بیماری آلرژی در فصل بهار، وجود ماده حساسیت زا یا آلرژن، شناخت انواع حساسیت‌ها، علل واکنش آلرژیک با تغییر فصل، علائم حساسیت فصل بهار، نحوه پیشگیری و درمان آلرژی بهاری، پرهیز از مصرف غذاهای مضر برای کاهش آلرژی و روش‌های خانگی برای کاهش آلرژی در فصل بهار را در بسته خبری سلامت ایمنا بخوانید.
به گزارش هاژه، آلرژی در فصل بهار نوعی بیماری ژنتیکی است که تا کنون درمان قطعی برای آن یافت نشده است، تنها با دوری کردن از عوامل آلرژی زا می‌توان بیماری را کنترل کرد. حساسیت یا آلرژی زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی فرد نسبت به ماده‌ای به نام آلرژن یا حساسیت‌زا واکنش بیش‌ازحد نشان دهد. وقتی فردی حساسیت دارد، بدن او آنتی‌بادی‌هایی را تولید می‌کند که وارد سلول می‌شود و هیستامین و سایر مواد شیمیایی را آزاد می‌کند. هیستامین با ایجاد ورم بینی و ورم چشم، از ورود آلرژن به بدن جلوگیری می‌کند.
ماده حساسیت زا یا آلرژن
ماده حساسیت زا یا آلرژن ماده‌ای است که منجر به بروز واکنش‌های آلرژیک در شخص می‌شود، سیستم ایمنی بدن برخی از انسان‌ها، این مواد را مانند یک جسم خارجی و خطرناک شناسایی کرده و به سرعت به آن واکنش نشان می‌دهد. در اثر این واکنش، سلول‌های ایمنی بدن با آزاد کردن ماده‌ای به نام هیستامین که ترشحی درون ریز است سیستم عصبی بدن را تحریک کرده و پیامی را در بدن منتشر می‌کند که موجب بروز حالت آشفتگی و برانگیختگی سیستم ایمنی می‌شود.
شناخت انواع حساسیت‌ها
حساسیت یا آلرژی به دو گروه تقسیم می‌شود:
حساسیت فصلی: علائم این حساسیت در بهار، تابستان یا پاییز اتفاق می‌افتد و معمولاً به‌دلیل گرده گیاهان یا هاگ کپک‌ها است.
حساسیت همیشگی: علائم این حساسیت در تمام طول سال اتفاق می‌افتد و ممکن است به‌علت ریزگردها، شوره حیوانات خانگی، کپک و سوسک‌ها باشد.
در طول بهار، درختان و علف‌ها گرده‌های ریزی را برای تولیدمثل تولید می‌کنند. بعضی گیاهان با استفاده از حشرات و بعضی توسط باد گرده‌افشانی می‌کنند. گرده‌هایی که با باد پراکنده می‌شوند عامل اصلی حساسیت فصلی در افراد مبتلا به حساسیت فصلی هستند. حساسیت در فصل بهار، که به آن تب یونجه یا رینیت آلرژیک هم می‌گویند، می‌تواند شما را بیمار کند. بهتر است قبل از اینکه دنبال گل‌ها و چمن مصنوعی باشید، با شناخت بهتر این موضوع و استفاده از روش‌هایی ساده حساسیت فصلی را کنترل کنید.
علائم حساسیت فصل بهار
حساسیت فصل بهار ممکن است علائم زیر را ایجاد کند:
- عطس
- پف چشم
- علائم آسم
- گرفتگی بینی
- آبریزش بینی
- سیاهی زیر چشم
- کهیر (در موارد نادر)
- آبریزش و قرمزی چشم
- خارش چشم، بینی، گوش و دهان
- سرفه، خس خس سینه و تنفس دشوار
- آبریزش از عقب بینی (که آبریزش مخاط در پشت گلو احساس می‌شود).
