به گزارش پایگاه خبری - تحلیلی هاژه، کتاب «پێشەنگانی بیروباوەڕ؛ مێژووی زانایانی ئایینی موکریان» تازه‌ترین اثر محمد احمدیان پژوهشگر مهابادی از سوی انتشارات کوردستان چاپ و منتشر شد.
این کتاب پژوهشی است جامع، مبسوط، روشمند، معتبر و مستند در شرح حال و سرگذشت و آثار و آراء و اندیشه های برخی از علمای پیشرو و طراز اول و هویت‌اندیش و شهیر ِ ناحیه کوردستان مُکری (نواحی کوردنشین جنوب دریاچه‌ی اورمیه)؛ علما و مفاخر شناخته شده ای که هر یک به نوعی تاثیری چشمگیر در حوزه‌ی فکر و اندیشه داشته و از شخصیت‌های آوانگارد و پیشاهنگ در حوزەهای روشنفکری، اندیشه، فرهنگ، ادبیات و روزنامه نگاری کوردستان به شمار می آیند و شهرت و اعتبار و میزان تاثیرگذاری آنها مرزهای منطقه‌ی موکریان و حتی کوردستان را درنوردیده‌است.
منابع مورد استفادە برای نگارش این کتاب بالغ بر 200 منبع کردی و فارسی و عربی بودە و در این زمینە استقصای کامل صورت گرفته است. بیش از 100 صفحه از کتاب اختصاص یافته به اسناد و مدارک و دست‌نوشته‌ها و دست‌خط‌ها و اجازه‌نامه‌ها و تصاویر و گراورها و عکس‌هایِ غالبا" منحصر و مرتبط. مقدمه‌ی 87 صفحه‌ای این اثر، در زمینه‌ی راهنمایی و آشناسازی بیشتر مخاطب و همچون پیش‌نیاز و پیش‌زمینه‌ای ضروری، پاسخگوی بسیاری از دغدغه‌ها و پرسش‌های احتمالیِ مرتبط خواهد بود.
در پانوشت‌های فراوان این اثر که غالب صفحات این کتاب بدانها آراسته شده، شخصیت‌های معتبر و نامدار دیگری، غیر از شخصیت‌های اصلی مورد بحث در متن اصلی کتاب، شناسانده شدهاند. همچنین در این پانوشت‌ها بسیاری از ایلات و عشایر منطقه و همچنین اماکن جغرافیایی مهم و نیز گاها" جنبش‌های اجتماعی و ملی منطقه، به گونه‌ای نسبتا" کافی و وافی و حتی گاها" بە طرزی مبسوط معرفی شدهاند.
همچنین برای اولین بار دستنویس ِ متن اصلیِ فتوای تاریخی_سیاسیِ علامه ملا خلیل گورعمری، دانشمندِ مبارز و هویت‌اندیش معاصر مکریانی، همراه با بازنویسی و شرح نکات مهم و غامضِ آن، در این کتاب چاپ و منتشر شده است.