به گزارش هاژه اسپورت؛ در فوتبال اروپا معمولاً دربی‌های شهری یک‌طرفه هستند. کم‌تر می‌توان رقابتی مانند میلان-اینتر یافت که شهر به 2 قسمت مساوی تقسیم شود و 2 تیم که هر یک نماد بخشی از جمعیت شهر هستند، چند دهه دوشادوش هم برای کسب افتخارات داخلی و قاره‌ای رقابت کنند. مناقشۀ داخلی اعضای خارجی «باشگاه فوتبال و کریکت میلان» که بیش از یک قرن پیش، منجر به استقلال اینتر شد، حالا تمام شهر را به 2 قسمت مجزا و متضاد تقسیم می‌کند.
تفاوت در همه‌چیز و اشتراک در اصلی‌ترین چیز؛ ورزشگاه. این تقابل را می‌توان مهم‌ترین دربی شهری یا «شهرآورد» فوتبال جهان دانست؛ رقابتی بین 2 باشگاه پرافتخار و پرهوادار با خاستگاهی اجتماعی و فرهنگی. روزگاری که هواداران بورژوازی اینتر با موتورسیکلت به تماشای بازی تیمشان می‌آمدند و تماشاگران عمدتاً کارگر روسونری ناچار بودند با قطار شهری به سن‌سیرو برسند، سر آمده. مدت‌هاست عبارت‌های «موتورِتّا» و «تراموی» از فرهنگ هواداری فوتبال ایتالیا خارج شده. با این حال دربی دلا مدونینا بر همان عهد و نشان است که بود؛ خشم، شادی، هیجان، مبارزه تا پای جان.
سال‌های آخر سن‌سیرو
استادیوم جوزپه مه‌آتزا که معمولاً با نام سن‌سیرو شناخته می‌شود و سالیان سال میزبانی مشترک 2 تیم آبی و قرمز شهر میلان را به عهده داشته تا 5 سال دیگر جای خود را به یک استادیوم نوساز و مدرن خواهد داد و با تمام خاطره‌هایش به تاریخ خواهد پیوست. ورزشگاهی که یک قرن میزبان بازی‌های روسونری بود، از اواخر دهۀ 40 به هر 2 باشگاه تعلق گرفت، طی این سال‌ها از 2 جام جهانی، یک یورو و 4 فینال لیگ قهرمانان اروپا میزبانی کرد و افتتاحیۀ المپیک زمستانی 2026 هم در آن برگزار خواهد شد. ورزشگاهی که «پیرو پیرلی» مالک وقت میلان بنا کرد، برخلاف استادیوم المپیک رم، پیست دو و میدانی نداشت و مشابه ورزشگاه‌های انگلیس، تماشاگران نزدیک زمین حضور داشتند. از همان سال‌های اول، حال‌وهوای متفاوت سن‌سیرو در فوتبال ایتالیا مشهور بود و تمام این سال‌ها، با وجود 3 بار بازسازی، طراحی، شکل مستطیلی و انرژی متراکم سکوهای آن تغییر نکرده. در دهۀ 50 با اضافه شدن یک طبقه، ظرفیت ورزشگاه افزایش پیدا کرد تا صد هزار نفر هوادار آتزوری پیروزی 3 گلۀ تیم ملی ایتالیا مقابل برزیل در دیداری دوستانه را از نزدیک تماشا کنند. هرچند خیلی زود به دلایل ایمنی، ظرفیت ورزشگاه کاهش پیدا کرد. در حوالی سال 90 میلادی، وقتی رود گولیت و ستارگان هم‌وطنش میلان را به قهرمانی‌های اروپایی می‌رساندند و قهرمان آیندۀ جام جهانی، لوتار متیوس، ستارۀ نراتزوری در راه فتح اسکودتو بود، سن‌سیرو، پایتخت جهان فوتبال به شمار می‌رفت؛ بی‌دلیل نبود که میزبانی دیدار افتتاحیۀ جام جهانی 1990 به آنجا سپرده شد. اما حالا این ورزشگاه خاطره‌انگیز و پرشور کم‌کم به سال‌های آخر عمر خود نزدیک می‌شود.
