تاریخ: ۱۳۹۹/۹/۸
شمشیر داموکلس بر فرق شهردار
محمدسلیم عباسی
 
این یادداشت به بهانه فراخوان اخیر دفتر امور شهری استانداری آذربایجان غربی نگارش شده است، فراخوانی که به منظور شناسایی یک گزینه مناسب و توانمند جهت تصدیگری سمت شهردار مهاباد کلید خورد. شهرداری که علی‌القاعده باید پروسه انتخاب او از طریق شورای شهر مهاباد و بنا به پیشنهاد این افراد و تایید و تنفیذ محمد مهدی شهریاری، استاندار آذربایجان غربی، صورت می‌پذیرفت. اما اتفاقات اخیر در بازداشت اکثریت قریب به اتفاق اعضای شورای شهر مهاباد و حتی شهردار منتخب این شورا و تعدادی از کارمندان شهرداری طوری رقم خورد که در ادامه، نه تنها ادامه فعالیت شورا میسر نبود، بلکه سبب انحراف پروسه انتخاب شهردار بعدی مهاباد به مسیر ثانویه‌ای گردید که البته در قانون پیش بینی شده بود.

به دنبال ماجرای انحلال شورای شهر مهاباد در مهر ماه سال جاری، از ابتدای آبان‌ماه، دفتر امور شهری و شوراهای آذربایجان غربی، پروسه‌ انتخاب شهردار مهاباد را کلید زد، به همین منظور این دفتر مهلت ۶ روزه‌ای را به منظور ارسال مدارک متقاضیان واجد شرایط احراز پست شهرداری مهاباد اعلام و از آنها درخواست کرد تا با ثبت نام در مهلت مقرر شانس خود را برای شهردار شدن در شهری با تاریخچه و سابقه سیاسی مهاباد امتحان کنند.

در اطلاعیه فرآخوان اداره کل امور شهری و شوراهای استانداری آذربایجان غربی تاکید شده بود: "به استناد مواد ۹۱ و ۹۲ قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخابات شهرداران مصوب ۱۳۷۵.۰۳.۰۱ و اصلاحات بعدی و پیرو دستور استاندار آذربایجان غربی به عنوان قائم مقام شورای شهر مهاباد، در نظر است نسبت به انتخاب شهردار بر اساس آئین نامه اجرائی احراز صلاحیت شهرداران از بین افراد واجد شرایط، پس از بررسی و اخذ بالاترین امتیاز مطابق شرایط عمومی و اختصاصی لازم اقدام شود"

شواهد امر نشان می‌داد که در مهلت مقرر، حدود ۱۰ تقاضا به دفتر امور شهری و شوراهای استانداری واصل گردید که از میان این افراد، چهار تن حائز شرایط عمومی و اختصاصی این پست تشخیص داده شده بودند. البته در نهایت با انتخاب یکی از این اعضا به سمت شهردار سقز و عدم موافقت شورای شهر بوکان با استعفای گزینه بعدی تعداد واجدین شرایط به دو نفر تقلیل پیدا کرد. اکنون باید منتظر بود و دید مطابق روال معمول یکی از این دو گزینه، با انشا حکم استاندار، ردای شهرداری مهاباد را بر تن کند و بعنوان چهل و چهارمین مدیر این نهاد غیر انتفاعی معرفی شود.

لازم به ذکر است، هرچند کمتر از سه دهه‌ از زدودن غبار از قانون مغفول انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا که انتخاب شهردار را جزو وظایف اصلی‌ آنها ذکر کرده است، می‌گذرد، اما در این فاصله، پرونده‌های متعدد تخلف، فساد و نارضایتی عمومی از این نهاد نشان داده است که خارج از نفس پاک کار و روح پسندیده حاکم بر مدیریت شورایی، تجدید نظر در باز تعریف ساختار این نهاد و فرآیندهای حاکم بر آن، امری انکار ناپذیر است.

در حالت کلی و بعنوان یک قاعده این نقصان ساختاری و خلاهای قانونی ناشی از آن در دو دهه‌ی گذشته سبب شده است که قانون شکنان و سو استفاده کنندگان از قدرت، در بسیاری از شهرهای کشور، شورا و شهرداری را بستری مناسب و فضایی امن و مطلوب که از چشم نهادهای نظارتی مغفول مانده‌است، بپندارند و این نهاد را به یک پایگاه کسب ثروت‌های نامشروع و بادآورده تبدیل کنند، ادعایی که با تبدیل شدن به رویه و با با کوچکترین تغییر رویکرد نهادهای نظارتی، به اثبات صحت آن بلاخص در سال گذشته و امسال منجر شد.

‌در واقع داستان ثبت نام از متقاضیان کسوت شهرداری که از طریق فرآخوان تحقق پیدا کرد و افرادی چند از طیف‌های شیفتگان خدمت و تشنگان قدرت را بر آن داشت، فارغ از مخاطرات و دشواری‌های موجود، کرسی نشینی مدیریت شهری به فکرشان خطور کند، به نحوی باید به داستان شمشیر داموکلس شبیه دانست و البته آرزو کرد که بر خلاف این روایت، عاقبت شهردار جدید ختم به خیر شود.

 داموکلس در دوران یونان باستان از درباریانی بود که ادعا می‌کرد پادشاه، با دارا بودن قدرت و ثروت، مردی به غایت خوشبخت و موفق است.
پادشاه با آگاهی از آرزوی داموکلس به او پیشنهاد می‌دهد، چند روزی بر تخت وی بنشیند. داموکلس نیز با اشتیاق وافر این پیشنهاد را می‌پذیرد. شامگاهان در دربار مجلس ضیافتی ترتیب می‌دهند. داموکلس در آن مجلس از این‌که اعیانی از وی پذیرایی می‌کنند احساس خوشبختی می‌کند و تنها در لحظات پایانی مهمانی مجلل خویش، متوجه شمشیر تیزی می‌شود که درست بر بالای فرق سرش با تار مویی از دم اسب آویزان است. این خطر برنده، طعم خوش غذا و لذت سرور و حضور خدم و حشم را از کام داموکلس می‌زداید، پس به سرعت جشن را ترک کرده و قسم می‌خورد هیچگاه اینچنین خوشبختی را آرزو نکند.

بدون شک باید اذعان کرد مسئولیت شهردار آینده شهری در قامت مهاباد بسیار خطیر و دشوارتر از تصوراتی است که متقاضیان این جایگاه تصور کرده‌اند چرا که شهردار جدید از یک طرف زیر ذره‌بین تیز ناظران برون سازمانی قرار دارد و ممکن است این سخت‌گیر‌ها، قدرت ریسک‌پذیری را از وی سلب کند و از طرف دیگر این مقام باید با بازمانده سیاه چاله‌های فساد درون سازمانی نیز دست و پنجه نرم کند. البته می‌توان به این چالش‌ها، اشتباه فردی، توطئه رقیبان، انعطاف ناپذیری قانون و قضاوت افکار عمومی را نیز اضافه کرد.

امید است در این روزهای پایانی که احتمال قریب به یقین شاهد انتخاب شهردار جدید مهاباد خواهیم بود و با توجه به فریبا و پر زرق و برق بودن ردای طلایی شهرداری و همچنین سنگینی عنوان پر طمطراق آن، ذکر روایت شمشیر داموکلس و تذکرات نهفته در بطن این داستان برای مدیر اجرایی بعدی شهر مهاباد مفید واقع شود.