درست بالای دریاچه ارمیه و پایین تر از خوی در استان آذربایجان غربی، شهرستان سلماس یا همان شاپور پیشین، با قدمتی برابر با هزاره اول پیش از میلاد قرار دارد. شهری که در جریان تحولات سیاسی و تاریخی دوران مشروطه نقش پررنگی ایفا کرده و امروزه با جاهای دیدنی سلماس مثل آثار تاریخی و آبشارها و طبیعت بکر و زیبای خود شناخته می شود. بافت شطرنجی شهر نیز از دیگر جاهای دیدنی سلماس است که در جریان بازسازی شهر در زلزله‌ی سال 1309 شکل گرفته است. با هاژه همراه باشید تا با مکان های دیدنی شلماس آشنا شوید.
1- کلیسای هفتوان سلماس
کلیسای هفتوان سلماس، کلیسای آخته خانه، کلیسای مارسرکیس، کلیسای محلم و کلیسای قزلجه از جاهای دیدنی سلماس و مهم‌ترین کلیساهای این شهر هستند که در این مطلب به مهم‌ترین این کلیساها یعنی کلیسای هفتوان سلماس می‌پردازیم. کلیسایی به نام گئورگ مقدس که معمولا به نام روستای خود یعنی روستای هفتوان خوانده می شود و از جذاب‌ترین جاهای دیدنی سلماس است. کلیسای هفتوان سلماس در روستای هفتوان در 3 کیلومتری جنوب شهرستان سلماس، سازه‌ای کهن به سبک معماری دوران حکومت صفویان است که به دستور شاه عباس صفوی ساخته شده است. سنگ‌های آذرین سیاه رنگ به کار رفته در ساخت این کلیسا با نقش و نگارهای هنرمندانه و ظریف بر آنها از دلایل جذابیت این کلیسا بین گردشگران است. کلیسای هفتوان سلماس در باغی قدیمی با درختان فراوان و کهنسال، با گنبدی به صورت یک هرم دوازده ترک، طراحی و ساخته شده است. کتیبه‌هایی در کلیسای هفتوان سلماس وجود دارد که منسوب به قرون 13 و 14 میلادی هستند و گرچه این کتیبه‌ها و ساختمان کلیسای هفتوان بر اثر زلزله‌ی سال 1309 خسارات بسیاری دید، اما با بازسازی‌های و مرمت‌های انجام شده بر آن امروزه از جمله جاهای دیدنی سلماس محسوب می‌شود که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. کلیسای هفتوان سلماس در روزهای دوشنبه تا چهارشنبه از ساعت 9 تا 13 پذیرای بازدیدکنندگان می‌باشد.
آدرس کلیسای هفتوان سلماس: 3 کیلومتری جنوب شهر سلماس، روستای هفتوان، 250 متر بعد از پمپ بنزین، ابتدای ورودی روستا
2- کتیبه خان تختی سلماس
از سمت سلماس که به سمت ارومیه به جاده بزنید و 12 کیلومتر جلو بروید به سه‌راهی سِرُو می‌رسید، سه‌راهی معروفی که کتیبه خان تختی سلماس را مشخص می‌کند. این کتیبه که از جاهای دیدنی سلماس است در سمت جنوبی جاده یعنی سمت چپ قرار دارد و راه چندانی از خروجی جاده تا کوه پیرچاووش که کتیبه خان تختی سلماس بر روی آن قرار دارد نیست. باستان‌شناسان قدمت این سنگ نگاره‌ی باستانی به جامانده از دوران ساسانیان را بیش از 1700 سال و تاریخ دقیق ایجاد این آن را سال 238 میلادی می‌دانند. حجاری‌های روی کتیبه خان تختی سلماس به طول حدود 5 متر و عرض 2/8 متر، تصویر اردشیر بابکان را سوار بر اسب در سمت چپ و شاپور یکم را در مقام ولیعهدی او، نشسته بر اسب در سمت راست نشان می‌دهند که تاجی مانند پدر بر سر دارد و در مقابل آنها والریانوس، پادشاه روم زانو زده است. صحنه‌ای که بعد از پیروزی لشکر ایران بر رومیان حجاری شده است. نقش پر ابهت کتیبه خان تختی سلماس آن را به پر افتخارترین جاهای دیدنی سلماس تبدیل کرده است.
