یک متخصص بیماری‌های عفونی ریه، به بررسی عوارض استعمال دخانیات پرداخت که علاوه بر خود فرد، خانواده آن را نیز دچار آسیب می‌کند و زمینه ابتلا به انواع سرطان‌ها برای فرد و خانواده وی فراهم می‌شود.
سلامتی، گنجی نایاب و تاجی بر سر انسان‌ها است که جز بیماران آن را نمی‌بینند و درک درستی از اهمیت و ارزشمندی آن ندارند. درواقع این خصلت آدمی است که تا چیزی را از دست ندهد، پی به اهمیت و ضرورت وجود او نمی‌برد و آن زمان که از او به یغما برده شد افسوس نداشتن آن را می‌خورد.
قوه عقل و اختیار موهبتی الهی است که توان تفکر و اندیشیدن را به انسان می‌دهد تا به مسیر درست زندگی خود پی برده و به آن نایل شود. حال آنکه گاهی اوقات این دو نعمت الهی به باد فراموشی سپرده می‌شود و فرد تحت تاثیر افراد و احوال و اقوال تحریک کننده و ناپسند، خود را به سمت تباهی می‌کشاند که نتیجه‌ای جز پشیمانی و ندامت به همراه نخواهد داشت.
گاهی انسان با بی‌دقتی در حفظ این نعمت بزرگ، دچار بیماری می‌شود و در هنگام بیماری، قدر سلامتی و تندرستی‌اش را بیشتر می‌فهد. بیماری که گاه درمان دارد و گاه آنچنان فرد را در خود غرق می‌کند که انحطاط و سقوط قطعی وی را به همراه خواهد داشت.
یکی از این بیماری‌ها، مصرف دخانیات است که انسان آگاهانه به دام آن می‌افتد و وقتی به خود می‌آید که کار از کار گذشته و به آن آلوده شده است. سیگار یک بمب ساعتی است که هر پکی که به آن زده می‌شود، آینده فرد را نابود و شخصیت و وجهه اجتماعی وی را زیر سوال می‌برد، آنچنان که جایگاهی در جامعه نخواهد داشت و چه بسا از سوی دوستان و نزدیکان و خانواده خود طرد شود.
اعتیاد بلایی خانمان سوز است که علاوه بر آسیب رساندن به اعضای نزدیک خانواده، می‌تواند باعث بروز ناهنجاری‌هایی در جامعه گردد. لذا متخصصین ضمن توصیه به دوری از هرگونه مواد مخدر اعتیاد آور، آن را قابل درمان می‌دانند که همت و انگیزه دوچندان فرد را می‌طلبد.
اعتیاد آتشی است که وقتی به دامن زندگی بیفتد، تر و خشک آن را با هم می‌سوزاند و با بی‌رحمی و قساوت قلب زندگی فرد را به آتش کشیده و آسان‌ترین روش تبدیل هستی فرد به نیستی و مرگ است. آزادی بزرگترین هدیه‌ای است که یک انسان می‌تواند به خودش بدهد؛ آزادی از ترس‌های بی مورد آینده، آزادی از قضاوت‌های دیگران، آزادی از حسرت گذشته، و آزادی از عقاید و اعمال نادرست، پس با یک اراده قوی و محکم می‌توان خود را از بند اعتیاد و از کام مرگ نجات داد و حیاتی پرنشاط را برای خود رقم زد.
هر ساله به مناسبت روز جهانی بدون دخانیات، ۳۱ ماه می؛ مصادف با دهم خرداد ماه، با شعار تعهد برای ترک دخانیات، اقدامات و فعالیت‌های گسترده‌ای در سطح کشور با همکاری ارگان‌های ذی‌ربط به منظور حمایت طلبی برای اجرای سیاست‌های موثر بر کاهش مصرف دخانیات و ارتقای سطح آگاهی عمومی به ویژه جوانان و نوجوانان نسبت به مضرات استعمال دخانیات انجام می‌پذیرد که هدف آن جلب توجه به تاثیر تنباکو بر سلامت انسان است.
