بدنبال شیوع در کرونا در بیش از 50 کشور جهان و به طور ویژه در کشور چین و ایران، گسترش، شیوع و پوشش لحظه‌ای آن در صدر اخبار جهان قرار گرفته، به نحوی که شهروندان عادی نیز در این باره اظهار نظر کرده و تحلیل ویژه خود را ارائه می‌دهند.

صرف نظر از تحلیل‌ رسانه‌های جهان در خصوص شیوع این ویروس برخی تحلیل‌، اظهارنظر و گمانه‌زنی شهروندان در شهرها نیز به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

شیوع این ویروس در راستای جنگ بیولوژیکی، ناکارآمدی دولت، وابستگی به برخی کشورهای دیگر، پنهان کاری و... ازجمله مواردی است که از سوی شهروندان مطرح می‌شود اما در کنار آن همواره باید این پرسش‌ها را از خود پرسید که رسالت من به عنوان یک شهروند در راستای خدمت به مردمم چیست؟ شیوع کرونا در شهرم چه تبعاتی دارد؟ و آیا اصلا شهر و مردم شهرم بهمراه خانواده خویش در چه وضعیتی خواهند بود.

سوال اساسی اینست که بحران کرونا را باید سیاسی تلقی کرد یا امری پزشکی و اجتماعی در رابطه با حیات شهری و زندگی شهروندان است؟

متأسفانه در بین محافل مختلف برخی‌ها برای اعلام ثبت موارد قطعی لحظه شمای می‌کنند و برخی‌ها از تعطیلی‌ها به عنوان فرصتی برای سفر، مهمانی و... استفاده می‌کنند، برخی آن را امتحان الهی و به تقدیر موکول می‌کنند و برخی نیز وحشت و وسواس تمام وجودشان را فرا گرفته و از زمین و زمان شکایت می‌کنند.

صرف نظر از علت و منشاء شیوع ویروس کرونا در جهان و منطقه، باید "امر واقع" را برای مقابله و کنترل آن در نظر گرفت و حال وقت کنترل و جلوگیری از شیوع  در شهر است و زمانی برای تحلیل علت شیوع نمانده است. علت شیوع و نقدهای وارده بر دولت و مسئولان در خصوص عملکرد در بخش‌های مختلف هرچه باشد، حال کرونا حیات شهر را نشانه رفته و باید فکری کرد.

اختلافات سیاسی، ایدئولوژی، جناحی، حزبی و بنیادی در بحران کرونا به اوج خود رسیده و هر یک به طریقی خواهان بهره برداری از آن هستند اما در این بین زندگی شهروندان و حیات شهرها نادیده گرفته می‌شود.

در شرایطی که ویروس کرونا در شهر شیوع پیدا نکرده احتکار، گرانفروشی و کمبود مواد شوینده، ضدعفونی کننده و ماسک به بالاترین حد خود رسیده و قیمت‌های سر به فلک کشیده این وسایل برای اقشاری که توان مقابله در برابر ویروس گرانی را ندارند قطعا شیوع این ویروس بسیاری نگران کننده اما قابل کنترل خواهد بود.

شیوع ویروس کرونا اگرچه در حیطه و حوزه بهداشت و پزشکی قرار می گیرد اما در شهرهای بشدت سیاسی شده کشور کمتر به آن پرداخته شده، ناگفته نماند اثرات گرانی، تورم و احتکار تمرکز از شیوه‌های کنترل شیوع کرونا در شهرهای کشور را تحت تأثیر قرار داده است.

اگر به تاریخچه شیوع برخی اپیدمی ها در قرون وسطی و بعد از آن نگاهی انداخته شود رعایت دستورالعمل‌ کلیساها هرچند غلط و نامربوط برای کنترل بیماری وبا، سل و طاعون از سوی افراد در شهر و روستا رعایت شده ولی آنچه در این روزها روی می‌دهد، تلاش برای کاهش اعتماد به اظهار نظرهای پزشکان و برخی افراد را نشانه رفته که یقینا بر تلاش‌ها تأثیر منفی خواهد گذاشت.

شیوع و منشاء کرونا هرچه باشد همبستگی و اتحاد شهروندان درکنار رعایت و تشدید اقدامات پیشگیرانه باید در اولویت قرار گیرد و برای این امر استفاده از نیروی سازمان های مردم نهاد، افراد بانفوذ و پزشکان خوشنام می تواند مفید واقع شود.