آدرس کتیه خان تختی سلماس: کیلومتر 15جاده سلماس به ارومیه، نزدیک روستای خان‌تختی، بر بلندی کوه پیرچاووش سلماس
3- قلعه چهریق سلماس
قلعه چهریق سلماس که قلعه‌ای تمام سنگی است، از جاهای دیدنی سلماس متعلق به هزاره اول قبل از میلاد مسیح است. در چند کیلومتری روستای چهریق علیا از شهرستان سلماس، قلعه چهریق سلماس در میان رودی به نام زولاچای و بر صخره‌ای بلند قرار دارد که دو سال تمام زندان سید علی‌محمد باب، پیشوای آیین بیانی بوده است. به کفته‌ی باستان شناسان، قلعه چهریق سلماس اولین بار توسط اورارتوها ساخته شده است. امروزه تنها قسمت بالایی قلعه چهریق سلماس سالم باقی مانده است و در میان ساختمان قلعه گودالی وجود دارد که در گذشته انبار مهمات لشکر بوده و بر اساس حدود و اندازه‌ها تخمین زده‌می شود که حدود 150 تا 180 نفر در این قلعه ساکن بوده‌اند. با وجود دسترسی سخت به این قلعه، باز هم قلعه چهریق سلماس از باستانی‌ترین و جذاب‌ترین از جاهای دیدنی سلماس برای گردشگران است. بعدها در دوره‌ی افشاریه و زندیه شهرت قلعه چهریق سلماس افزایش یافت و سال‌ها بعد در زمان جنگ روسها با مجاهدین و مشروطه خواهان در سال 1290 شمسی از قلعه چهریق سلماس استفاده‌های نظامی و سیاسی‌می شد. قلعه چهریق سلماس در تاریخ 29 تیر 1377 با شمارهٔ ثبت 2075 به‌عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
4- حمام شیخ سلماس
درست در مرکز شهر سلماس و بین دو میدان مهم این شهر، حمام شیخ سلماس، از دیگر جاهای دیدنی سلماس قرار دارد. عمارت حمام شیخ سلماس بنایی ساخته شده در زمان رضاشاه پهلوی به دستور محمد طسوجی است. ساخت حمام شیخ سلماس به مدت 3 سال از 1309 تا 1312 به طول انجامید و بالاخره حمام شیخ سلماس با مساحت 860 متر مربع در پلانی مستطیل شکل ساخته شد که 3.5 متر از سطح زمین پایین‌تر است و آب مورد نیاز آن از دو نهر جنوبی و غربی شهر سلماس می‌گیرد. از آن‌جا که سال‌ها مدیریت حمام شیخ سلماس را حاج شیخ مجتبی انتظاری بر عهده داشته است، این حمام به نام حمام شیخ انتظاری نیز شناخته‌می شود. ساختمان و معماری جذاب این حمام از دیدنی‌ترین جاهای دیدنی سلماس است؛ مخصوصا سبک تفلیسی ساخت دیواره‌های حمام شیخ سلماس با استفاده از سنگ‌های معدنی و ملات ماسه و آهک. حمام شیخ سلماس دارای 7 گنبد پوششی است که بزرگ‌ترین گنبد آن در بخش سربینه یا رختکن حمام قرار دارد. حمام شیخ سلماس امروزه به عنوان مجموعه‌ی فرهنگی و هنری و موزه‌ی مردم شناسی سلماس فعالیت‌می کند.
آدرس حمام شیخ سلماس: خیابان امام، بین میدان انقلاب و میدان مدرس، خیابان سوره‌ای
5- آبشار دره خورخوره سلماس
آبشار دره خورخوره سلماس از بکرترین جاهای دیدنی سلماس است. آبشاری بین دو روستای سرگل و مهکان که با سرسبزی و زیبایی خود در 6 ماهه‌ی نخست سال، گردشگران را تحت تاثیر قرار‌می دهد. آبشار دره خورخوره سلماس در عمق 80 متری دره‌ای عظیم واقع شده است که خود این دره نیز از تفرجگاه‌های اصلی جاهای دیدنی سلماس به شمار می‌رود.
آدرس آبشار دره خورخوره سلماس: 22 کیلومتری جنوب سماس، بین دو روستای سرگل و مهکان