علائم آلرژی در فصل بهار شبیه به سرماخوردگی می‌باشد که تب یونجه از رایج‌ترین نشانه آلرژی فصلی است. تب یونجه واکنشی است که علت وجود مواد آلرژی‌زا در هوا اتفاق می‌افتد که درنهایت باعث درگیری چشم‌ها، بینی، گلو و لوله‌های برونشیت ریه می‌شود. همچنین چشم‌های پف کرده و خلط از علائم دیگر آلرژی فصلی مخصوصاً فصل بهار می‌باشد. با درمان سریع و به موقع می‌توان آن را کنترل کرد اما در صورت مداومت و بیشتر شدن علائم، مراجعه به پزشک ضروری است.
فصل آلرژی چه زمانی است؟
آلرژی می‌تواند در هر زمانی از سال بسته به اینکه چه چیزی عامل واکنش آلرژیک است رخ بدهد. اما آلرژی نسبت به گرده گل‌ها و علف طی بهار و تابستان شایع‌تر است.
آیا آلرژی مادرزادی است؟
خیر، بدن وقتی در تماس با ماده‌ای خاص قرار می‌گیرد، واکنش آلرژیک ایجاد می‌کند. همهٔ آلرژی‌ها در دوران کودکی ایجاد نمی‌شوند. گاهی ممکن است یک فرد بزرگسال برای اولین‌بار دچار آلرژی شود، حتی با اینکه قبلاً بارها با عامل آلرژی‌زا در تماس بوده است.
نحوه پیشگیری و درمان آلرژی بهاری
کسانی که از ابتلاء به آلرژی خود مطمئن هستند چند نکته را باید رعایت کنند تا در فصل بهار از واکنش آلرژیک زیاد در امان باشند. مانند:
- ماسک زدن هنگام بیرون رفتن از خانه در فصل بهار
- زیاد قرار نگرفتن در محیط بیرون از خانه در فصل بهار
- بستن در و پنجره و استفاده از تهویه هوای مطبوع
- بالا کشیدن شیشه‌های خودرو هنگام رانندگی
- تمیز کردن منزل برای عاری شدن گرد و غبار در محیط داخل خانه
- دوش گرفتن قبل از خواب برای پاکسازی گرد و غبار موجود بر روی پوست
- شست وشوی منظم لباس‌ها
- استفاده نکردن از عطر و ادکلن، مواد شوینده و شیمیایی مانند تاید، سفید کننده، ضدعفونی کننده
- ماندن در خانه و بیرون رفتن در مواقع ضروری
پزشکان برای مبتلایان به آلرژی بهاری داروهای مربوط به آلرژی فصلی مانند آنتی هیستامین، اسپری استروئیدی یا قطره برای باز کردن راه تنفسی از طریق بینی، و یا قطره‌های چشمی را تجویز می‌کنند. اما با تسکین نیافتن حساسیت واکسن آلرژی تزریق می‌شود. البته برخی از دمنوش‌های گیاهی و سنتی نیز در بهبود حساسیت و کاستن علائم آن مؤثر است اما پیشگیری بهترین راه برای اذیت نشدن و دست و پنجه نرم کردن با آلرژی است.
شیوه‌های درمان حساسیت فصلی بهار
درمان خاصی برای بین بردن کامل آلرژی وجود ندارد. چرا که میزان حساسیت در افراد مختلف متفاوت است و علائم گوناگونی ممکن است داشته باشد. اما برای جلوگیری و کاهش علائم آلرژی می‌توان از درمان‌های گیاهی و دارویی استفاده کرد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم. درمان‌های دارویی داروهای زیادی برای درمان آلرزی توصیه می‌شوند که هم با نسخه پزشک و هم بدون نسخه استفاده می‌شوند. اما برای اینکه از درمان دارویی نتیجه مناسب بگیرید باید با پزشک مشورت کنید.
آنتی‌هیستامین: بدن برای مقابله با آلرژن‌ها هیستامین تولید می‌کند که باعث خارش و آبریزش بینی می‌شود. حالا مصرف آنتی هیستامین تولید هیستامین در بدن را کاهش می‌دهد که نشانه‌های آلرژی زا را کاهش می‌دهد. آنتی هیستامین در داروهای مختلف به صورت قرص، اسپری بینی و شربت وجود دارد.
اسپری کورتیکو: استروئیدهای داخل بینی به گفته پزشکان کورتیکواستروئیدهای موضعی که داخل بینی استفاده می‌شوند مؤثرترین روش درمان انسداد و آبریزش بینی هستند.
