به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی هاژه، سال‌هاست بوی نامطبوع فاضلاب شهرک صنعتی مهاباد رهگذران، ساکنین روستاهای اطراف و شهروندان شهر گوک‌تپه را کلافه و ناراحت کرده است.

در یک سال گذشته بارها گزارشاتی از بوی نامطبوع هوا و آب شرب و کشاورزی برخی ساکنین اطراف که از چاه استفاده می‌کنند گزارش شده است.

اگرچه کاهش آب‌های زیرزمینی در این مدت بسیاری از ساکنین اطراف را دچار مشکل کرده اما حالا سرازیر شدن فاضلاب شهرک صنعتی به زمین‌های اطراف به بحرانی جدی تبدیل شده است.

با آغاز عملیات لایروبی کانال‌ها در شهرک صنعتی، بخشی از مشکلات و بوی نامطبوع اندکی کاهش یافته اما فاضلاب همچنان منابع آبی چند هزار نفر را تهدید می‌کند.

 در گزارشی تحلیلی و جامع به چرایی بروز مشکلات و خطرات این بحران خواهیم پرداخته‌ایم.

روز گذشته مدیر امور آب و فاضلاب شهرستان مهاباد در جلسه مشکلات صنعت‌کاران مهابادی، فاضلاب شهرک صنعتی مهاباد را یک بحران تمام عیار و تهدیدی جدی برای جمعیت 12 هزار نفری شهر گوک‌تپه و روستاهای اطراف توصیف کرد.

محمد معروفی افزود: زنگ خطر از ماه‌ها قبل به صدا درآمده و کارشناسان این اداره بشدت احساس خطر می‌کنند.

وی تصریح کرد: به همین منظور نمونه‌گیری آب در شهر گوک تپه و روستاهای اطراف بدلیل حساسیت موضوع روزانه صورت می‌گیرد.

وی اضافه کرد: فاضلاب شهرک صنعتی به زهکش‌ها وارد شده و ضمن آلوده کردن سطح خاک، درحال آلوده کردن تمام منابع آب زیرزمینی است.

مدیر امور آب و فاضلاب شهرستان در ادامه اظهار کرد: بارها در جلسات و بصورت حضوری و غیرحضوری مسوولان و مقامات بالای شهرستان را از خطرات این بحران آگاه کرده و همواره خواستار رفع مشکلات فاضلاب شهرک صنعتی در کوتاه‌ترین زمان شده‌ایم.

محمد معروفی در پایان افزود: از جان و سلامت جمعیتی بالغ بر 12 هزار نفر نمی‌توان چشم‌پوشی کرد.

برای بررسی بیشتر موضوع و ریشه‌یابی مشکلات برای برون رفت از بحران با مدیرعامل شرکت‌های صنعتی استان آذربایجان غربی تماس گرفتیم تا موضوع را از او جویا شویم.

حسن حاتمی در اینباره می‌گوید: یک بار برای همیشه می‌خواهم در اینباره روشنگری کنم تا همه بدانند وضعیت شهرک صنعتی چگونه است و مشکلات پیش‌آمده ناشی از چه چیزی می‌باشد.

شهرک صنعتی مهاباد

به گفته کورورش قادر مدیر شهرک صنعتی مهاباد، از 118 واحد دارای قرارداد در این شهرک 75 واحد در حال فعالیت هستند که در فضایی بالغ بر 45 هکتارحدود 756 نفر اشتغال دارند.

تصفیه خانه شهرک صنعتی ظرفیتی 300 متر مکعب در روز را دارد.

اگرچه برخی از کارخانجات شهرک فصلی هستند، اما در زمان فعالیت میزان پساب تولید شده در آنها از کل ظرفیت تصفیه‌خانه بیشتر است.

*دلیل انتشار بوی نامطبوع در حوالی ترشکان و شهر گوک تپه*

حسن حاتمی مدیر عامل شهرک‌های صنعتی استان آذربایجان غربی در اینباره می‌گوید: واحدهای شهرک صنعتی طبق قرارداد متعهد شد‌ه‌اند که در صورت آلاینده بودن پساب، سیستم پیش تصفیه را ایجاد کنند و پارامترهای آلوده کننده را به حد مجاز کاهش دهند.

به گفته حاتمی کارخانجات آلاینده طبق قرارداد باید BOD فاضلاب(بیولوژیک اکسیژن یا نرخ مصرف اکسیژن در آب) را به 1 هزار میلی‌گرم در لیتر، COD(نرخ مصرف اکسیژن در آب بصورت شیمیایی) را به 2 هزار میلی‌گرم در لیتر و TSS(ذرات معلق در پساب) را به 1 هزار میلی‌گرم در لیتر برسانند و بعد پساب را وارد شبکه کنند تا در نهایت به تصفیه‌خانه فاضلاب شهرک برسد.

وی در ادامه می‌گوید: یک سری از واحدهای شهرک صنعتی بدون اینکه پیش تصفیه را اجرا کنند و کمی از سود واحد تولیدی را برای ایجاد تصفیه‌خانه هزینه کنند، پساب واحد تولیدی خود را بدون پیش تصفیه وارد شبکه فاضلاب شهرک صنعتی می‌کنند که این امر فرایند بیولوژیک تصفیه‌خانه شهرک صنعتی را که برای پارامترهای مذکور تعریف شده، دچار اختلال کرده و فاضلاب بدرستی تصفیه نمی‌شود. نتیجه این امر انتشار بوی نامطبوع در فضای اطراف است.

