افزایش تعداد موارد ابتلا به ویروس کرونا زنگ‌های خطر را در کشورهای مختلف و حتی در کشور ما به صدا درآورده است و از این‌رو شناخت و رعایت برخی نکات در مورد آن می‌تواند در پیشگیری موثر واقع شود.
بر اساس بروشورهای آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، «کرونا» خانواده بزرگی از ویروس‌هاست که هفتمین رده جدید آن در شهر «ووهان» چین پیدا شد؛ علایم ابتلا به این ویروس شامل تب، سرفه، کوتاهی تنفس، علایم گوارش و در موراد شدید، عفونت ریه ( پنومونی)، سندرم تنفسی حاد شدید و نارسایی کلیه است.
انتقال این ویروس به صورت فرد به فرد امکان‌پذیر و راه‌های احتمالی انتقال آن از طریق انتشار از راه هوا، تماس نزدیک با انسان مبتلا و دست زدن به وسایل آلوده میسر است.
بر اساس اطلاعات فعلی راه‌های انتقال کوروناویروس جدید همانند سایر کوروناویروس‌ها و ویروس آنفلوانزاست؛ یعنی از تماس دست آلوده به ترشحات تنفسی با چشم، بینی و دهان، از راه قطره‌های تنفسی (عطسه، سرفه و صحبت کردن چهره به چهره به مدت طولانی) است بنابراین شست‌وشوی مکرر دست‌ها بسیار توصیه می‌شود.
راه‌های پیشگیری چیست؟
راه‌های پیشگیری نیز توجه به مواردی ساده است که شامل شست‌وشوی کامل دست‌ها با آب و صابون به طور مداوم و در هر زمان، خودداری از دست دادن و روبوسی کردن با افراد دارای علایم تنفسی، پوشاندن دهان و بینی خود هنگام سرفه و عطسه با دستمال یا قسمت بالای آستین، رعایت فاصله حداقل یک و نیم متری از افراد بیمار، پرهیز از تماس دست‌آلوده به چشم، بینی و دهان خود، خودداری از رهاکردن دستمال کاغذی مصرف‌شده در محیط، مصرف نکردن مواد غذایی نیم‌پز و خودداری از تماس با حیوانات اهلی و وحشی است.
بعد از تمیز کردن و قطعه‌قطعه کردن مواد غذایی حیوانی خام اعم از گوشت و سایر محصولات مانند مرغ، ماهی، میگو، گوسفند و گاو، ظروف، تخته و چاقویی را که استفاده کرده‌اید، بلافاصله با آب و مواد شوینده بشویید و از تماس ظروف شسته نشده با مواد غذایی پخته اکیداً خودداری کنید.
«ویروس کورونا، عمدتاَ از راه دهان، بینی، چشم و گوش وارد بدن می‌شود بنابراین دست‌هایتان را قبل از شست‌وشوی کامل با آب و مایع دستشویی، به این چهار قسمت بدن نزنید».
«هر روز چندین بار دست‌هایتان را با آب ترجیحا گرم و مایع دستشویی و هر بار به مدت نیم دقیقه با دقت بشویید اگر مایع یا ژل ضدعفونی کننده هم بزنید، بهتر است».
«همراه خود یک مایع ضدعفونی کننده کوچک داشته باشید تا در محیط‌های عمومی مانند مترو، اتوبوس، تاکسی، بانک، خیابان و غیره که دسترسی سریع به آب و مایع دستشویی ندارید، بعد از تماس با افراد و اشیاء، دست‌هایتان را ضدعفونی کنید».
«اگر نزدیک شما، کسی سرفه یا عطسه کرد، فوری دهان و بینی‌تان را ببندید و حتی‌المقدور چند متری از او دور شوید، چون یکی از راه‌های انتقال کرونا، تنفس است.
«اگر مسوول اشیائی هستید که دست‌های افراد مدام با آنها در تماس است، آنها را به کرات ضدعفونی کنید؛ مانند دستگیره‌های در، ستون‌های فلزی اتوبوس و مترو که افراد برای حفظ تعادل، آنها را می‌گیرند، پیشخوان بانک‌ها و ادارات، خودکارهای عمومی بانک‌ها، دکمه‌های آسانسور و خودپردازها، نازل بنزین، نرده‌های کنار پله ها و غیره».
«سعی کنید تا حد امکان به چنین اشیائی دست نزنید و اگر هم زدید - که اکثراً ناگزیر هستید - دست‌های خود را بشویید یا ضدعفونی کنید و قبل از شست‌وشو، به آن چهار قسمت بدن شامل دهان، بینی، گوش و چشم دست نزنید».
«دست دادن و روبوسی را به حداقل ممکن برسانید و بلافاصله بعد از ورود به خانه، دست‌های خود را بشویید و ضدعفونی کنید؛ این را از همه اعضای خانواده بخواهید، همچنین در محل کار نیز با همکاران چنین قراری بگذارید».
