در حالی که تنبیه بخش مهمی از ایجاد انضباط و تربیت کودک است؛ دانستن اینکه چگونه یک کودک بدرفتار را به طور موثر تنبیه کنید بسیار مهم است.
تربیت کودکان موضوع بسیار مهمی است که همواره مورد توجه والدین بوده؛ البته در این مسیر برخی والدین با افزایش دانش تربیتی خود این مسیر را بهتر طی کرده و برخی نیز با مشکلات زیادتری روبرو هستند.
تربیت کردن کودک نیازمند داشتن اطلاعات و آگاهی‌هایی در این خصوص دارد؛چراکه برای تربیت صحیح فرزندمان باید دانش و مهارتهای آن را بدانیم تا بتوانیم با داشتن مهارتهای کاربردی این مسیر مهم را به خوبی طی کنیم.
در حالی که تنبیه بخش مهمی از ایجاد انضباط و ترببت کودک است؛ دانستن اینکه چگونه یک کودک بدرفتار را به طور موثر تنبیه کنید برای تربیت فرزندان شما بسیار مهم است. کودکی که هرگز تفاوت بین کار درست و غلط را نفهمد، ممکن است بعداً در زندگی دچار مشکلات تحصیلی، شغلی و حتی روانی شود. بنابراین باید برای تربیت فرزندان خود یک استراتژی تنبیهی منصفانه اما مؤثر داشته باشید.
در ادامه این گزارش، شما را با مهارتهای کاربردی تنبیه کودکان آشنا می‌کنیم.
تربیت با ثباتی داشته باشید
شاید این مهم ترین چیزی باشد که باید هنگام تنبیه کودک به خاطر بسپارید. اگر قوانین همیشه در حال تغییر باشند، فرزند شما نمی‌تواند قوانین را بیاموزد. ثبات تربیتی هم برای واداشتن فرزند شما به رفتار درست کمک می‌کند و هم برای اینکه کودک شما یاد بگیرد که کدام نوع رفتار قابل قبول و کدام رفتار غیر قابل قبول است.
تنبیه ناهماهنگ و بی ثبات کودک، به او می‌آموزد که گاهی اوقات یا همیشه بد رفتار کردن اشکالی ندارد.
قوانین یکسانی داشته باشید
از قوانین یکسانی برای تنبیه فرزندتان برای هر بار بدرفتاری استفاده کنید. کودک شما باید قوانین تربیتی را بفهمد و همچنین مجازاتی که برای زیر پا گذاشتن قوانین با آن روبرو می‌شود را باید دقیقا بداند. قوانین یا تنبیه‌هایی که برای بد رفتاری کودک خود تعیین می‌کنید بدون دلیل تغییر ندهید.
رفتار بد را گوشزد کنید
رفتار بد فرزندتان را هر زمان که کار بدی را انجام می‌دهد به او یادآوری کنید. در صورت لزوم، برای آن کار اشتباه تنبیه تعیین کنید. رفتار بد را در زمانی که ناخوشایند است نادیده نگیرید.
رفتاری را که از فرزندتان انتظار دارید، یادآوری کنید
زمانی که فرزندتان کار درستی انجام می‌دهد، از او تمجید کنید. مثلا بگویید: «کار خوبی کردی که بدون اینکه من گوشزد کنم، وسایلت را جمع کردی!»
مجازات منصفانه تعیین کنید
از همان ابتدا یک تنبیه معقولانه تعیین کنید، سپس به آن پایبند باشید. تنبیه سختی را وضع نکنید که برای اجرای آن مشکل داشته باشید و مجبور شوید تنبیه ساده تری را انتخاب کنید.
مرزهای بسیار واضحی را تعیین کنید
اگر فرزند شما درک نکند که واقعاً چه رفتار بدی دارد، برای جلوگیری از رفتار بد خود تلاشی نخواهد کرد. شما باید از همان سنین کودکی، به فرزند خود در مورد اینکه چه چیزی اشتباه است و چه چیزی درست است، معیارهایی تعیین کنید.
راه انجام این کار این است که مرزهای مشخصی را تعیین کنیم؛ یعنی به کودک بفهمانیم چرا و چگونه یک رفتار بد اشتباه است؛ سپس در صورت تکرار آن رفتار، کودک را تنبیه کنیم.بدیهی است که توانایی فرزند شما برای درک مرزهای شما با بزرگ شدن بیشتر می‌شود.