در ادامه، دکتر ابوالفضل مظفری در گفت‌وگو با ایسنا، به بیان آثار مخرب اعتیاد بر زندگی فرد پرداخت و اظهار کرد: ده بیماری شایع که باعث مرگ‌ومیر مردم در سرتاسر دنیا می‌شود، شامل بیماری‌های قلبی، سرطان ریه که ۴۰ درصد مرگ‌ومیر ناشی از سرطان را به خود اختصاص داده، برونشیت مزمن، عفونت‌های تنفسی، سکته مغزی و دیگر موارد است که مهم‌ترین فاکتور دخیل در این بیماری‌ها سیگار است. لذا علاوه بر افزایش میزان مرگ‌ومیر، عوارض جبران ناپذیری را نیز ناشی شده و هزینه‌های گزافی برای دولت‌ها به وجود می‌آورد.
وی در ادامه آسیب‌های مصرف سیگار افزود: استعمال دخانیات بر طول عمر افراد نیز تاثیر گذار است و ۱۰ سال از عمر انسان‌ها را کاهش می‌دهد که فرد باقی‌مانده عمر خود را نیز بایستی به دنبال درمان و حل مشکلات جسمی و روحی خود برود، از طرف دیگر هزینه خانوار آن بسیار افزایش یافته و عوارض ریوی زیادی را نیز متحمل می‌شود. لذا سلامت دهان آن نیز به خطر افتاده و در اثر چهار هزار ماده سمی حاصل از سیگار، زندگی فرد را تا حد زیادی مختل می‌کند.
مظفری، دود ناشی از سیگار را عامل موثری در آسیب‌های ریوی فرد دانست و دود سیگار، قلیون و پیپ را از لحاظ آسیب‌های آن‌ها درجه‌بندی کرد و گفت: قلیون معادل ۲۰ نخ سیگار است ولی از نظر عوارض وضعیتی مشابه سیگار دارد. از طرفی پیپ به لحاظ قلیایی بودن مشکلات کم‌تری را به دنبال دارد، اما در نهایت هر سه مورد بیش از چهار هزار ماده سمی وارد بدن می‌کنند.
وی ادامه داد: مصرف دخانیات از اولین ارتباطی که با بدن انسان برقرار می‌کند، آسیب‌زا می‌شود. به همین خاطر باعث پوسیدگی دندان، سرطان لب، سرطان سر و گردن، سرطان حنجره، سرطان ریه، مشکلات گوارشی، زخم معده، پوکی استخوان، افسردگی، کاهش وزن، بیماری‌های قلبی، سکته مغزی، نارسایی قلبی، سرطان پستان، مثانه، کلیه و مشکلات برونشیت مزمن می‌شود بدین معنا که فرد مرتبط خلط تولید می‌کند و دو قدم که راه می‌رود نفس کم می‌آورد و دچار افت عملکرد ریوی می‌شود. لذا اکثر سرطان‌ها در اثر استعمال دود دخانیات ایجاد می‌شوند.
این متخصص بیماری‌های عفونی ریه، آسیب‌های استعمال دخانیات را تنها به خود فرد محدود نکرد و خانواده این افراد را در معرض خطرات جدی برشمرد و اظهار کرد: وقتی فرد در منزل سیگار می‌کشد، راه ابتلای افراد خانواده خود را به مشکلات تنفسی و آسم سهل می‌کند، اگر هم زن آن خانواده باردار باشد و خود یا همسرش سیگار بکشند به احتمال زیاد بچه نارس و با وزن بسیار پایین متولد می‌شود. فرزندان خانواده هم علاوه بر اینکه بدآموزی مستقیمی را شاهد می‌شوند و به مصرف سیگار تمایل می‌یابند، لذا در اثر تنفس دود امکان ابتلا به مشکلات ریوی را بیش از پیش پیدا می‌کنند. رشد ریه نیز که تا ۸ سالگی فرزندان ادامه دارد با پخش دود در هوای اطراف آن‌ها، تا حد زیادی متوقف می‌شود و بیماری‌های ریوی را به دنبال دارد.