«سیستم ایمنی بدن‌تان را با خوردن ویتامین C، میوه‌ها، سبزیجات و داروهای تقویتی ارتقا دهید؛ خوردن روزانه یک لیوان «آب ولرم همراه با آب لیموی تازه ویک قاشق عسل طبیعی» توصیه می‌شود.
«میوه‌ها و سبزیجات را با آب و چند قطره مایع ظرفشویی بشویید و از آنجا که غذای آلوده از راه‌های انتقال کروناست؛ از خوردن غذا و مایعات در جاهای غیرمطمئن جدا خودداری کنید».
«غذاهایتان کاملا پخته شود، بنابراین از خوردن غذاهای نیم‌پز مانند تخم‌مرغ عسلی، استیک نیم‌پز یا آبدار خودداری کنید؛ تاکید می‌شود مرغ و گوشت قرمز و شیر را خوب بجوشانید و کامل بپزید».
«مسواک‌تان را مدام با مایع دستشویی بشویید و ضدعفونی کنید؛ تا حد امکان در خانه بمانید، اگر بیرون رفتید بکوشید به جاهای شلوغ نروید و مدام دست‌هایتان را ضدعفونی کنید».
آیا برای محافظت از خود به ماسک نیاز داریم؟
استفاده از ماسک به تنهایی باعث محافظت نمی‌شود بلکه باید حتما بهداشت دست و بهداشت تنفسی را رعایت کرد؛ استفاده از ماسک صرفا زمانی که «علایم تنفسی دارید»، «از فرد مبتلا به این بیماری مراقبت می‌کنید» و زمانی که «مبتلا به این بیماری هستید»، توصیه می‌شود.
هنگام تماس با حیوانات، دام، طیور و محصولات آنها نیز از دستکش و ماسک استفاده کرده و بعد از تماسِ بدون دستکش، حتماً دست‌های خود را با آب و صابون بشویید.
ویروس برای چه مدتی بر روی سطوح زنده می‌ماند؟
هنوز مشخص نیست که ویروس کورونا چه مدت بر روی سطوح زنده می‌ماند؛ مطالعات فعلی نشان می‌دهد که برای چندین ساعت این ویروس بر روی سطوح زنده می‌ماند و مواد شست‌وشودهنده مثل وایتکس می‌تواند ویروس را از روی سطوح از بین ببرد.
آیا دارویی برای پیشگیری یا درمان این بیماری وجود دارد؟
تاکنون واکسن یا داروی ضد آن برای درمان این دسته از ویروس‌ها یافت نشده است ولی اگر می‌خواهید خودتان را از این بیماری محافظت کنید باید به اصول بهداشت تنفسی و بهداشت دست و عدم تماس نزدیک با فرد بیمار پایبند باشید.
توصیه‌های بهداشتی جهت پیشگیری از ابتلا در مساجد و تکایا چیست؟
«تمامی نمازگزاران و علاقه‌مندان به شرکت در مراسم باید از چادر، عبا، جانماز و سجاده شخصی استفاده کنند یا حداقل یک پارچه تمیز به جای سجاده با خود به همراه داشته باشند و از این وسایل به طور مشترک استفاده نکنند».
«احتیاط‌های روزانه از قبیل شستن مرتب دست‌ها با آب و صابون مایع، استفاده از دستمال کاغذی هنگام عطسه و سرفه و غیره را رعایت کنید».
«هنگام سالم و احوالپرسی از دست دادن و انداختن دستمال کاغذی در محوطه مسجد خودداری کنید و آنها را در سطل‌های زباله دردار مجهز به کیسه زباله بیاندازید».
«جهت پذیرایی از شرکت‌کنندگان در مساجد و مجالس از لیوان و ظروف یکبار مصرف استفاده کنند».
«در زمان تجمع برای نماز جماعت به منظور ادای فریضه هر ۲۰ دقیقه حداقل به مدت ۵ دقیقه پنجره‌ها را جهت تهویه هوا باز نگه دارند».
توصیه‌های بهداشتی برای اماکن عمومی چیست؟
«نصب تابلوهای آموزشی پیشگیری از انتقال بیماری‌های تنفسی به تعداد کافی در محل از جمله دستورالعمل شستن دست‌ها برای پیشگیری از انتقال بیماری‌های تنفسی به تعداد کافی در محل سرویس‌های بهداشتی ضروری است».
«وجود مواد شوینده، گندزدا، امکانات و تجهیزات نظافت به مقدار کافی و لازم در محل و استفاده از هواکش و سیستم تهویه مناسب در سرویس‌های بهداشتی هم الزامی است».
«ممانعت از ادامه فعالیت پرسنل بیمار و مشکوک به بیماری‌های تنفسی و استفاده از پرسنل مخصوص به عنوان مسوول نظافت و استفاده از ماسک، دستکش، چکمه و لباس کار در هنگام نظافت از توصیه‌های بهداشتی است».
«نظافت و گندزدایی دستگیره‌های در، نرده پله‌ها و سرویس‌های بهداشتی به صورت مستمر و سایر سطوح مانند کف اتاق‌ها، راهروها، سالن آمفی تئاتر و ... به صورت روزانه ضروری است».