تنبیه را با رفتار بد کودک تطبیق دهید
انواع مختلف رفتار بد، تنبیه‌های متفاوتی را می‌طلبد. رفتار بد کوچک مانند بی احترامی یا تخلفات که برای اولین بار رخ می‌دهند مستحق یک هشدار واضح هستند؛ اما باید با رفتارهایی مانند بی احترامی یا رفتار خشونت آمیز قاطعانه برخورد کرد.
سعی کنید تنبیه‌هایی منطقی برای کودکانتان در نظر بگیرید. به خاطر داشته باشید که اشتباه کردن جزئی از فرآیند یادگیری فرزندان شماست.
آرام، اما محکم باشید
برخی از رفتارهای بد فرزندانتان ممکن است واقعاً شما را دیوانه کند، اما عصبانی رفتار کردن با فرزندتان به نفع رابطه شما نخواهد بود. والدینی که خشم خود را کنترل نمی‌کنند، نمی‌توانند تصمیمات منطقی در مورد نحوه تنبیه فرزندشان بگیرند.
اگر عصبانی شدن و فریاد زدن به یک اتفاق عادی تبدیل شود، خشم شما در نهایت تاثیر خودش را از دست می‌دهد.
به عنوان مثال، اگر فرزندتان هنگام بازی کردن عصبی شد و شروع به بی احترامی به شما کرد، او را سرزنش نکنید، در عوض به آرامی به او بگویید: «تو می‌دانی که با من نباید اینطور صحبت کنی.»
با همسر خود هماهنگ باشید
در مورد تنبیه فرزندتان، با شریک زندگی خود یک جبهه متحد تشکیل دهید. این بدان معنی است که هر دو والدین باید در مورد قوانین خانواده برای نظم و انضباط توافق داشته باشند. عدم رعایت این قوانین می‌تواند منجر به مشکلاتی شود.
در خانواده‌ای که یکی از والدین در مورد تنبیه کودک قاطعانه و دیگری سهل‌انگارانه رفتار کند، کودک تشویق می‌شود که به محض انجام دادن کار اشتباه نزد والد آسان گیر پناه بگیرد!
البته، اهمیت جبهه متحد والدین با بزرگتر شدن کودک کاهش می‌یابد. در سال‌های نوجوانی، اکثر کودکان می‌فهمند که والدین می‌توانند در مورد برخی چیزها اختلاف نظر داشته باشند؛ بدون اینکه نظر هیچ کدام اشتباه باشد.
در مورد تنبیه فرزندتان، با شریک زندگی خود یک جبهه متحد تشکیل دهید
الگوی مثبتی برای کودکان باشید
همیشه و همیشه به یاد داشته باشید که فرزندانتان از تماشای رفتار شما الگو می‌گیرند. وقتی بچه‌هایتان در اطراف شما هستند مراقب رفتار خود باشید. سعی کنید فردی مؤدب، شاد، دلسوز، سخت کوش و سازنده باشید تا فرزندانتان متوجه رفتار خوب شما شوند.کاری را جلوی فرزندانتان انجام ندهید که دوست ندارید جلوی شما انجام دهند.
به رفتارهای خوب پاداش دهید
تنبیه فقط نیمی از تربیت کودک است. علاوه بر تنبیه رفتارهای بد، شما باید به رفتارهای خوب فرزندتان مانند سخت کوشی، مهربانی و صبوری پاداش دهید.
هنگامی که کودکان به دریافت پاداش گرفتن در ازای رفتار خوب عادت کردند، محروم شدن از پاداش‌های شما در هنگام بدرفتاری می‌تواند به خودی خود یک تنبیه موثر باشد.
امتیازات کودک را حذف کنید
وقتی صحبت از تنبیه مناسب می‌شود، نظرات والدین متفاوت است. برخی از والدین رویکرد سختگیرانه‌ای را انتخاب می‌کنند، در حالی که برخی دیگر ملایم تر هستند. یکی از نمونه‌های تنبیه کودکان که برای همه خانواده‌ها مناسب است، حذف امتیازات کودک بدرفتار است.
به عنوان مثال، اگر نمرات کودک به دلیل انجام ندادن تکالیف افت کرده باشد، زمان بازی‌های ویدیویی را محدود کنید تا هنگامی که بتواند نمرات بهتری بگیرد.