وی آثار مصرف دخانیات افراد را متوجه دولت‌ها نیز دانست که بخش زیادی از بودجه خود را که برای بهبود زیرساخت‌های کشور فراهم می‌کنند را بایستی برای بهبود حال این افراد هزینه کنند و عقب‌ماندگی فرهنگی و عدم توسعه‌یافتگی اجتماعی را نیز به دنبال دارد.
مظفری، مشکلات و عوارض ریوی را با ورزش مرتفع ندانست و خاطرنشان کرد: تاثیر ورزش بر سلامت ریه قابل توجه است ولی جایگزین مشکلات مصرف دخانیات نخواهد بود. سن اعتیاد به سیگار ۱۳ تا ۱۸ سال است که در این سن فرد هنوز با عوارض جدی سیگار نیز حتی آشنا نیست و شخصی که در این سن معتاد به سیگار شد، فقط ۲۰ درصد شانس ترک آن را دارد و ۸۰ درصد تا آخر عمر خود معتاد به دخانیات خواهد ماند. لذا اکثر مشکلاتی که در این خصوص وجود دارد، عدم آگاهی افراد از عوارض سیگار است که هنوز به درک درستی از مشکلات اعتیاد نرسیده و تحت تاثیر مشکلات روانی، خودنمایی، بزرگ‌نمایی و الگوپذیری از والدین خود به سمت مصرف دخانیات می‌رود.
وی، تفاوتی میان مصرف سیگار با نیکوتین پایین و بالا قائل نشد و هر دو نوع سیگار را دارای عوارض یکسانی دانست و تصریح کرد: ۸۰ درصد افرادی که نمی‌توانند دست از مصرف سیگار بکشند به دلیل نیکوتین موجود در آن است، لذا شاید نیکوتین عارضه‌ای ایجاد نکند و همانطور که گفته شد چهار هزار ماده سمی در سیگار است که نیکوتین یکی از آن‌ها است، اما همین نیکوتین عامل اعتیاد است. به همین خاطر سیگار دارای نیکوتین پایین عارضه بیشتری دارد، چراکه در این صورت فرد کام عمیق‌تری از آن می‌گیرد تا دود به داخل ریه آن وارد شود.
مظفری ادامه داد: افرادی که سیگار می‌کشند، از توجیهاتی همچون اینکه ما تفریحی می‌کشیم و یا از سیگار باریک استفاده می‌کنیم، سیگار با نیکوتین پایین و فیلتردار می‌کشیم پس اعتیاد نداریم، استفاده می‌کنند. اما باید توجه داشت که حتی یک پوک کشیدن از سیگار هم ضرر دارد چه برسد به آنکه یک سیگار کامل با هر نوع ویژگی آن استفاده شود.
وی عارضه سیگار را در سن رشد بسیار بیشتر از سنین دیگر برشمرد و آسیب‌های قلیون را نیز یادآور شد و گفت: سیگار یک قبحی دارد که افراد به ناچار هم که شده به طرف آن نمی‌روند، اما وضعیت تاسف‌بارتر استعمال قلیون در بین افراد است که ضرر آن معادل یک پاکت سیگار است و سیگار که یک لیتر دود تولید می‌کند درمقابل قلیون ۲۰ لیتر دود تولید می‌کند و متاسفانه هنوز تفکر عامه این است که آب موجود در قلیون جلوی ضرر آن را می‌گیرد، درصورتی که اینطور نیست و این آب با همه دودهای حاصل از آن وارد ریه شده و وضعیت بدتری را نسبت به سیگار به وجود می‌آورد و عفونت دهان، انتقال سل و سرطان لب و دهان را از طریق شلنگ آن ناشی می‌شود.
منبع: ایسنا