جا دارد از تلاش همه‌ی اقشار جامعه‌مان که هریک به قدر توان خود، در سنگر سلامت و مقابله با بحران بیماری همه‌گیر کرونا مقابله می‌کنند، یادی کرد و تشکر نمود.
این یادداشت پاسخی است بر قسمتی از مقاله آقای لقمان احمدی، تحت عنوان «بی تفاوتی ماموستایان». به بیان ایشان ماموستایان نسبت به قضایای روز بی تفاوت هستند. اگر برخی از نقدهای ایشان به جاست، برخی دیگر کلیت بخشی است و جای تاسف. راست است در میان ماموستایان، کسانی هستند که نه تنها نسبت به جامعه بلکه حتی نسبت به خود مسجد هم بی تفاوت هستند، ولی عملکرد این اقلیت را نمی توان به همگان تعمیم داد.
در این راستا، کوتاه به گوشه‌هایی از موضع‌گیری مسؤولانه‌ی ماموستایان در این دو ماه بحران کرونا می پردازیم که نه تنها تقابلی با توصیه‌های پزشکی نداشتند بلکه دوشادوش متخصصان بهداشت و سلامت، مردم را تشویق به همراهی با توصیه‌های پزشکی کرده و در برخی از شهرها با مسؤلین کادر پزشکی و خیرین دستگیری از خانواده‌های بی‌بضاعت، ارتباط و همکاری داسته‌اند. که در اینجا به چند مورد همکاری و پیشقدمی آنان در شهر مهاباد اشاره می کنم:
تعطیلی مجالس و نمازهای جمعه و جماعت
همگان استحضار دارند که بنا به سفارشات دینی، ادای نمازهای جماعت و نماز جمعه جزو فرایض عینی می باشند. اما ماموستایان مهاباد به محض اطلاع از این قضیه، در تاریخ 8 اسفندماه 98، در جلسه‌ی مشترکی که بنا به دعوت جمعی از پزشکان صورت گرفته بود، بعد از تبادل آرا و نظرات، بدون دخالت نهاد و ارگانی دولتی و با مستندات پزشکی از برگزاری نماز جمعه در شرایط کنونی صرف نظر نمودند، و وجوب صرف‌نظر از آن را تا عادی شدن شرایط سلامتی جامعه واجب دانستند.در همان جلسه اعلام گردید، که با توجه به این شرایط حاد، از این تاریخ به بعد مجالس ترحیم شهرستان در مساجد و در منازل برگزار نگردد. و انصافاً مردم روشن و آگاه علی‌رغم میل‌باطنی از آن استقبال نمودند.
این تصمیم مصلحت‌اندیشانه برای جامعه مسلمان شهرمان، قبل از اعلام پایتخت و موضع مولوی عبدالحمید بوده است. همچنین در مورخه 17 اسفند 98، نشستی مشورتی و هم‌اندیشانه در مرکز بزرگ اسلامی با حضور جمع کثیری از ماموستایان شهرستان مهاباد و با حضور ریاست محترم بهداشت، آقای دکتر علیزاده مبنی بر تعطیلی نمازهای جماعت برگزار شد. سپس علی رغم مخالفت جمع کثیری از نمازگزاران، ماموستایان پیشقدم شده و مردم را توجیه کردند؛ و در شبکه‌های اجتماعی با توجه به شرایط مذکور و دلایل فقهی و بعنوان تخفیف شرعی تعطیلی آن را اعلام نمودند. این تصمیم مسؤولان دینی شهرستان، قبل از اعلام تصمیم ماموستایان سقز و ستاد کشوری اقامه نماز بوده است.
تشکر جامعه روحانیت از کادر پزشکی
ماموستایان در مورخه 28 اسفندماه 1398، در قالب بیانه‌ای مشترک که در شبکه های اجتماعی و کانال رسمی تلگرامی هاژه منتشر شد، مراتب تشکر و قدردانی خود را از جامعه پزشکان و پرستاران و کلیه پرسنل خدوم بیمارستان ها و تمامی دست اندکاران حوزه بهداشت و سلامت این شهرستان ابراز کردند. و مردم به همراهمی با توصیه های پزشکی و انجام صدقات و خیرات تشویق نمودند.