شما فقط باید امتیازات کودک را به عنوان نوعی تنبیه از او بگیرید، نه اینکه نیازهای اولیه کودک را حذف کنید. به طور موقت کودک را از دیدن دوستانش یا تماشای تلویزیون محروم کنید، اما محروم کردن کودک از خوابیدن، احساس دوست داشتن یا تغذیه کافی، نوعی کودک آزاری است.
کودک را وادار به جبران خسارت کنید
در دنیای واقعی، شکستن قوانین عواقبی دارد. عواقب رفتار بد را به فرزندتان نشان دهید و او را وادار کنید تا اوضاع را به حالت قبلی بازگرداند. این یک تاکتیک بسیار مفید برای زمانی است که کودک باعث خسارت مالی شود.
به عنوان مثال، اگر فرزندتان عمداً روی میز آشپزخانه شما نقاشی می‌کشد، یک تنبیه خوب این است که او را مجبور به کندن، سنباده زدن و لاک زدن روی چوب کند تا دوباره خوب به نظر برسد.
کودک را مجبور کنید عذرخواهی کند
قدرت یک عذرخواهی قلبی و صادقانه می‌تواند بسیار زیاد باشد. به عنوان مثال، اگر فرزند شما بی اجازه وارد حیاط همسایه شود، او را وادار کنید به خانه همسایه بیاید و عذرخواهی کند، این کار تنبیه بزرگی برای کودک است.
وادار کردن کودک به عذرخواهی رودررو از کسی که به او ظلم کرده است، او را برای مسئولیت‌های زندگی در بزرگسالی آماده می‌کند.
هیچ وقت بچه را کتک نزنید
حتی والدینی که تنبیه بدنی می‌کنند معمولاً بین کتک زدن گاه به گاه و کتک زدن عمدی و خشونت آمیز تمایز قائل می‌شوند. کتک زدن یک کودک تقریباً در سراسر جهان به عنوان نوعی سوء رفتاری شناخته می‌شود.
ارتباط واضحی بین ضرب و شتم در دوران کودکی و افزایش میزان بیماری روانی در بزرگسالی وجود دارد. اشکال خاصی از خشونت می‌تواند باعث آسیب دائمی به کودک در حال رشد شود.
از محرومیت عاطفی برای تنبیه کردن استفاده نکنید
بی توجهی، گوشه گیری و ارعاب همه راه‌هایی هستند که به رشد عاطفی کودک شما آسیب می‌رسانند. اگرچه تربیت کودک بد رفتار سخت است، اما این رفتارها هرگز خوب نیستند. این تنبیه‌ها می‌توانند منجر به مشکلات جدی از جمله آسیب به خود، سوء مصرف مواد، افسردگی و حتی خودکشی در کودکان شوند. در زیر لیست مختصری از رفتارهایی که به عنوان سوء استفاده عاطفی در مشاوره کودک شناخته می‌شوند آورده شده است.
کنجکاوی کودک را تنبیه نکنید
کودکان به طور طبیعی کنجکاو هستند. آنها از طریق تعامل با دنیای اطراف خود یاد می‌گیرند. سعی کنید از تنبیه فرزندتان به دلیل کنجکاوی، خودداری کنید. تنبیه کودک برای انجام کاری که حتی نمی‌دانسته اشتباه است، ممکن است در درازمدت او را به عدم تجربه تجربیات جدید تشویق کند یا حتی رفتار بد را هیجان انگیزتر کند.
در تنبیه کودک زیاده روی نکنید
تربیت فرزندتان با استانداردهای غیر واقعی و تعیین تنبیه‌های بیش از حد سخت می‌تواند بر توانایی او برای داشتن زندگی شاد و سالم تأثیر بگذارد. همیشه به یاد داشته باشید که هدف شما به عنوان والدین این است که به فرزندتان کمک کنید تا به نقطه‌ای برسد که بتواند اساساً خودش پدر و مادر شود؛ نه اینکه او را مجبور کنید تا دقیقاً همان طور که می‌خواهید زندگی کند.
والدینی ضعیف و سهل گیر نباشید
به قول معروف از آن طرف پشت بام نیفتید! امتناع از انجام تنبیه‌ها و رها کردن فرزندتان به او می‌آموزد که برای رسیدن به خواسته های خود نیازی به رفتار خوب ندارد. در یک کلام، یک کودک لوس تربیت نکنید.
مرجع : خبرگزاری فارس