تاریخ: ۱۳۹۸/۱۱/۱۴
بزرگنمایی خطر کرونا خدمت نیست!
شفیع بهرامیان – روزنامه‌نگار
رسانه‌های ارتباط‌جمعی با توجه به گستردگی سطح پوشش مخاطبان و همچنین کارکرد آموزشی و اطلاع‌رسانی که در ذاتشان نهفته است در مواجهه با بحران‌ها بالأخص مشکلاتی که شاید در حوزه سلامت عمومی گریبان گیر مردم شود، می‌توانند نقش فعالی داشته باشند.
 این کارویژه‌های رسانه‌ای البته می‌تواند یا مثبت و یا منفی و با کارکردی ناخواسته و یا حتی مخرب باشد.
اصولاً در رابطه با شیوع بیماری‌های همه‌گیر و کشنده، نقش رسانه‌های جمعی بسیار مهم و پررنگ است؛ به عبارتی آنها علاوه بر خاصیت هشدار دهندگی، می‌توانند به‌مانند یک دانشگاه عمومی، آحاد مردم را با دلایل و عوامل ابتلا به یک بیماری و حتی راه‌های جلوگیری و پیشگیری از شیوع آن، آشنا نموده و در زمان بسیار کم و با هزینه کمتر، اطلاعات و دانش مردم و مخاطبان خویش را در این رابطه افزایش چشمگیری دهند.
 البته اما آنچه این روزها در باب نقش رسانه‌ها آن‌هم چه دیداری، شنیداری و حتی برخط در رابطه با «کرونا ویروس» دیده می‌شود متأسفانه بیشتر ناظر به نتایج منفی و ناخواسته تولیدات این رسانه‌هاست!
 اختصاص حجم زیادی از مطالب و محتواهای تولیدشده خبری رادیو و تلویزیون و بالأخص شبکه‌های اجتماعی به بیماری ناشی از ویروس کرونا، بیش از آنکه سبب هوشیاری و افزایش سطح آمادگی ذهنی مردم برای جلوگیری از شیوع این بیماری شود باعث ایجاد رعب و وحشت و هراس و به‌نوعی شیوع گسترده ناامیدی و «ناامنی روحی و روانی» در مردمی شده است که به‌صورت عادی نیز بیش از نصف آنان همین حالا مبتلا به برخی مشکلات و حالات روحی و روانی‌اند.
 در این شرایط ناپایدار که مردم در سختی ناشی از تورم و فشار تحریم‌های خارجی و کاهش ارزش پول ملی‌اند، تولید این حجم از پیام‌های هشداردهنده و ناامیدکننده در رابطه با شیوع هرلحظه ویروسی چون کرونا که هزاران کیلومتر دورتر از کشور، سبب ایجاد مشکلاتی شده و هنوز هیچ موردی از آن در ایران مشاهده نشده، ناشی از فقدان سواد رسانه‌ای و عدم شناخت کارکردهای رسانه‌های جمعی توسط بسیاری از فعالان فضای مجازی و حتی مدیران رادیو و تلویزیون است.
 هرچند که شاید برخی، از این تکنیک «برجسته‌سازی» و «هراس افکنی» برای در حاشیه قرار دادن سایر مسائل و موضوعات مهم بهره گیرند که در جای خود این امر نیز قابل‌بحث و تحلیل و بررسی است بااین‌وجود نباید سیاست‌گذاران رسانه‌ای فراموش کنند که پرداختن بیش‌ازحد به هر موضوعی علاوه بر در حاشیه قرار دادن سایر موضوعات مهم جامعه، می‌تواند اثرات زیادی برافزایش بی‌اعتمادی و ناامیدی اجتماعی داشته باشد و به‌نوعی سبب افزایش شکاف‌های موجود و کاشتن بذر ناامیدی و یأس در آحاد مردم و ترویج و اشاعه ذهنیت ناتوانی و ناکارآمدی مسئولان و دست‌اندرکاران حوزه سلامت کشور شود؛ امری که در حال حاضر نوعی بازی در زمین کسانی است که می‌خواهند هیچ‌گونه آرامش و آسایش روحی و روانی در میان آحاد مردم وجود نداشته باشد.