کلسترول چیست؟
بدن ما برای انجام دادن درست برخی کارها به مقداری کلسترول نیاز دارد.
اما اگر مقدار کلسترول در خون زیاد باشد، در نقاط خاصی از دیواره سرخرگها رسوب میکند و باعث تنگی سرخرگ (یا همان شریان) یا گاهی حتی انسداد آن میشود.
این اتفاق ممکن است ما را در معرض خطر بیماری رگهای کرونری قلب و سایر بیماریهای قلبی عروقی قرار دهد.
کلسترول برای این که بتواند در خون حرکت کند، لازم است با نوعی پروتئین ترکیب شود.
ترکیب کلسترول و هر نوع پروتئین را لیپوپروتئین مینامیم. یکی از انواع لیپوپروتئین LDL نام دارد که به آن «کلسترول بد» هم میگویند.
اگر سطح LDL در خون ما بالا باشد، به رسوب کلسترول در دیواره رگهای ما منتهی میشود. نوع دیگر لیپوپروتئین در خون، HDL نام دارد که به «کلسترول خوب» هم معروف است.
این ماده وظیفه دارد کلسترول را از همه نقاط بدن به سمت کبد برگرداند.
سپس کبد، کلسترول برگشتی را از راه مدفوع دفع کرده و از بدن خارج میسازد.
در حالی که بسیاری از افراد تنها از مضرات این کلسترول باخبر هستند، باید گفت وجود آن برای بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن ضروری است. کلسترول برای تولید صفرا ضروری بوده و همچنین مسئول هضم چربی است. علاوه بر این، در تولید بسیاری از هورمونها نقش دارد و برای تقویت سلامت قلب و عروق مفید است.
مشکل اینجا است که با وجود نیاز اندامها به کلسترول، افزایش آن باعث آسیبهای جبران ناپذیر میشود. این در حالی است که بسیاری از افراد هنوز از علائم افزایش کلسترول در بدن مطلع نیستند، چون این علائم به راحتی قابل مشاهده نبوده و در نهایت منجر به فشار خون بالا، نارسایی کلیه و ... خواهد شد.
برخی از علائم افزایش سطح کلسترول در بدن که نیاز به پیگیریهای جدی دارد، از این قرار است:
_ تورم و بیحسی اندام: یکی از علائم اولیه کلسترول بالا، تورم و بیحسی اندام است. این واکنش اتفاق میافتد چون لیپیدهای انباشته از گردش خون موثر جلوگیری میکنند و این کار باعث کاهش اکسیژن و مواد مغذی عضلات میشود.
_ بوی بد دهان (هالیتوزیس): تنفس بد بو و بوی بد دهان یکی از نشانههای بسیار رایج افرادی است که دارای کلسترول بالا هستند. کلسترول بالا باعث ایجاد مشکلات جدی در فرایند هضم مواد غذایی شده و این اتفاق خود عامل بوی بد دهان خواهد شد.
_ نفخ و سوء هاضمه: سطوح کنترل نشده کلسترول بد یا همان LDL، به عنوان یک عامل مهم برای صدمات جدی به دستگاه گوارش مانند سوء هاضمه و نفخ شناخته شده است. لیپیدهای اضافی در خون و کبد متابولیسم را مختل کرده و از هضم موثر جلوگیری میکنند؛ بویژه هنگامی که غذاهای با چربی بالا مصرف میشوند.
_ سرگیجه و سردرد: کلسترول موجود در شریانها مانع گردش خون موثر شده و با کاهش اکسیژن خون، باعث ایجاد سردرد، سرگیجه، از دست دادن تعادل و ... میشود.
_ مشکلات دید: کلسترول اضافی در بدن منجر به مشکلات بینایی میشود. سوزش چشم، تاری دید و زردی چشم از عوارض کلسترول بالا هستند.
_ یبوست: تشکیل لیپیدها در شریانها با تاثیر منفی روی فرایند هضم منجر به کاهش تحرک رودهها و ابتلا به یبوست میشود.
_ درد قفسه سینه: این درد همیشه یک دلیل برای معاینات فوری پزشکی است. اگرچه بسیاری از بیماریها با درد قفسه سینه ارتباط مستقیم دارند، در اکثر موارد، این درد مرتبط با کلسترول بالا است. ایجاد چربی در شریانها جریان خون را محدود کرده و میتواند باعث فشارخون بالا و افزایش درد در قفسه سینه شود.
_ خستگی و ضعف مزمن: احساس ضعف، خستگی و میل به خواب در ساعات غیر معمول روز ناشی از تغذیه نامناسب، فعالیت بدنی بیش از حد و یا برخی بیماریها است. با این حال کلسترول بالا هم میتواند یک عامل دخیل باشد. با توجه به این که کلسترول بالا جریان خون را محدود میکند، میتواند منجر به مشکلات ذهنی و جسمی شود.
_ مشکلات پوستی: لکههای قرمز روی پوست، التهاب و احساس ناخوشایند خارش، از علائم کلسترول کنترل نشده است.
_ آلرژیهای غذایی: انباشت بیش از حد چربی در شریانها و کبد میتواند برای برخی از افراد همراه با آلرژیهای جدید غذایی باشد.