رشد میلان، زوال اینتر
بعد از جام‌جهانی 90، ستاره‌های اینتر کم‌کم محو شدند و زیر نظر ماسیمو موراتی، نرآتزوری تنها 4سال بعد از قهرمانی، سقوط به ردۀ سیزدهم را هم تجربه کرد. میلان اما زیر نظر برلوسکونی به روزهای اقتدار خود ادامه داد. وقتی اینتر بعد از سال‌ها تلاش به نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان اروپا در فصل 2003-2002 رسید و در این مرحله به میلان برخورد کرد، آندری شوچنکو با گلزنی در بازی برگشت مقابل رویای نراتزوری ایستاد و میلان به‌دلیل گل زدۀ بیش‌تر در روز میزبانی صوری اینتر راهی فینال شد. 2 سال بعد که دربی مادونینا، این بار در مرحلۀ یک‌چهارم نهایی لیگ قهرمانان رقم خورد، فرصت خوبی برای انتقام به شمار می‌رفت اما داخل زمین اینتر شکست‌خوردۀ کامل بود. در حالی که در دقیقۀ 72 بازی برگشت، اینتر با نتیجۀ مجموع 3 بر صفر از حریف عقب بود، هواداران با بمب‌های آتش‌زا از خجالت بازیکنان میلان در آمدند. یکی از این پرتاب‌ها به سر و شانۀ دیدا برخورد کرد؛ بازی طبعاً لغو شد و اینتر با نتیجۀ 5 بر صفر بازنده شناخته شد.
روزهای تاریک
با رفتن برلوسکونی و رسیدن سکان قدرت میلان به سرمایه‌داران آمریکایی و فروش اینتر به مالکانی از اندونزی و چین، کم‌کم هر 2 باشگاه اقتدار خود را از دست دادند. همزمان با ثبت اسکودتوهای متوالی یوونتوس، میلان و اینتر حضور در ردۀ دهم و نهم جدول را هم تجربه کردند. یوونتوس 9 سال پیاپی قهرمان سری آ شد؛ به اندازۀ 56 سال اخیر اینتر و 43 سال اخیر میلان. با این حال طی این یک دهه هم دربی مادونینا ارزش خود را از دست نداد. همیشه شاهد بازی‌هایی معمولاً پرگل و جذاب بودیم که تحت فشار و سروصدای شدید هواداران از جایگاه‌های سن‌سیرو به پایان می‌رسید. ابراهیموویچ در 38 سالگی دوباره به میلان برگشت و با گلزنی در 3 دربی متوالی به رکورد 10 گل زده در تاریخ دلامدونینا رسید؛ فقط 4 گل کم‌تر از شوچنکوی رکورددار. او این روزها در حال طی‌کردن فرآیند بازگشت از مصدومیت زانوست.
رستاخیز
با سقوط آزاد یوونتوس، اوج‌گیری اینتر و میلان بار دیگر آغاز شد. طی 2 فصل اخیر یک قهرمانی و یک نایب‌قهرمانی سهم هر یک از 2 تیم بود و حالا که تعداد قهرمانی‌های هر 2 باشگاه در فوتبال ایتالیا به عدد 19 رسیده، این فصل رقابت برای رسیدن به قهرمانی بیستم آغاز شده. اینتر در هفتۀ سوم با 3 گل در خانۀ لاتسیو شکست خورد اما در 3 مسابقۀ دیگر به برتری رسیده؛ میلان هم با رکورد 2 برد و 2 مساوی به مسابقۀ شنبه می‌آید. میانگین تعداد شوت‌های در چارچوب اینتر در مسابقات این فصل 7.8 بوده؛ بیش‌تر از هر تیم دیگری در سری آ. لائوتارو مارتینس در هر مسابقۀ این فصل روی یک گل تأثیر مستقیم گذاشته و آماده‌ترین بازیکن نرآتزوری است. همچنین میلان با ثبت 14 کلین‌شیت در سال تقویمی 2022 بین تمام تیم‌های 5 لیگ معتبر اروپایی رکورددار است. مانیان با مهار پنالتی دومنیکو براردی در مسابقۀ اخیر تیمش مقابل ساسولو به رکورد مهار 31 درصد پنالتی‌‌ها (9 از 29) رسید و شاید برگ برندۀ پیولی در مسابقۀ حساس امروز باشد.