پژوهشگران حیات وحش در آمریکا دو کرکس کالیفرنیایی را یافتهاند که اصلا ژنهای نر را نداشتهاند. کشف اینکه کرکس کالیفرنیایی قادر به تولیدمثل بدون لقاح (تولیدمثل غیرجنسی) یا در اصطلاح بکرزایی است، دانشمندان را شگفتزده کرده است.
بکرزایی در پرندگان دیگر و همچنین مارمولک، مار، کوسه، پرتوماهیها و دیگر ماهیها شناسایی شده است.
کرکس کالیفرنیایی (کُندور) بشدت در خطر انقراض است و فقط حدود ۵۰۰ پرنده در جنوب غربی آمریکا و مکزیک باقی ماندهاند.
در دهه ۱۹۸۰ کمتر از ۳۰ کرکس کالیفرنیایی در طبیعت باقی مانده بودند اما حفاظت از آنها باعث افزایش تعدادشان در سالهای اخیر شده است.
این پژوهش محققان باغوحش سن دیگو، همتا-داوری و در نشریه "وراثت" انجمن ژنتیک آمریکا منتشر شده است.
پژوهشگران توضیح میدهند که بررسی ژنتیکی معمولی پرندگان در اسارت، آنها را متوجه کرد که دو جوجه نر که در سالهای ۲۰۰۱ و ۲۰۰۹ از تخم بیرون آمدند، از نظر ژنتیکی فقط از مادرانشان ارث برده بودند و هیچ ژنی از پرندگان نر نداشتند.
برای این پژوهش، دانشمندان ژنتیک همه ۴۶۷ کرکس کالیفرنیای نر را که در شرایط جفتگیری قرار داده بودند بررسی کردند.
آنچه این اتفاق را نادرتر میکند فقط بکرزایی در کرکس کالیفرنیایی نیست، بلکه این اولین بکرزایی در تمام پرندگان است در حالی که نرها برای تولید مثل حضور داشتهاند.
بکرزایی پدیدهای است بسیار نادر اما در برخی گونههای جانوری مشاهده شده است. در بکرزایی تخمک با اسپرم بارور نمیشود بلکه خود یا در ترکیب با یک سلول دیگر تبدیل به جنین میشود. بکرزایی در برخی گیاهان روش اصلی تولیدمثل است اما در جانوران معمولا وقتی اتفاق میافتد که نرها یا نیستند یا تعدادشان خیلی کم است.
اولیور رایدر، یکی از نویسندگان این پژوهش و مدیر بخش حفاظت ژنتیکی در اتحادیه حیات وحش باغ وحش سَن دیِگو، گفت: "ما دنبال شواهد بکرزایی نبودیم بنابراین کشف آن ما را شگفتزده کرد. ما فقط بررسی عادی ژنتیکی برای شناسایی والدین انجام میدادیم."
هر دو جوجه بکرزاده مردهاند، یکی در دو سالگی در سال ۲۰۰۳، دیگری در سال ۲۰۱۷ در هفت سالگی.
هر دو کرکس مادر، قبلا جوجههایی با باروری جنسی بدنیا آورده بودند.
یکی از آن دو کرکس مادر، ۱۱ جوجه داشت. کرکس دیگر که ۲۰ سال با یک کرکس نر جفت بود، ۲۳ جوجه داشت. این کرکس پس از بکرزایی، دو برابر قبل جوجه بدنیا آورد.