رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، جمعه گذشته گفت که ترکیه بزرگترین ذخیره گاز طبیعی خود را به میزان 320 میلیارد متر مکعب در دریای سیاه کشف کردهاست و این حرکتی است که میتواند به کشورش کمک کند تا وابستگی خود را به واردات انرژی از کشورهای دیگر کاهش دهد. روسیه، ایران و آذربایجان کشورهایی هستند که در زمینه انرژی با ترکیه همکاری میکنند.
تحلیلگران معتقدند اگرچه میزان و حجم گاز کشف شده قابل توجه است و میتواند صرفهجویی اقتصادی برای ترکیه داشته باشد اما به گونهای نیست که معادلات منطقه را تغییر دهد و یا اینکه این کشور را به مرکز انرژی منطقهای تبدیل کند.
اردوغان گفت که علیرغم مناقشات ارضی که هماکنون با یونان و قبرس وجود دارد، ترکیه عملیات اکتشاف در مدیترانه را تسریع خواهد کرد. مناقشاتی که مدتهاست ترکیه را با یونان و قبرس درگیر کرده است. در این بین آلمان و فرانسه در مورد تنشهای فزاینده که به وجود آمده است ابراز نگرانی کردهاند.
یونان ممانعتهایی را برای پروژه اکتشاف ترکیه توسط نیروی دریایی خود بوجود آورده است. کشتیهای جنگی فرانسه به طور موقت حضور خود را در یونان افزایش دادهاند و مرکل صدر اعظم آلمان در اوایل این هفته گفت که اتحادیه اروپا به شدت بر منطقه نظارت دارد و تحولات را رصد میکند.
یونان از صدها جزیرهای که در حاکمیت خود دارد برای فشار به ترکیه استفاده میکند. آنکارا نیز از همپوشانی فلات قاره میان ترکیه و همسایگان سخن میراند. هر کدام نیز سعی کردهاند متحدانی برای خود پیدا کنند. ترکیه با دولت لیبی و یونان با مصر رایزنیهایی برای رسیدن به توافق بر سر تقسیم حدود دریایی کردهاند.
پای دولت قبرس نیز در میان است. این دولت از گذشته روابط تیرهای با ترکیه دارد. خصومتهایی دیرینهی بین این دو کشور و اختلاف بر سر قبرس موضوع را بسیار پیچیده کرده است.
استدلال ترکیه این است علاوه بر اینکه حقوقی را برای سازوکارهای انرژی خود قائل است، از حقوق آنچه این کشور، قبرسیهای ترکیه (قبرس شمالی) میخواند دفاع میکند. این در حالی است که قبرس شمالی تنها از سوی دولت ترکیه به رسمیت شناخته شده است.
حال باید دید کشف میدانهای گازی و ماجراجوییهای این کشور برای گسترش نفوذ خود در آفریقا و منطقهی دریای سرخ که کارشناسان آن را محرکی برای ایجاد تنش در مدیترانهی شرقی میدانند منجر به کشمکش و نزاع با فرانسه و مصر خواهد بود یا خیر؟