان است که فرد باید دوبار در روز به خودش تزریق کند، افشانه بینی سوماترپیتان (زولمی‌تریپتان) که برای افرادی که نمی‌خواهد تزریق داشته باشند، به کار می‌رود و اکسیژن‌درمانی که در آن فرد از راه ماسک صورت اکسیژن خالص تنفس می‌کند.
این درمان‌ها معمولا باعث تسکین درد سردرد خوشه‌ای در طول ۱۵ تا ۳۰ دقیقه می‌شوند.
یک درمان نسبتا جدید برای سردرد خوشه‌ای تحریک عصب واگ از راه پوست در گردن با جریان الکتریکی با ولتاژ کم است.
برای پیشگیری از این سردرد باید از عوامل برانگیزاننده آن مانند نوشیدن الکل، مواد شیمیایی با رایحه تند (عطر، بنزین یا رنگ) دوری کند. گرم شدن بیش از حد در حین ورزش نیز ممکن است حمله سردرد خوشه‌ای را ایجاد کند. سیگار کشیدن نیز با افزایش خطر دچار شدن به سردرد خوشه‌ای مرتبط شده است، بنابراین اگر سیگار می‌کشید، ترک کردن آن را باید مد نظر قرار دهید.