هاژه_ ریاضی جذاب است ولی همه نمی‌توانند در آن موفق شوند، سخن گفتن در مورد ریاضی انبوهی از مسائل سخت و پیچیده را در ذهن تداعی می‌کند، در این بین کم نیستند کسانیکه بشدت به آن علاقه دارند.

کوچر بیرکار در رشته ریاضی حالا به یکی از شخصیت‌های تأثیرگذار در جهان و کوردستان تبدیل شده و بسیاری با الهام از موفقیت وی رویای حل مسائل پیچیده را در سر دارند.

به تازگی دکتر امیر مافی عضو هیات علمی دانشگاه کوردستان نیز به درجه استاد تمامی( پرفسوری) گروه ریاضی - دانشگاه کوردستان رسیده است.

وی در گفتگو با هاژه ضمن بیان داستان زندگی خود و دلایل ماندنش در کشور، از حضور در رویدادی مهم و تاریخی در رشته ریاضی و ناگفته‌هایی از کوچر بیرکار دارنده مدال فیلدز سخن گفته است.

مافی ضمن معرفی 3 عامل موثر در کسب موفقیت در رشته ریاضی از علاقه خود برای ترغیب دانش‌آموزان، دانشجویان و علاقمندان به ریاضی جهت کسب موفقیت در این رشته سخن گفته است.

در زیر گفتگوی امیر مافی استاد تمام گروه ریاضی دانشگاه کوردستان را با هاژه می‌خوانید:

آقای مافی کمی در مورد خودتان برایمان صحبت کنید، کجا متولد شدید و مقاطع تحصیلی را چگونه گذراندید؟

-  سال 1353 در یکی از روستاهای سردشت بنام نواوێ یا نواوان متولد شدم و چند سال بعد همراه با خانواده به مهاباد مهاجرت کردیم.

- از سال 1356 بهمراه خانواده به مهاباد آمدیم و سال 1373 دوران دبیرستان را در مدرسه شهریکندی به پایان رساندم، بعد از آن بلافاصله وارد دانشگاه شدم و سال 1377 لیسانس ریاضی محض را از دانشگاه هرمزگان دریافت کردم.

چرا هرمزگان، دلیل خاصی داشتید که هرمزگان را انتخاب کردید، مقاطع دیگر را چگونه گذراندید؟

-  در هنگام انتخاب رشته اعداد کد رشته را اشتباهی وارد کردم و علی رغم اینکه اولویت های دیگری هم قبول شدم، باید ادامه می‌دادم و یا یک سال دیگر کنکور شرکت می‌کردم، در نهایت ادامه دادم و سال 1377 لیسانسم را گرفتم.

- بعد از آن بدون وقفه کارشناسی ارشدم را در رشته ریاضی گرایش جبرجابجایی و در تربیت معلم سابق(خوارزمی فعلی) به پایان رسانم و سال 1379 فارغ التحصیل شدم.

-  سال 1379 تا 1384 در مقطع دکتری رشته ریاضی گرایش جبر جابجایی تحصیل کردم و 3 سال در دانشگاه اراک در قالب طرح مدرس دانشگاه بودم.

-  دوران تحصیلی را بدون وقفه گذراندم، همزمان با مقطع دکتری در دانشگاه اراک تدریس هم می‌کردم.

 

بعد از دکتری برنامه‌ای برای خارج از کشور نداشتید؟

- در واقع بدلیل دلبستگی به کوردستان و وطن تلاشی در اینباره نکردم، 7 سال در شهر اراک استادیار بودم و بعد از آن می‌خواستم در یکی از شهرهای کوردستان تدریس کنم، کرمانشاه و سنندج را در نظر داشتم که بعدها بدلیل نزدیکی سنندج به مهاباد، دانشگاه کوردستان این شهر را انتخاب کردم.

- بعد از انتخاب دانشگاه کوردستان از سال 1387 به عنوان دانشیار در این دانشگاه مشغول به تدریس و پژوهش شدم واین همکاری همچنان ادامه دارد.

آیا پیشنهادی از دانشگاه‌های داخلی و یا خارجی داشتید؟

- بله از چند دانشگاه داخلی در تهران و شهرهای دیگر پیشنهادات جدی داشتم و در خارج نیز از چند دانشگاه پیشنهاداتی دریافت کردم حتی در سال 1386 فرصتی پیش آمد تا به دانشگاه مینه‌سوتا آمریکا بروم اما زیاد علاقمند نبودم و برای همین زیاد دنبال رفتن به کشوری دیگر نبودم.

دلیل خاصی داشت یا فقط علاقمند نبودید؟

-  همیشه دوست داشتم که آموخته‌هایم را به همشهریان و هم زبانان خودم انتقال دهم و علاقه ویژه‌ای به شهر و وطنم داشتم، از طرفی دوری از کوردستان با اینهمه جذابیت برایم سخت بود، برای همین مهاجرت نکردم ولی همواره برای مطالعات و شرکت در کنفرانس‌های بین المللی به خارج از کشور مسافرت می‌کنم.