مقالات و فتاوای ماموستایان
این توجه جامعه ماموستایان به بحران بهداشتی کرونا و حساسیت در قبال جامعه، و ایراد فتاوایی مبنی بر تخفیف شرعی برای نرفتن به نماز جمعه و جماعت، تنها محدود به مهاباد نماند و در شهرهای دیگر نیز بازتاب داشت. بلکه مقالات و سخنرانی‌هایی در فضای مجازی ایراد شد. از جمله: مقاله ماموستا سیدمصطفی محمودیان، ماموستا رسول ابوالمحمدی و این‌جانب. همچنین فتاوای حاج ماموستا شفیع برهانی، کاک حسن امینی و ماموستا بهروز عزیزی، ماموستا عبدالله ایرانی، فتوای ماموستا جعفر پروینی، ماموستا رحمن سبحانی موضع جمعی از ماموستایان پاوه و استان کردستان که در قالب بیانیه، کلیپ های صوتی و تصویری دیدگاه‌های فقهی خود را در این زمینه بیان کرده‌اند. گر چه روحانیونی هم بودند که مطالبی مبنی بر توکل صرف بر خدا ارائه کردند و اینکه باید زندگی عادی خود را ادامه دهیم، ولی نظر این عده را نمی‌توان تعمیم داد و قضاوت را باید به وجدان و شعور جامعه و اهل تخصص واگذار کرد.
کوتاه سخن
دوست عزیز! از حقیقتی دیگر هم غافل نمانیم و آن اینكه در فقه اسلامی، صدور حكم راجع به مسائلی كه به حوزه فقه مربوط نمی‌شوند، به حوزه‌ی مربوط و رأی اهل‌فن آن حوزه واگذارشده‌اند برای مثال: رأی درباره‌ی انتساب كودك به قائف (قیافه‌شناس) واگذار گردیده است (الأم للإمام الشافعی، ج٦، ص٢٦٥)، همچنین جهت قبله كه با نظر ستاره شناسان تعیین می‌گردد (المجموع، الامام النووی، ج٣ص٢٠١)، و بسیار دیگر. که در اینجا نمی گنجد.
دوست عزیز! در این وضعیت کنونی چه انتظاری از ماموستایان دارد، آیا انتظار دارد ماموستایان کار پزشکی را انجام دهند؟ یا ممکن است فکر کنید ماموستایان قدرت اجرایی دارند و باید چکشی با مسائل برخورد کنند. و یا بودجه در اختیار دارند تا نیازهای جامعه را برطرف کنند. و یا ممکن است انتظارداشته باشند در این وقت ماموستاها مردم را تشویق به خرافه گرایی کنند. امروزه دولت ها و نهادهای بزرگ با همه‌ی امکاناتی که در دست دارند، به ستوه آمده‌اند... دوست گرامی ماموستایان در این روزهای قرنطینه ای جز آنکه با سایر نهادهای مردمی و چه کاری از دستشان بر می آید.. اصلا نهادها و سازمان‌های مردم‌نهاد همکاری و تعامل داشته باشند، و به پویش مردمی در خانه بمانیم کمک کنند، چه کار دیگری از دستشان برمی‌آید؟ ماموستایان در کردستان خود در محرومیت بسر می برند و گاهی کم‌لطفی‌های فراونی نسبت به آنها می شود. این شیوه نقد بیشتر پوپولیستی است.
دکتر خالد توکلی جامعه شناس و تحلیل گر مسایل سیاسی در مصاحبه با یک شبکه خارج از کشور در تاریخ 20 اسفندماه 1398 ، به صراحت از ماموستایان کردستان تعریف می کند، که با تعطیلی نمازهای جمعه و جماعت‌های یومیه و مجالس ترحیم، نقش مهمی در کاهش آسیب‌های کرونا داشته‌اند.
در خاتمه جا دارد از کادر پزشکی که در این روزهای سخت برای سلامتی جان همنوعان‌شان، حاضرند جان خود را به خطر بیاندازند؛ از سربازان گمنام خدمات شهرداری که برای حفظ سلامتی ما شبانه‌روز مشغول پاکیزگی شهرمان هستند؛ از تشکل های مدنی و فعالان و خیرین که با بسته‌های معیشتی در خدمت اقشار کم درآمد جامعه هستند؛ از هیأت امنای و بانیان خیر احداث بیمارستان 75 تختی موقت مهاباد که در این راستا بسیار تلاش کردند؛ تشکر نمود و خدا قوت گفت، که ان‌شاءالله اجرشان در نزد خدای متعال ماندگار است.