این روز ها متاسفانه، با توجه به آمار بالای فوتی های ناشی از کرونا در کشور ، نشانه های اختلال سوگ یا داغدیدگی ناشی از فقدان عزیزان هم گسترش یافته است.
شناخت این اختلال و خصوصا راههای پیشگیری از آن،این روزها به صورت امری ضروری، احساس می شود.
اختلال سوگ(Grief disorder)
اختلال سوگ در طبقه ی اختلالات افسردگی قرار دارد... افرادی که به تازگی سوگوار شده است حالات و افکاری شامل بی‌قراری، احساس پوچی و ملال، خشم و نفرت ناشی از فقدان، بی‌خوابی، کاهش میل جنسی، کاهش وزن، اختلال در توجه و حافظه، از دست دادن میل به زندگی، نشخوار فکری و اشتغال ذهنی شدید نسبت به فرد از دست رفته، نپذیرفتن مرگ او، درد روانی شدید، بی‌حسی و کرختی، مقصر دانستن خود در مرگ او، دوری از عواملی که او را به یاد عزیز از‌دست‌رفته می‌اندازد، تمایل به مرگ برای پیوستن به عزیز از دست رفته، بی‌اعتمادی به دیگران، احساس تنهایی، سردرگمی در مورد هویت شخصی و بی‌علاقگی به آینده را تجربه می‌کنند.
نشانه های سوگ
واکنش شابع در برابر فقدان :
آه کشیدن ، گریه ، احساس ضعف ، کاهش اشتها ،کاهش وزن ،
مشکل تمرکز و صحبت کردن
مشکلات خواب : اشکال در به خواب رفتن ، بیدار شدن در
طول شب ، زود بیدار شدن ، خواب فرد ازدست رفته را دیدن.
احساس گناه بخاطر زنده ماندن
ممکن است حالت انکار در از دست دادن فرد متوفی در
بازماندگان بروز کند و طوری رفتار کند که انگار اصلا اتفاقی
نیافتاده است.
احساس حضور فرد متوفی ممکن است خیلی شدید باشد.
حتی ممکن است به شکل توهم در آید.
در سوگ نورمال فرد متوجه می شود این احساسات غیر واقعی است.
مراحل سوگ
شوک و انکار (Denial): به طور طبیعی نخستین واکنش هر فرد نسبت به از دست دادن فرد مورد علاقه، انکار است. مدتی طول می‌کشد تا فقدان را بپذیرد.
خشم (Anger): بعد از پذیرش واقعیت بروز هیجانات شدید و خشم همراه با شکایت از خود و دیگران و حتی نظام هستی است.
چانه زنی (Bargaining): در این مرحله فرد به هرکاری برای نجات و فرار از پیشآمد موقعیت دست می‌زند.
افسردگی (Depression): با فروکش کردن هیجانات فرد وارد فاز افسردگی می شود. در این مرحله احساس پوچی و از دست رفتن معنای زندگی، بی حوصلگی و کندی روانی و مشغولیت ذهنی با خاطرات مثبت و منفی که با فرد از دست رفته را تجربه می‌کند.
پذیرش (Acceptance): در صورتی که فرد دست به اقدامات سازنده بزند و درمان صورت گیرد، به تدریج بعد از گذشت چند ماه تا نهایتاً یک سال علائم دوره افسردگی از بین می رود و فرد به زندگی عادی بازمی‌گردد.
راه های پیشگیری از طولانی شدن و کاهش خطرات احتمالی بعدی در واکنش سوگ:
1 –اگر فرد متوفی در مکان خاصی فوت شده اند،به بستگان اجازه حضور در آن مکان داده شود.تا ابهامات و شک و تردید های حادثه برطرف شود.
2- اعلام خبر به تدریج و درجمع گفته شود.
3 – اجازه داده شود، بستگان متوفی، به راحتی ابراز احساست کنند.و در این کار مزاحم آنها نشویم و آنها از این کار منع نکنیم.
4– به فرد اجازه ی مشاهده جنازه داده شود،مگر آنکه صحنه ، دلخراش و نامناسب باشد. دیدن جنازه فرد متوفی ، سبب می شود فرد،به صورت واقعی مرگ فرد متوفی را بپذیرد. و پذیرش گام مهمی در جهت آرام سازی است.
5 – فرد بازمانده بهتر است همراه دیگران باشد و از تنهای زیاد بپرهیزد.
6 – انجام مناسک دینی و مذهبی مربوطه و دعا و راز و نیاز با خدا، نقش بسیار مهمی در آرام سازی داشته دارد.
7. اگر بیم آن وجود دارد که دیدن عکس ،فیلم،وسایل ،لباس و... فرد متوفی ،سبب تداعی اندوه و غم و طولانی شدن روند سازگاری می شود،در معرض دید قرار نگیرد.
8_ بازدید از مزار متوفی، میتونه در پذیرش واقعیت مرگ کمک کننده باشد.
9. به بستگان یادآوری شود که باید بپذیریم، سختی و فشارهای زندگی ازجمله مرگ عزیزان ،بخشی از واقعیت های زندگی هر کسی است .
10– درصورتی که علایم سوگ ، بیشتر از 6 ماه باقی ماند، مداخلات روانپزشکی ضروری خواهد بود.
با آرزوی مغفرت برای همه عزیزان از دست رفته از درگاه خداوند متعال، و صبر و آرامش برای بازماندگان وشفای همه بیماران