شفافیت کامل در اعلام موارد مشکوک، مثبت و آگاه سازی شهروندان از وضعیت از طریق رسانه‌های مستقل، محلی و فضای مجازی(کانال‌های تلگرامی، پیج های فان و...) در شهرها به افزایش احساس مسوولیت و همبستگی در شهر خواهد انجامید.

برگزاری جلسات هماهنگی و گرفتن مشاوره از فعالان رسانه‌ای و رسانه‌های مستقل و پر قدرت در شهرها و ایجاد پویش‌های مردمی و اجتماعی برای استفاده صحیح از ظرفیت، امکانات و تجهیزات پزشکی تا حد زیادی از تورم و گرانی در این باره خواهد کاست.

اگرچه برخی رسانه‌های خارجی سعی در نشان دادن ناکارآمدی نهادهای دولتی، بهداشتی و اجتماعی در شهرها جهت جلوگیری از بحران را دارند اما انتشار اخبار مربوط به کرونا با محتوای تقابل با استکبار ستیزی، امپریالیسم و... افکار عمومی را از توجه به بخش سلامتی آن منحرف و یا دلزدگی از اخبار را به وجود می آورد.

تا زمانیکه مبارزه با کرونا در بخش پزشکی و سلامتی و عاطفی جامعه قرار گیرد بیشتر در بطن جامعه مورد پذیرش واقع می شود و سیاسی کردن شیوع و کنترل یک بیماری در بین شهروندان عادی چندان مورد استقبال شهروندان قرار نخواهد گرفت.

*رسالت رسانه‌ها و فعالان رسانه‌ای در بحران کرونا*

تمامی خبرنگاران با این اصل خبری " اصالت و دقت خبر را نباید فدای سرعت کرد"، " شفافیت و راستگویی در تهیه خبر" و.. آشنایی کافی دارند و توصیه‌های معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد و هیات نظارت بر مطبوعات در این مدت بیشتر نقش راهنما و جلوگیری از جو زدگی در انتشار اخبار را ایفا کرده اما در اصل باید هر خبرنگار و یا فعال رسانه‌ای این چند پرسش را از خود در هنگام تهیه خبر بپرسد که " انتشار این خبر تا چه حد به نفع شهروندان و شهرم است؟" " تبعات این خبر چیست؟"

صرف نظر از هرگونه پیش داوری و یا گرایش سیاسی و فکری، خبرنگاران و رسانه‌ها در موضوع کرونا این نکته را باید در نظر بگیرند که تیتر، لید و محتوا هر خبر و گزارش تا چه اندازه می‌تواند شهروندان را در پیروزی بر کرونا یاری دهد، چراکه بحران شیوع یک ویروس مستقیما بر زندگی شهروندان عادی در ارتباط است و پیشبرد اهداف سیاسی و فکری نباید به قیمت بازی با جان شهروندان صورت بگیرد.

درحال حاضر تنها راه مقابله با ویروس کرونا پیشگیری است و در این شرایط تمرکز خبرنگاران باید آموزش و آگاه سازی و راه های تشویق مردم به پیشگیری باشد چراکه واکسن، امکانات، تجهیزات و فضای درمانی دراین باره سوژه اصلی نبوده و تمرکز اخبار و گزارشات در زمینه تحلیل مشکلات، تمرکز بر مسایل فرعی و غافل شدن از رسالت اصلی یعنی خدمت به جامعه است.

جلوگیری از سیاسی کردن و تلاش برای آگاه سازی و تقویت حس همبستگی در بین شهروندان تنها رهیافت پیروزی شهرها در این بحران است.

برای اینکه تبعات اشتباه در اطلاع رسانی ویروش کرونا را درک کرد کافیست برای دقایقی به بررسی وضعیت روانی و رفتاری شهروندان در صورت شیوع و همه گیری ویروس پرداخت و تبعات تورمی، اجتماعی و اقتصادی آن را تحلیل کرد آنگاه متوجه خواهیم شد بهترین زمان، زمان فعلی و دوره پیشگیری و مقابله است، لذا باید با دقت کافی نهایت استفاده را از زمان، رسانه و ظرفیت کرد.