*پساب واحدهای تولیدی بیش از ظرفیت تصفیه خانه است*

حسن حاتمی مدیرعامل شهرک‌های صنعتی استان با بیان اینکه ظرفیت روزانه تصفیه‌خانه شهرک صنعتی 300 مترمکعب است، اظهار کرد: برای مثال پساب یکی از کارخانجات که فصلی است بالای 500 متر مکعب در روز است و وقتی که دبی ورودی به تصفیه خانه از حجم آن بیشتر باشد قطعا فرایند بیولوژیک تصفیه خانه دچار اختلال شده و در نهایت باعث بوی نامطبوع می شود.

وی افزود: خروجی فاضلاب تصفیه شده شهرک صنعتی هم بدلیل اینکه بدرستی تصفیه نشده همراه با بوی نامطبوع خواهد بود.

پیش‌تر محمد معروفی مدیر امور آب و فاضلاب شهری و روستایی شهرستان مهاباد نیز در این خصوص گفته بود که با بارش باران میزان دبی خروجی افزایش می‌یابد و به زهکش‌ها و زمین‌های اطراف نفوذ می‌کند.

وی افزود: این فرایند تهدیدی جدی برای آب‌های زیرزمینی و چاه‌های آب شرب و کشاورزی است.

*محدودیت در برخورد با کارخانجات متخلف*

اگرچه در چند سال گذشته بارها اخطارهایی از سوی اداره محیط زیست شهرستان به واحدهای تولیدی آلاینده شهرک صنعتی مهاباد، ارسال شده اما بدلیل رکود و بحران در اشتغال از تعطیلی کارخانه صرف نظر می‌شود.

حسن حاتمی در این‌باره اظهار کرد: چند سالی است که تولید در شهرستان و سطح کشور با چالش جدی روبرو شده و با توجه به شعار سال( تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها) به منظور جلوگیری از تعطیلی کارخانجات و حمایت به تعهد و تذکر بسنده کرده‌ایم.

وی افزود: اخیر کارگروه رفع موانع تولید استان هم مصوب کرده که هیچ واحد تولیدی و صنعتی بخاطر پساب تعطیل نشود و موارد در کارگروه استانی مطرح گردد تا در بازه زمانی تعریف شده اقدام به اجرای پیش تصفیه کنند.

*راهکار برون رفت از بحران چیست*

حسن حاتمی مدیرعامل شهرک‌های صنعتی استان آذربایجان غربی در خصوص راه حل نهایی برای برون رفت از بحران اظهار کرد: یکی از اقداماتی که باید حتما صورت بگیرد، اجرای پیش تصفیه در واحدهای آلاینده جهت کاهش پارامترهای آلایندگی فاضلاب است.

وی افزود:  دومین اقدام احداث مدول دوم تصفیه‌خانه شهرک صنعتی است که در حال انجام و پیگیری است.

حاتمی تصریح کرد: فاز اول مطالعات مدول دوم تصفیه خانه شهرک صنعتی مهاباد با ظرفیت 600 متر مکعب در روز انجام شده و مطالعات فاز دوم نیز درحال اتمام است که به محض اتمام، مناقصه و پیمان‌سپاری پروژه انجام می‌گیرد.

وی اضافه کرد: عملیات اجرایی پروژه مدول دوم تصفیه‌خانه را با توجه پیگیری مسوولان و مقامات بالای شهرستان تا پایان سال آغاز می‌کنیم.

مدیرعامل شهرک‌های صنعتی استان آذربایجان غربی در ادامه اظهار کرد: حداقل 12 میلیارد تومان اعتبار برای اجرای مدول دوم تصفیه خانه شهرک صنعتی مهاباد لازم است.

وی افزود: پروژه با اعتبارات شرکت آغاز خواهد شد و نماینده و مسوولان مهاباد نیز قول داده‌اند مابقی اعتبارات را از محل بودجه استانی، ملی و شهرستانی تأمین نمایند.

حاتمی زمان لازم برای اجرای پروژه را یک سال اعلام کرد و گفت: تلاش می‌شود تا پروژه در صورت تأمین اعتبار در زمان کمتری به بهره‌برداری برسد.

وی افزود: اخیرا لایروبی بخشی از کانال‌های فاضلاب شهرک صنعتی انجام شده و بخش دیگر آن درحال انجام است، با این‌حال مسوولان شهرستان و سازمان حفاظت از محیط زیست هم باید واحدهای شهرک صنعتی را مکلف به اجرای پیش تصفیه کنند.

مدیرعامل شهرک‌های صنعتی استان آذربایجان غربی در پایان اظهار کرد: مقداری از مشکلات تصفیه‌خانه و بوی نامطبوع در محل کاهش یافته و امیدواریم با اجرای پیش تصفیه در واحدها و راه‌اندازی مدول دوم تصفیه‌خانه این مسأله به کلی حل شود.