-   در کل علاقه عمیقی به مناطق مختلف کوردستان دارم و دوست داشتم در همین منطقه خدمت کنم.

آقای مافی صحبت از سفربه کشورهای مختلف برای مطالعات و شرکت در کنفرانس‌های بین المللی کردید، به چه کشورهایی سفر کردید و در چه رویدادهای مهمی حضور داشتید؟

- سال 1391 برای دوره کوتاهی به یکی از دانشگاه‌های بمبئی هند رفتم، سال‌ 1394 حدود 7 ماه برای دوره مطالعاتی به دانشگاه اوسنا بروک آلمان رفتم و سال 1395 نیز برای دوری‌ای 2 ماهه به شهر اسن آلمان رفتم، بعد از آن نیز در سال 1397 برای مدت کوتاهی برای تحقیقات به جنوا در ایتالیا رفتم.

- مسافرتهایی که کردم برای پژوهش بوده و بیشتر از سوی دانشگاه بود.

-  حضور در 2 رویداد کنگره ریاضی‌دانان جهان برایم بسیار افتخار آمیز بود که در سال 2014 مریم میرزاخانی و در سال 2018 کوچر بیرکار مال فیلدز را دریافت کردند، از نظر من این یک رویداد مهم و تاریخی بود.

فرمودید رویدادی مهم و تاریخی، کمی بیشتر در اینباره توضیح دهید؟

- سال 2014 در کنگره ریاضیات جهان بهمراه 30 نفر دیگر از ایرانیان در آن حضور داشتیم و 4 نفر به عنوان بهترین ریاضی‌دان جهان انتخاب شدند که مریم میرزا خانی یکی از آنها بود، ایشان اولین خانمی بود که این موفقیت بزرگ را کسب کرد.

- سال 2018 نیز کنفرانس بین المللی  ریودوژانیرو در برزیل، بهمراه 25 نفر از ایرانیان در آن شرکت کردیم و دوست قدیمیم کوچر بیرکار یکی از ریاضی‌دانانی بود که مدال فیلدز را کسب کرد، افتخاری بسیار بزرگ بود و همیشه در ذهنم می‌ماند.

- کنگره ریاضی‌دانان جهان از آن جهت بسیار برایم مهم بود، چون شاید یک قرن طول بکشد که 2 نفر از یک کشور آنهم کشوری در خاورمیانه پشت سر هم مدال فیلدز دریافت کنند، از سویی دیگر موفقیت کوچر بیرکار خوشحالیم را دوچندان کرد که یک کورد از مناطقی محروم این موفقیت بزرگ را کسب کرده است.

با کوچر بیرکار آشنایی داشتید؟

- بله بله دوستان قدیمی هستیم و در زمان دانشجویی با هم آشنایی داشتیم و اکنون نیز با هم ارتباط داریم، ایشان افتخاری بزرگ برای کوردستان و دانشگاه کمبریج و حتی جهان است.

-  بذارید موفقیت بزرگ کوچر بیرکار را توضیح دهم، پذیرش در دانشگاه کمبریج برای تحصیل کار هرکسی نیست، تصور کنید پذیرش یک نفر برای مقام استادی چقدر سخت است، استادی که قرار است به نخبگان جهانی درس دهد!

آیا اطلاع دارید کوچر بیرکار چگونه و چرا به کمبریج رفت؟

-  دانشگاه کمبریج و دانشگاه‌هایی از این دست همواره مشتاق سرمایه‌گذاری و جذب افراد نخبه در سطح جهان هستند، آقای بیرکار هم از کسانی بود که این دانشگاه مشتاق سرمایه‌گذاری بر توانایی ایشان بود، در واقع یک معامله برد – برد است، کوچر بیرکار توانست به کمبریج برود و از امکانات و اعتبار این دانشگاه برای پیشرفتش استفاده کند و با کسب این موفقیت(مدال فیلدز)، اینبار دانشگاه کمبریج اعتبار بیشتری برای خود کسب کرد.

-  در واقع رتبه علمی دانشگاه کمبریج با کسب مدال فیلدز توسط یکی از اساتیدش، دوچندان شد.

آیا احتمال رویدادی از این دست بسیار نادر است یا الان نیز این امکان فراهم است؟

- در بسیاری از دانشگاه‌های خارج از کشور اگر فردی توانا باشد، می‌تواند هم ادامه تحصیل دهد و هم درآمدی کسب کند.

- دانشگاه‌های اروپایی از نخبگان و افراد توانمند حمایت می‌کنند و در داخل نیز همین وضعیت وجود دارد و افراد توانمند می‌توانند امیدوار باشند.

- متأسفانه بیشتر دانشجویان از حضور در همایش‌ها و پژوهش فاصله می‌گیرند، درحالیکه حضور در همایش‌های داخلی و خارجی به ویژه برای ریاضی‌دانان بسیار حائز اهمیت است.

-  به نظر من کنفرانس جهانی ای سی ام  از همه مهمتر است به لحاظ اینکه ریاضی دانان بزرگی در آن شرکت می‌کنند.

