زوجین متقاضی طلاق و افراد دارای اختلاف خانوادگی حاد، زنان و دختران آسیب‌دیده اجتماعی، کودکان کار و خیابان، همسران و کودکان آزار دیده،افرادی که قصد خودکشی دارند یا اقدام به خودکشی کرده اند، مبتلایان به اختلال هویت جنسی،دختران و پسران فراری از منزل، سالمندان و معلولین آزار دیده، معتادین،افراد بی خانمان،بیماران روانی مزمن و سایر افرادی که به هر دلیل در شرایط بحرانی قرار گرفته‌اند، می‌توانند تحت پوشش برنامه‌های آن قرار بگیرند و از خدمات تخصصی مانند مددکاری، روانشناسی، تربیتی، حقوقی، فرهنگی، آموزشی استفاده کنند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از ویژه نامه خانواده ضمیمه روزنامه اطلاعات، شاید نام اورژانس خیلی‌ها را به یاد خدمات پزشکی بیندازد. فوریت‌هایی که هرکدام از ما ممکن است در زمانی از زندگی به آن نیاز پیدا کنیم. اما با بیشتر شدن بحران‌های اجتماعی و خانوادگی حضور سازوکاری که شبیه به اورژانس پزشکی در کوتاه‌ترین زمان به افراد کمک کند،بسیار موثر است. برای همین هم اورژانس اجتماعی راه اندازی شده و چند سالی است کارش را آغاز کرده است. البته خدمات این اورژانس ممکن است برای بسیاری از مردم ناشناخته باشد و به همین دلیل زمانی که با مشکل مواجه می‌شوند نمی‌دانند می‌توانند از این اورژانس کمک بگیرند و تبعات و اثرات منفی مشکل شان را به حداقل برسانند.
پیشگیری از آسیب‌ها
اورژانس اجتماعی در واقع خدمات اجتماعی سیار است که توسط سازمان بهزیستی کشور از سال ۱۳۸۷ راه‌اندازی شده است.مرکز فوریت‌های اجتماعی کشور در قالب برنامه‌های مختلف و از راه‌های مختلف به افراد آسیب دیده کمک می‌کند و حوزه فعالیت‌های آن هم گسترده است. به گفته رئیس سازمان بهزیستی کشور، الان در ۱۹۷ شهر اورژانس بهزیستی وجود دارد که در جلوگیری ازبروز پدیده‌های ناگوار اجتماعی موثر هستند.
شاید ون‌های مخصوص این اورژانس را دیده باشید که با رنگ سفید و بنفش و شماره ۱۲۳ روی بدنه آن مشخص می‌شوند.
هدف اصلی این اورژانس پیشگیری از آسیب‌هاست که در آن ویژگی‌های مهم تخصصی بودن، به موقع بودن و در دسترس بودن مد نظر قرار گرفته تا از این طریق ارائه خدمات اجتماعی به مردم در سازمان بهزیستی کشور محدود به زمان و مکان نشود. کنترل و کاهش بحران‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی، جایگزینی مداخلات روانی و اجتماعی به جای مداخلات انتظامی و قضایی، پیشگیری از وقوع جرم، ارتقای توانمندی افراد در معرض آسیب از مهمترین برنامه‌ها و اهداف این اورژانس است. در واقع بسیاری از مشکلاتی که ممکن است خودمان و اطرافیان مان در طول زندگی با آن مواجه شویم با کمک گرفتن از این اورژانس تا حدود زیادی حل می‌شود.
چه زمانی تماس بگیریم؟
اورژانس اجتماعی از طریق خط تلفن ۱۲۳، تیم سیار اورژانس و پایگاه خدمات اجتماعی خدمات رسانی می‌کند. در واقع زمانی که با مشکل مواجه می‌شوید می‌توانید با شماره ۱۲۳ تماس بگیرید و از آنها کمک بخواهید. درست مثل اورژانس پزشکی. اما چه زمانی باید از این اورژانس کمک گرفت؟
زوجین متقاضی طلاق و افراد دارای اختلاف خانوادگی حاد، زنان و دختران آسیب‌دیده اجتماعی، کودکان کار و خیابان، همسران و کودکان آزار دیده،افرادی که قصد خودکشی دارند یا اقدام به خودکشی کرده اند، مبتلایان به اختلال هویت جنسی،دختران و پسران فراری از منزل، سالمندان و معلولین آزار دیده، معتادین،افراد بی خانمان،بیماران روانی مزمن و سایر افرادی که به هر دلیل در شرایط بحرانی قرار گرفته‌اند، می‌توانند تحت پوشش برنامه‌های آن قرار بگیرند و از خدمات تخصصی مانند مددکاری، روانشناسی، تربیتی، حقوقی، فرهنگی، آموزشی استفاده کنند.
