با واژگونی یک دستگاه تانکر حمل سوخت مازوت و مشتعل شدن آن در ۴۰ کیلومتری شهرستان سنندج ۲ نفر جان باختند و خسارات جدی به بار آورد.
هاژه در این گزارش به بررسی مزایا و معایت سوخت مازوت و تاثیرات آن بر روی انسان پرداخته است.
سوخت مازوت چیست؟
نفت کوره یا مازوت یکی از هیدروکربن‌های نفتی است که در مراحل پالایش نفت خام پس از نفتا، بنزین و نفت سفید به‌دست می‌آید و چون سیاه‌رنگ است به نام نفت سیاه نیز خوانده می‌شود. این ماده ارزان‌ترین مادهٔ سوختنی برای کوره‌ها، حمام‌ها و تنور نانوایی‌ها، موتورهای دیزلی دریایی و برخی نیروگاه‌ها است.
نفت کوره به‌عنوان نفت سنگین، نفت دریایی یا مازوت نامیده می‌شود. این سوخت به‌صورت برشی از برج تقطیر نفت خام به‌صورت محصول برج تقطیر یا باقی‌مانده برج تقطیر به‌دست می‌آید. به‌طور کلی نفت کوره هر سوخت مایعی است که در بویلرها یا کوره‌ها برای تولید گرما استفاده می‌شوند یا در موتورها برای تولید نیرو مورد استفاده قرار می‌گیرند به‌جز سوخت‌هایی که نقطهٔ فلش آن‌ها ۴۲ درجهٔ سانتی‌گراد است و سوخت‌هایی که در مشعل‌های پشم ویک یا کتان سوزانده می‌شوند.
ترکیب مازوت در اروپا و همچنین ایالات متحده، شکسته شده و به گازوئیل تبدیل می‌شود. در گذشته، مازوت برای گرم کردن خانه‌ها در کشورهای شرقی و شوروی سابق مورد استفاده قرار می‌‌گرفت چون تجهیزات لازم برای تبدیل مازوت به سایر محصولات پتروشیمی وجود نداشت.
انواع مازوت
CST 180
CST 230
CST 280
CST 380
M 100
مازوت با گوگرد کم
مازوت با ویسکوزیته کم
اثرات ورود مازوت به محیط زیست چیست؟
نفت‌های کوره همچون مازوت از مواد شیمیایی مختلفی تشکیل شده‌اند و هریک نوعی مخلوط متفاوت از دیگری به شمار می‌آید. زمانی که این مواد به خاک یا آب‌های سطحی می‌رسند، بخشی از آن‌ها تبخیر می‌شوند. برخی دیگر نیز به دلیل نشتی مخازن نگهداری آن‌ها در آب و خاک حل خواهند شد.
مواد شیمیایی تبخیر شده می‌توانند در اثر تابش نور خورشید به ترکیبات دیگری شکسته شوند. این اتفاق در اثر فعالیت‌های قارچ‌ها و باکتری‌های داخل آب یا خاک نیز صورت می‌گیرد. این مواد شیمیایی که در خاک و محیط‌های دیگر وجود دارند می‌توانند تا بیش از یک دهه در محیط زیست باقی بمانند. بنزن، تولوئن و زایلین از جمله این ترکیبات سمی هستند.
قرارگیری انسان در معرض فرآورده های نفتی
امروزه ما به روش‌های مختلفی در معرض فرآورده‌های نفتی از جمله نفت کوره و مازوت قرار می‌گیریم. محتمل‌ترین حالت، زمانی است که برای گرم‌کردن خانه‌ها از نفت سفید استفاده شود. علاوه بر این، از نفت سفید و سایر ترکیبات نفتی به عنوان حلال و پاک‌کننده نیز بهره می‌گیرند. بنابراین در صورت ذخیره و نگهداری این مواد در منزل و تبخیر آن‌ها، احتمال تماس آن‌ها با پوست بسیار زیاد است. علاوه بر این، وجود نیروگاه‌های حرارتی در نزدیکی شهرها و استفاده از مازوت در آن‌ها سبب قرارگیری انسان در معرض ترکیبات حاصل از سوختن ناقص این فرآورده‌ها خواهد شد.
سوزاندن مازوت و سایر سوخت‌های گوگردی، تشکیل سولفات‌ها و نیترات‌ها به شکل آئروسل یا ذرات بسیار ریز هوا است که «ذرات معلق» موجود در هوا را سبب می‌شوند. این ذرات معلق با تشدید آلودگی هوا خطر آسم و حملات قلبی و تنفسی را افزایش می‌دهند.
کاربردهای مازوت
امروزه استفاده های زیادی از مازوت برای خانه‌ها و مشاغل موجود است. از جمله موارد استفاده از مازوت می‌توان به گرم شدن خانه‌ها و کامیون های سوخت‌رسان، برای روشن شدن کوره‌ها، تولید بخار برای مصارف صنعتی و تولید انرژی الکتریکی اشاره کرد.
این ماده همچنین می‌تواند برای تأمین انرژی انواع موتورها، لامپ‌ها، بخاری‌ها، اجاق‌ها و فانوس‌ها استفاده کرد و یک گزینه معمول برای کارخانه‌هایی است که تجهیزات گرمایشی مانند کوره‌ها و دیگ‌های بخار دارند.
از دیگر کاربردهای این سوخت استفاده در ژنراتورهای اضطراری است. مثلا موقع قطعی برق یک ژنراتور اضطراری می‌تواند مشکلات زیادی را که از طریق نبود برق ایجاد شده را برطرف کند که شامل گرمایش محل یا تهویه مطبوع و همچنین عدم توانایی استفاده از سیستم های امنیتی، تجهیزات پزشکی یا الکتریکی است.
این ترکیب می تواند در محیط های تجاری، صنعتی و کشاورزی، ماشین آلات یا وسایل نقلیه برای استفاده در جاده‌ها بکار برود. نمونه هایی از این ماشین آلات شامل ماشین های برداشت و سایر تجهیزات کشاورزی و همچنین ماشین آلات استخراج معادن یا حتی کشتی های بنکر می باشد.