«جداسازی سطل، دستمال‌ها، وسایل نظافت و گندزدایی سرویس‌های بهداشتی از وسایل مکان‌های دیگر از جمله آبخوری از توصیه‌های مهم بهداشتی برای اماکن عمومی است».
«جمع‌آوری دستمال کاغذی‌های استفاده شده و همچنین وسایل یک بار مصرف نظافت در کیسه‌های پلاستیکی محکم و سطل‌های دردار پدالی و دفع آنها در آخر نوبت کاری توسط مسوول نظافت همان شیفت ضروری است».
«وجود سیستم لوله‌کشی صابون مایع یا حداقل ظرف همراه با مایع دستشویی در محل سرویس‌های بهداشتی و آموزش نحوه شستن دست‌ها برای پیشگیری از انتقال ویروس به پرسنل آشپزخانه و سایر پرسنل توصیه می‌شود.
«سرو نمک، فلفل، سماق و آب خوردن در بوفه، آبدارخانه یا آشپزخانه و سالن پذیرایی در بسته‌بندی‌های یکبار مصرف یا در غیر این صورت گندزدایی مناسب ظروف حاوی آنها الزامی است».
علایم عمده بیماری کرونا ویروس چیست؟
علائم عمده این بیماری شامل تب، سرفه، گلودرد و تنگی نفس است که در اغلب موارد به شکل یک بیماری تنفسی خفیف شبهِ آنفلوانزا تظاهر می‌یابد اما در گروهی از مبتلایان ممکن است به بیماری شدید تنفسیِ تب‌دار تبدیل‌شده و باعث بستری شدن بیمار شود. در موارد اندکی نیز مرگ در اثر این بیماری گزارش‌شده است.
در صورت ابتلا به بیماری تنفسی چه کنیم؟
در صورتی که ابتلا به بیماری تنفسی مانند تب، سرفه یا تنفس مشکل داشتید باید سریعا به پزشک مراجعه کنید و در صورتی که اخیراً مسافرتی به خارج از کشور به ویژه کشور چین داشته‌اید، حتماً ذکر کنید.
استفاده از ماسک معمولی، حفظ فاصله حداقل یک متری با سایرین، پرهیز از در آغوش گرفتن، دست دادن و بوسیدن دیگران، پرهیز از حضور در اجتماعات و ملاقات با دیگران، پوشاندن دهان موقع عطسه و سرفه با دستمال یا قسمت بالای آستین، انداختن دستمال‌های مصرف‌شده در یک کیسه نایلونی و گره زدن درِ آن و شست و شوی مکرر دست‌ها با آب و صابون، به‌ویژه بعد از عطسه و سرفه یا تماس با فرد بیمار از دیگر توصیه‌هاست.
روند درمان بیماری چگونه است؟
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی آذربایجان‌غربی می‌گوید: بیماران حاد تنفسی به طور معمول پس از بیماری باید به پزشک مراجعه کنند؛ اگر پزشک عمومی علایم مشکوکی در بیمار مشاهده کند، وی را به پزشک متخصص معرفی خواهد کرد.
دکتر رسول انتظارمهدی ادامه داد: پزشک متخصص در ابتدا رادیوگرافی سینه از بیمار را مورد بررسی قرار می‌دهد و به یکی از دو مورد آنفلوآنزا یا کرونا می‌رسد و در مورد بستری شدن بیمار تصمیم می‌گیرد.
«پس از این مرحله یک پزشک متخصص که برای این منظور به سایر پزشکان معرفی شده‌است، وارد روند درمانی شده و با نظر ایشان نمونه‌گیری انجام و به آزمایشگاه کرونا ارسال می‌شود».
وی مردم را به آرامش دعوت کرد و اظهار داشت: تنها گروه‌های حساس جامعه با مبتلا به این بیماری دچار فرم شدید بیماری می‌شوند و به بستری شدن نیاز دارند.
وی ادامه داد: مردم اگر دچار بیماری حاد تنفسی شدند، نباید زیاد در محیط بیرون قرار گیرند چون هم بیماری خودشان تشدید می‌شود و هم دیگران را نیز مبتلا می‌کنند.
ویروس کرونا اواخر دسامبر گذشته مصادف با آذر و دی سال جاری در بازار غذاهای دریایی شهر «ووهان» واقع در استان «هوبی» چین که به طور غیرقانونی حیوانات وحشی می‌فروختند، نمایان شد و تاکنون هزاران نفر در این کشور و چندین مورد در برخی کشورها به این بیماری مبتلا شده‌اند.
این ویروس دوره نهفته به نسبت طولانی از چند روز تا دو هفته دارد و همین امر موجب شده تا زمانی که علایمی چون تب و تنگی نفس در مبتلایان بروز نکند، از آن آگاهی پیدا نکرده و ضرورتی برای رفتن به بیمارستان احساس نکنند.
منبع: ایرنا