داروهای ضد گرفتگی بینی یا دکانجستنت‌ها: داروهای ضد گرفتگی بینی به صورت قرص، اسپری یا قطره وجود دارند. این داروها با انقباض رگ‌ها و مویرگ‌های بینی گرفتگی بینی را درمان می‌کنند. اما استفاده بدون مشورت پزشک آن هم در طولانی مدت این داروها خطرناک است و عوارض جانبی دارد.
قطره چشم: استفاده از قطره چشم به طور موقت و در کوتاه مدت می‌تواند حالت‌های آلرژی مانند قرمزی، خارش و التهاب را درمان کند. اما بهتر است با مشورت پزشک از این داروها استفاده کنید. واکسن ضد آلرژی واکسن‌های ضد آلرژی درمان‌های نسبتاً طولانی مدتی هستند که برای سه تا پنج سال بدن فرد را نسبت به آلرژن‌ها مقاوم می‌کنند.
واکسن ضد آلرژی: مقدار مشخصی از آلرژن‌ها را وارد بدن می‌کند تا بدن آنتی بادی لازم را برای مقابله با آن تولید کندو
درمان‌های گیاهی: امروزه بسیاری معتقد اند که درمان‌های گیاهی و خانگی بهتر از داروهای شیمایی عمل می‌کنند و خطری ندارند.
بخور: گیاهان دارویی یکی از ساده‌ترین و دردسترس‌ترین راه‌های خانگی برای درمان حساسیت است، برای این کار فقط به یک کاسه آب جوش و گیاهان دارویی نیاز دارید. آویشن، اکالیپتوس و اسطوخدوس از گیاهانی هستند که بخور آن‌ها مجاری تفسی را باز و ضد عفونی می‌کند.
افرادی که آلرژی دارند این غذاها را مصرف نکنند
کسانی که آلرژی دارند باید از مصرف کافئین، لبنیات، شکلات و قند، بادام زمینی، خربزه، غذاهای فرآوری شده، موز، خیار، مغز آفتابگردان، بابونه، آب میوه صنعتی، گندم و سویا پرهیز کنند تا از تشدید آلرژی خود مصون بمانند. می‌توانید از غذاهایی که به سلامتی و آلرژی شما مفید است و سیستم ایمنی بدن شما را تقویت می‌کند مانند: آب استخوان، آناناس، سبزیجات، مرغ محلی، ماهی تازه، سرکه سیب، غذاهای غنی پروبیوتیک، گوشت حیوانی ارگانیک و عسل محلی استفاده کنند.
طبق تحقیقات انجام شده استفاده از عسل در مبتلایان به آلرژی نتیجه اثر بخشی خوبی نشان داده و حتی بهتر از داروهای آلرژیک تأثیر گذاری داشته است. عسل محلی که حاوی گرده‌های گل محلی و طبیعی است برای از بین بردن علائم آلرژی مفید است. استفاده روزانه از عسل در بین برنامه غذایی می‌تواند خارش چشم، آبریزش، گرفتگی بینی و تب یونجه را کاهش داده و یا از بین ببرد.
درمان‌های خانگی برای آلرژی بهاری
برای درمان کامل آلرژی یا بهبود نسبی اثرات آن بر بدن می‌توان از برخی روش‌ها و خوراکی‌های خانگی بهره گرفت. با این حال برای آلرژی‌های نوع حاد بهتر است به مراکز درمانی مراجعه شود، برخی از روش‌های خانگی برای درمان آلرژی ارائه شده است.
۱. هوای داخل خانه را تمیز نگه دارید
هیچ محصول جادویی‌ای وجود ندارد که تمام گرده‌های موجود در هوای خانه را از بین ببرد؛ اما استفاده از روش‌های زیر در این زمینه کمک تان می‌کند:
- اگر در خانه سیستم‌های گرمایشی و تهویه دارید، از فیلترهایی با کارایی بالا استفاده کنید و به‌طور منظم دستگاه را بررسی کنید.
- از فیلتر هِپا (فیلتر هوا با کارایی بالا و قابل‌حمل) در تخت خواب استفاده کنید.