در صورتی که با هرکدام از این مشکلات مواجه شدید می‌توانید با ۱۲۳ تماس بگیرید و مشکل تان را مطرح کنید.بعد به شما براساس نوع مشکل مشاوره داده می‌شود یا حتی به صورت حضوری برایتان کمک می‌فرستند.این مراکز در استان‌های بزرگ و برخی شهرستان‌ها به صورت شبانه‌روزی و در شهرستان‌های کوچک به صورت روزانه آماده ارائه خدمات به مراجعه‌کنندگان هستند.
البته بسیاری از مواقع افراد دارای مشکل از سوی سایر مراکز بهزیستی،مراجع قضایی و نیروی انتظامی به این مراکز معرفی می‌شوند و خدمات مددکاری، روان شناسی، تربیتی، حقوقی، فرهنگی آموزشی می‌گیرند.
به گفته مسئولان بهزیستی بیشترین تماس‌ها مربوط به کودک آزاری است و سال گذشته ۵ر۸ درصد تماس‌ها درباره این مساله بوده که البته بیشتر هم از نوع کودک‌آزاری جسمی بوده است.
معمولا همسایه‌ها یا بستگان برای نجات کودک آزار دیده با اورژانس تماس گرفته اند. بعد از آن همسرآزاری است که ۷ درصد تماس‌ها را به خود اختصاص داده. هرچند که به گفته معاون اجتماعی بهزیستی ۷ درصد تماس‌ها مربوط به همسرآزاری است و درگیری‌های خانوادگی کمتر گزارش می‌شود که اغلب از مأموران اورژانس مشاوره می‌خواهند.
اقدام به خودکشی یک درصد تماس‌ها را به خود اختصاص داده است که برخی از آنها حل و فصل شده و اگر لازم بوده فرد را به مرکز بهداشت برده و مراقبت‌های حاد پزشکی برایشان در نظر گرفته شده است. در واقع اورژانس اجتماعی در سال گذشته در ۴۲۰۰ مورد خودکشی مداخله داشته و توانسته از اقدام به خودکشی این افراد پیشگیری کند.
آنطور که معاون اجتماعی بهزیستی می‌گوید در مورد فرار از منزل نیز در حال حاضر ۲۱ خانه سلامت که محل اسکان دختران فراری است وجود دارد که در سال گذشته هزار مورد در این خانه‌ها پذیرش شده است.
جالب است بدانید که بیشترین تماس‌های گرفته شده از استان‌های مازندران، تهران، فارس، آذربایجان شرقی و کرمانشاه بوده است.
پس اگر همسرتان آزارتان می‌دهد یا متوجه شده‌اید که کودکی مدام از سوی خانواده ای آزار می‌بیند یا اگر کسی می‌خواهد خودکشی کند یا از منزل فرار کرده می‌توانید با ۱۲۳ تماس بگیرید و کار را به کاردان بسپارید تا از راه درست حل شود.
رها نمی‌شوید
پیگیری کامل موارد گزارش شده از مهمترین برنامه‌های اورژانس اجتماعی است. آنها تلاش می‌کنند مواردی که گزارش می‌شود به حال خود رها نکنند. پس اگر با این اورژانس تماس می‌گیرید می‌توانید مطمئن باشید تا بهتر شدن شرایط حواسشان به شما هست.
بازگشت به خانواده به عنوان مهمترین هدف این مراکز است. مواردی مثل فرار جوانان و اعتیاد در صورت لزوم به مراکز زیر مجموعه امور آسیب دیدگان اجتماعی مانند مراکز خانه سلامت، بازپروری زنان آسیب دیده اجتماعی و… معرفی می‌شوند و پس از ترخیص هم مددکار اجتماعی مرکز موظف است پیگیری لازم را انجام دهد.
بنابراین اگر دچار مشکل هستید و امکان رفتن به مراکز مشاوره و مددکاری ندارید، فکر نکنید تنها هستید. با تماس تلفنی با شماره ۱۲۳ می‌توانید مشکل تان را مطرح کنید تا بهترین راهکارها به شما پیشنهاد شود و کمک تان کنند.
اگر در خانواده و اطرافیان افرادی دارید که می‌دانید مشکل دارند و می‌توانند جزو گروه‌هایی باشند که اورژانس اجتماعی به آنها خدمات می‌دهد، درباره این اورژانس با آنها صحبت کنید و شماره تلفن‌شان را به آنها بگویید. بسیاری از مردم از این خدمات بی خبر هستند. حتی می‌توانید بچه‌ها را آگاه کنید و از آنها بخواهید هروقت از سوی کسی آزار دیدند و دچار مشکل شدند با این شماره تماس بگیرند.
ضمن اینکه باید بدانید اطلاعات و مشکل شما کاملا محرمانه می‌ماند و کسی جز کارشناسان این مراکز از آن با خبر نمی‌شوند. این مراکز و مشاوره‌ها می‌تواند جای حرف‌های بی‌پایه و اساس و غیرکارشناسانه را بگیرد که گاهی به جای حل مشکل، مشکلات بزرگتری ایجاد می‌کنند. ما باید یاد بگیریم مشکلات مان را برای کسانی بازگو کنیم که راه حل‌های درست آن را می‌دانند.
منبع: سلامت نیوز