دولت فرانسه سفیر خود را از ترکیه فراخواند. این اقدام پس از اظهارات رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه اتفاق افتاده است. اردوغان گفته بود که ماکرون به «بررسی بهداشت روان » نیاز دارد، سخنانی که پاریس آن را غیرقابل قبول دانسته است.
فرانسه و متحدش در ناتو (ترکیه) در بر سر موضوعات بسیاری از جمله مرزهای دریایی در شرق مدیترانه، سوریه و آخرین مورد آنها درگیریهای میان ارمنستان و آذربایجان با همدیگر مشکل دارند.
اما این بار به نظر میرسد آنکارا از دست حمایتهای ماکرون از ارزشهای سکولار فرانسه در برابر اسلام رادیکال عصبانی شده است. موضوعی که با قتل معلمی در فرانسه داغ شد. این معلم کاریکاتورهایی اهانتآمیز از حضرت محمد (ص) به دانشآموزان خود نشان داد بود.
اردوغان در یک سخنرانی تلویزیونی گفته بود : دربارهی رئیسجمهوری که با میلیونها عضو از گروههای اعتقادی مختلف به این شکل برخورد میکند، چه میتوان گفت: اول از همه، «چکاپ ذهنی» انجام بده.
اردوغان پرسیده بود که مشکل ماکرون با اسلام و مسلمانان چیست؟
در اقدامی کاملاً غیرمعمول، یک مقام ریاستجمهوری فرانسه گفته که سفیر فرانسه در ترکیه برای مشاوره از آنکارا فراخوانده میشود و برای دیدار در مورد اوضاع پس از رفتار اردوغان با مکرون دیدار میکند.
این مقام رسمی به خبرگزاری فرانسه گفته که: «اظهارات رئیس جمهور اردوغان قابل قبول نیست. افراط و بیادبی راهحل نیست. ما از اردوغان میخواهیم مسیر سیاست خود را تغییر دهد زیرا از هر نظر خطرناک است».
این مقام همچنین نسبت به درخواست آنکارا برای تحریم کالاهای فرانسوی ابراز نگرانی کرده است.
ماکرون در اواخر این ماه، اسلام را دینی «در بحران» در سراسر جهان توصیف کرده بود و گفت بود که دولت در دسامبر لایحهای را برای تقویت قانونی ارائه میکند که رسما کلیسا و فرانسه را از هم جدا میکند.
این لایحه دولت فرانسه به طور کلی درخصوص تقویت سکولاریسم و جدا کردن نهادهای مذهبی از جمله کلیساها از دولت است اما مقابله با سرمایهگذاری خارجی برای ساخت مساجد و مدارس مذهبی خصوصی و تقابل با ائمه جماعت دارای تابعیت خارجی در فرانسه را نیز در بر میگیرد.
بحث پیرامون نقش اسلام در فرانسه پس از سربریدن معلمی، كه به گفتهی مقامهای قضایی این کشور، توسط یك جوان 18 ساله چچنی صورت گرفته است، شدت بیشتری پیدا كرد.
ترکیه کشوری با اکثریت مسلمان اما سکولار است که بخشی از ناتو است ولی جزو اعضای اتحادیهی اروپا نیست. پیشنهاد عضویت ترکیه برای دههها بر سر یک سری اختلافات متوقف شدهاست.
اختلاف جدید بین دو رهبر، در قرهباغ و یک منطقهی جداییطلب ارمنی در داخل آذربایجان است که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، استقلال خود را اعلام کرد و منجر به بروز جنگی در اوایل دهه ۱۹۹۰ شد. جنگی که در آن 30 هزار نفر کشته شدند.
ترکیه در جنگ اخیری که بین ارمنستان و آذربایجان شعلهور شده است، به شدت از آذربایجان حمایت میکند. در عین حال آنکارا، ادعاهای مکرون مبنی بر فرستادن صدها جنگجوی شبه نظامی سوری را توسط آنکارا برای کمک به آذربایجان تکذیب کرده است.
اردوغان فرانسه را که به همراه روسیه و ایالات متحده مشترکاً رئیس گروه مینسک هستند و وظیفهی حل مناقشات قرهباغ را بر عهده دارند، به عامل «پشت پرده فجایع و اشغال سرزمینهای آذربایجان» متهم کرده است.
وی همچنین ادعاهای قبلی را مبنی بر اینکه فرانسه، ایروان را مسلح میکند چندین بار تکرار کرده است. او گفته «شما فکر میکنید که با اسلحههایی که برای ارمنیها میفرستید صلح را برقرار میکنید؟ نمیتوانید زیرا صادق نیستید».
کاخ الیزه در واکنش به این اظهارات، دو ماه به ترکیه فرصت داده تا به «ماجراجوییهای خطرناک در مدیترانه و منطقه پایان دهد» و «رفتار غیر مسئولانهاش» را در قره باغ متوقف کند و اعلام کرده در پایان این مدت تدابیری اتخاذ خواهد شد.