- جایزه‌های زیادی سالانه در دانشگاه‌ها برای ریاضی دانان گذاشته می‌شود که دانشجویان می توانند از آن استفاده کنند.

از دانشگاه کوردستان و گروه ریاضی برایمان بگویید، وضعیت علمی دانشجویان و دانشگاه چگونه است و در چه مقاطعی دانشجوی رشته ریاضی دارید؟

- درحال حاضر دانشگاه کوردستان در سه مقطع لیسانس، ارشد و دکتری در رشته ریاضی دانشجو پذیرش می‌کند.

- البته در سال ۱۳۸۸ با مدرک من و ۲ نفر دیگر از اساتید، مقطع دکتری در دانشگاه کوردستان اخذ شد و از سال 1390 بصورت مستقیم دانشجوی این مقطع در دانشگاه  می‌شود.

- بیشتر دانشجویان شغلی دیگر دارند و نمی‌توانند تمام وقت بر روی رشته ریاضی متمرکز شوند و مقاله علمی پژوهشی تولید کنند، برای همین تمرکز بر روی کارهای پژوهشی کم است.

- یکی از شرایط فارغ‌التحصیلی در مقطع دکتری تولید مقاله ISI است  که بدلیل عدم تمرکز دانشجویان بر پژوهشگری، در 2 سال شاید 1 نفر فارغ‌التحصیل شود.

 

آقای مافی حالا که به مقام استاد تمام دانشگاه رسیده‌اید، حتما مشغله زیادی دارید، فقط تدریس می‌کنید یا پژوهش هم انجام می‌دهید؟

- ببینید، دکتری پایان راه نیست و همیشه باید در حال تحول بود، مخصوصا در رشته ریاضی همیشه مسائلی وجود دارد که باید حل شود.

- همیشه علاقمند به پژوهش بودم و برای همین بیشترین تمرکزم بر نگارش مقالات علمی - پژوهشی ISI است، رسیدن به استاد تمامی دانشگاه هم بر اساس همین پژوهش‌ها بود، باید 130 امتیاز علمی را کسب می‌کردم برای رسیدن به این مقام اما پژوهش‌های که انجام دادم مجموع امتیازهای علمی من را به 260 رساند.

- در حال حاضر 75 مقاله در سطح ISI دارم، یک کتاب آنلاین هم تحت عنوان مبانی ترکیبی دوره لیسانس را برای دانشجویان این مقطع در اینترنت بصورت منتشر کرده‌ام.

البته همه می‌دانند که تحصیل در رشته ریاضی بسیار دشوار است اما نکاتی وجود دارد که علاقمندان بتوانند از آن استفاده کنند و موفق ظاهر شوند؟

- پشتکار و تلاش نه تنها در ریاضی بلکه در همه امور نقشی تعیین کننده دارد، اما کسانیکه علاقمندی، استعداد و پشتکار را همزمان داشته باشند در رشته ریاضی قطعا به موفقیت‌های بزرگی می‌رسند.

- پیشتر هم گفتم، شرکت در کارگاه‌ها، کنفرانس‌ها و کنگره‌های سالانه داخلی و خارجی برای دانشجویان بسیار مهم است و می‌تواند در کسب موفقیت آنان نقشی مهم ایفا کند.

-  دانشجویان، دانش‌آموزان، علاقمندان به ریاضیات و شاخه‌های مرتبط  برای مشاوره در خصوص مسائل جدی ریاضی و یا شرکت در کنفرانس‌های بین‌المللی این رشته می‌توانند از طریق ایمیل‌هایa.mafi@uok.ac.ir   وa_mafi@ipm.ir   با من در ارتباط باشند، می‌توانم در زمینه مشاوره تحصیلی و مسائلی در این خصوص آنها را راهنمایی کنم.

 

به عنوان سوال پایانی کمی هم در مورد زندگی شخصی خودتان برای ما و مخاطبان بگویید؟

-  در رابطه با مسائل زیادی ازجمله تاریخ تولد، تحصیلات، دانشگاه صحبت کردیم، من سال 1381 با یکی از همشهریان مهابادی که ایشان هم دکتری رشته ریاضی در گرایش جبرجابجایی دارند ازدواج کردم.

-   خانمم هم دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد سنندج است.

-   سال 1381 ازدواج کردیم و 2 فرزند پسر داریم که یکی از آنها 14 و دیگری 12 سال سن دارد.

 

کلام آخر؟

-  تشکر می‌کنم از شما و امیدوارم که تمام دانشجویان به ویژه دانشجویان رشته ریاضی پشتکار بیشتری داشته باشند تا به موفقیت بالاتری دست یابند.

-   دوباره اعلام می‌کنم دانش‌آموزان، دانشجویان و علاقمندان به ریاضیات و شاخه‌های مرتبط و کسانیکه علاقمند به شرکت در کنفرانس‌های بین المللی و حتی تحصیل در دانشگاه‌های معتبر هستند، اگر نیاز به مشاوره دارند، می‌توانند از طریق ایمیل‌های a.mafi@uok.ac.ir   و a_mafi@ipm.ir    با من در ارتباط باشند.