- برای تمیزکردن زمین از جاروبرقی دارای فیلتر هپا استفاده کنید.
- با رطوبت‌گیر، هوای داخل را خشک نگه دارید.
- در خانه و ماشین از دستگاه تهویه استفاده کنید.
۲. سینوس‌هایتان را بشویید
یک بری قابل‌فشار و یک ظرف مخصوص شست‌وشوی بینی از داروخانه بگیرید. از آب مقطر، استریل یا آبی که جوشیده و سرد شده یا فیلترشده نیز برای تهیه محلول نمکی استفاده کنید. به آب گرم حدود یک‌چهارم قاشق غذاخوری نمک و یک‌چهارم قاشق غذاخوری جوش شیرین اضافه کنید. قبل از هر بار استفاده، ظرف را با آب مقطر، استریل یا آبی که جوشیده و سردشده بشویید و ظرف را در هوای آزاد خشک کنید.
آیا درمانی برای آلرژی در فصل بهار وجود دارد؟
سرکه سیب
سرکه سیب علاوه بر خاصیت ضد آلرژیکی که دارد می‌تواند برای درمان‌های دیگر مانند کاهش وزن مؤثر باشد. با این حال بسیاری از مردم نمی‌دانند که سرکه سیب تا چه حدی می‌تواند برای بهبود علائم آلرژی مفید باشد. سرکه سیب می‌تواند مخاط ناشی از آلرژی را کاهش دهد و سیستم لنفاوی بدن را پاک کند. برای آنکه علائم آلرژی به صورت مطلوبی تسکین پیدا کند، سه بار در روز یک قاشق چای‌خوری سرکه سیب را در یک لیوان آب ترکیب کنید و سپس آن را بنوشید. این کار سبب می‌شود تا علائم آلرژی حاد مانند سرفه و حالت تهوع را بهبود بخشد.
کوئرستین
کوئرستین یک فلاونول طبیعی است که باعث تثبیت سلول‌های مغز در مقابل انتشار هیستامین می‌شود. در یک واکنش آلرژیک، سلول‌های تحریک شده آنتی بادی منتشر می‌کنند که آن‌ها را به سلول‌های مغز متصل می‌کند. زمانی که هیستامین آزاد می‌شود ممکن است باعث خارش و سوزش چشم‌ها یا جاری شدن اشک، باعث خارش بینی، عطسه و افزایش مخاط شود. همچنین ممکن است سبب خارش پوست و بروز کهیر و جوش شود. امکان دارد باعث گرفتگی سینوس‌ها و سردرد شود. تنگی نفس، اسپاسم و زخم معده از دیگر علائم انتشار هیستامین است. کوئرستین حاوی آنتی اکسیدان است که می‌تواند به کاهش علائم ناشی از آلرژی و درمان سریع آن کمک کند. میوه‌ها و سبزیجات منابع سرشار از کوئرستین هستند. مخصوصاً مرکبات، سیب، پیاز و روغن زیتون.
دمنوش‌های گیاهی
نوشیدن دمنوش‌های گیاهی خانگی و مصرف ادویه‌ها و گیاهان دارویی نیز می‌تواند تا حد زیادی از احتمال ابتلاء به آلرژی جلوگیری کند. مصرف این گیاهان باعث کاهش مخاط و خالی شدن سینوس‌ها می‌شود و برای درمان آرژی و حساسیت بسیار مؤثر است.
بابونه: یکی از گیاهانی است که خاصیت ضد حساسیت دارد و برای دل درد، نفخ شکم و دستگاه گوارش بسیار مفید است. همچنین باعث تعادل در کارکرد کبد و مزاج می‌شود.
چای سبز: نیز به دلیل وجود ویتامین ث در آن باعث تقویت و متعادل کردن سیستم ایمنی بدن می‌شود. علاوه بر این باعث تسکین علائم و درمان آلرژی می‌شود و خاصیت آرام بخشی دارد.
دارچین: زردچوبه و بادرنجوبه نیز از جمله گیاهانی هستند که به عنوان مسکن سیسم عصبی بدن عمل می‌کنند و علائم حساسیت و آلرژی را تسکین می‌دهند.