با انتشار تیزر موزیک ویدیویی از یک خواننده و حضور یکی از بازیگران فیلمهای مبتذل، بحث محافظت از کودکان در برابر محتواهای نامناسب در فضای مجازی دوباره داغ شده است.
استفاده از فضای مجازی و زندگی در عصر دیجیتال و مسئله حضور کودکان در فضای مجازی و استفاده از پلتفرمهای ارتباطی به یکی از حقیقتهای زندگی هر انسانی تبدیل شده است.
اینترنت جدای از اینکه میتواند دارای قابلیتهای آموزشی جذابی برای کودکان و نوجوانان باشد، میتواند خطرهای نهفتهی بسیاری در بطن خود داشته باشد.
با همهگیری کرونا و حضور پررنگتر کودکان در اینترنت و شبکههای اجتماعی، نگرانیهای خانوادهها نسبت به صدمات فضای مجازی بیشتر شده است.
روشهای گوناگونی برای ایمن نگه داشتن کودکان در زمان حضور در فضای مجازی وجود دارد. اولین گام در این زمینه آموزش از سنین کم و آشنا کردن کودکان و افزایش آگاهی آنان دربارهی خطراتیست که ممکن است در فضای مجازی با آنها برخورد کنند، میباشد.
کودکان لازم است که چگونگی شناسایی این خطرات و تهدیدها و همچنین اقدامهای لازم برای مقابله با آنها را یاد بگیرند. در این زمینه منابع آموزشی زیادی برای والدین، آموزگاران و حتی خود کودکان وجود دارد.
در وهلهی اول همانطور که بر رفتار فیزیکی فرزند خود در فضای واقعی جامعه نظارت دارید و رفتوآمدها و دوستانش را کنترل میکنید، در فضای مجازی نیز نظارت دقیقتری داشته باشید. برای این کار بهترین و هوشمندانهترین رفتار شما همراهی کودکان در خرید و انتخاب شبکههای اجتماعی و بازیهای یارانهای است که موجب میشود سواد رسانهای آنها نیز افزایش بیابد.
بحث مهم دیگر آنکه، غالبا کودکان آشنایی بیشتری از رسانههای دیجیتال نسبت به والدین خود دارند. این امر باعث میشود که کنترل و تربیت کودکان سختتر شود، پس توصیه میشود حتما آگاهی و دانش خود را نسبت به نحوهی استفاده از رسانههای دیجیتال افزایش دهید. جاماندن والدین از آموزش و استفاده از فضای مجازی باعث تعامل کمتر بین فرزندان و اولیا میشود. کمشدن تعامل باعث کاهش اعتماد و اطمینان نسبت به والدین میشود و اینجاست که فرزندان یاد میگیرند مشکلات و مسائل خود را بدون حضور آنها حل کنند.
اگر نمیخواهید فرزندتان محتوایی را ببیند و یا از برنامهای استفاده کند نباید صرفا به گفتن این که این محتوا مناسب نیست اکتفا کنید. در این رابطه با زبانی شیوا و ساده برایش توضیح دهید که چرا استفاده از این محتوا برایش مناسب نیست. با این کار تفکر انتقادی فرزندتان رشد میکند و در مسائل دیگر نیز آگاهانهتر ورود میکند.
کودکان به شدت از رفتار بزرگسالان تقلید میکنند. اگر محتوایی را میبینید که برای سن کودک شما مناسب نیست و این کار را در حضور او انجام میدهید در واقع به او نیز مجوز دیدن دادهاید. اگر به هر دلیلی میخواهید محتوایی را مشاهده کنید که مناسب کودک شما نیست، زمان مناسبی را برای این کار اختصاص دهید.
در مورد میزان و شیوه استفاده از فضای مجازی با فرزندتان توافق کنید. قوانینی را وضع کنید و در مورد پیامدهای منفی تخلف از قوانین با او صحبت کنید. چناچه فرزندتان ازقوانین سرپیچی کرد، بدون هرگونه خشونت او را با پیامد منطقی رفتارش مواجه کنید. این پیامدهای منفی، نباید شامل محروم کردن کودک از نیازهای اساسی او باشد.
به عنوان توصیه آخر، نرمافزارهای «کنترل والدین» میتوانند محدودیتهایی در مدت استفاده کودک از فضای مجازی، دسترسی به محتواهای جنسی و غیره ایجاد کنند و شما را در جریان فعالیت دقیق کودک خود در فضای مجازی قرار بدهند.