تاریخ: ۱۳۹۸/۱۰/۱۴
کارتن‌خوابی در مهاباد از واقعیت عریان تا لزوم تغییر نگرش
صلاح عزیزیان

به گزارش پایگاه خبری – تحلیلی هاژه، سه مساله مهم اعتياد به مواد مخدر، ناتوانی مالی و بی کسی از عمده دلایل سوق دادن افراد به سوی زندگی کارتن خوابی هستند که در کلان شهرها و یا شهرهای کوچک و میانه اندام دارای تفاوت‌هایی است.

کارتن خواب به افرادی  گفته می شود که به دلایلی زندگی خود را بر روی کارتن در گوشه‌ای از خیابان‌ها می‌گذرانند، هرچند بسیاری از این افراد را معتادان تشکیل می‌دهند.

در کلان شهرها افرادی که کارتن خوابی را به عنوان روشی برای زندگی کردن انتخاب کرده‌اند تماما معتاد نیستند بلکه برخی از آنها را افراد بی خانمان، کارگران فصلی و.. تشکیل می‌دهند اما در شهرهای کوچک بیش از 90 درصد جامعه افراد کارتن خواب را معتادین تشکیل می‌دهند.

مواجه شدن شهروندان با این افراد جدا از ایجاد احساس ناخوشایند در بین آنها این پرسش را مطرح می‌سازد که دادن وجه نقد و غذا به این افراد کاری اصولی و انسانی است و یا ممکن است به رشد این شیوه زندگی در شهر منجر شود.

با شروع فصل زمستان در شهر مهاباد حساسیت به این شیوه زندگی اگرچه جامعه آنها را تعداد انگشت شماری تشکیل می‌دهد، افرایش می‌یابد و شهروندان با ارسال تصاویری از چند نفر، خواستار ساماندهی و اسکان آنها در فضاهای استاندارد شده ‎اند، خبرنگار هاژه برای بررسی وضعیت آنها به اداره بهزیستی شهرستان مهاباد مراجعه کرده است.

مهران یوسفی رییس اداره بهزیستی شهرستان مهاباد در گفتگو با خبرنگار هاژه با بیان اینکه افرادی که در فضاهای عمومی شهر مهاباد می‌خوابند انگشت شمار هستند اظهار کرد: در شهر مهاباد مکانی مجهز تحت عنوان مرکز کاهش آسیب اجتماعی تحت عنوان Dic  با ظرفیت 50 الی 60 نفر برای افراد بی خانمان، کارتن خواب و معتاد که سرپناهی ندارند احداث شده است.

وی با بیان اینکه افراد کارتن خواب در شهر مهاباد عموما افراد معتاد هستند افزود: افرادی که در بیرون از ساختمان Dic  در هوای سرد زیر پل و یا برخی مکان‌ها می‌خوابند به جهت اینکه از این طریق می‌توانند تکدی گری کنند نمی‌خواهند به این مرکز مراجعه کنند.

یوسفی تصریح کرد: دادن وجه نقد و غذا به افراد معتاد در مکان‌های عمومی به یک نوع رویه و ایجاد شغل تبدیل خواهد شد و این افراد بجای اسکان در مرکز Dic خوابیدن در مکان‌های عمومی را انتخاب می‌کنند و این امر تبعات اجتماعی و فرهنگی را بدنبال خواهد داشت.

وی اضافه کرد: تا زمانیکه فرهنگ دادن وجه نقد به افراد معتاد در سطح شهر حذف نشود شاهد چنین مواردی خواهیم بود.

رییس اداره بهزیستی در ادامه با بیان اینکه مرکز Dic  جدا از اتاق خواب، حمام و لباس گرم، آرایشگاه و... افراد داوطلب برای ترک اعتیاد را هم تحت پوشش خود قرار می‌دهد اظهار کرد: اسکان افراد معتاد در مرکز Dic می‌تواند به ترغیب شدن این افراد به ترک اعتیاد و بازپروری نیز منجر شود.

* شناسایی 2 کارتن خواب توسط شهروندان و درخواست برای ساماندهی* 
 
بدنبال ارسال تصاویری از 2 کارتن خواب در فضاهای عمومی به هاژه و ارجاع آنها به اداره بهزیستی به منظور پیگیری درخواست شهروندان، رییس اداره بهزیستی از پیگیری موضوع توسط کارشناسان خبر داد. 

مهران یوسفی اظهار کرد: بعد از شناسایی 2 نفر که خوابیدن در فضاهای عمومی را به اسکان در مرکز Dic  ترجیح داده بودند اداره بهزیستی به موضوع ورود کرده اما دوباره با امتناع این افراد از اسکان در مرکز روبرو شده اند.

وی با بیان اینکه این افراد بدلیل کمک نقدی شهروندان در این وضعیت و تحریک احساسات آنها خوابیدن در خیابان، زیر پل و فضاهای عمومی را ترجیح داده و با هرگونه اسکان مخالفت می‌کنند تصریح کرد: بدنبال صدور حکم برای انتقال این افراد به مراکز بازپروری و کمپ‌های ترک اعتیاد هستیم.

رییس اداره بهزیستی شهرستان مهاباد با اشاره به مواردی که از سالمندان برای جلب کمک‌های مردمی سو استفاده می‌شود افزود: اخیرا برخی افراد سودجو با فیلم گرفتن از زباله‌دان یا خانه‌های مخروبه خالی احساسات مردمی را برای دریافت وجه نقد تحریک می‌کنند اما به محض ورود بهزیستی و یا سازمان‌های مردم نهاد خیریه برای ساماندهی اقدام به فرار می‌کنند.

یوسفی تصریح کرد: این اقدام نشان می‌دهد که شهروندان باید با هوشیاری بیشتری با برخی قضایا برخورد نمایند و قبل از پرداخت هرگونه وجه از صحت موضوع اطمینان حاصل کنند، چراکه سازمان‌های مردم نهاد و بهزیستی توانایی تشخیص این افراد را دارند و باید در جلسات موضوع مورد بررسی قرار گیرد و تایید شود.

وی اضافه کرد: حضور یک فرد به عنوان گزارشگر در فیلم گرفتن از خرابه‌های خالی یا کنار یک سالمند و.. به ترویج تکدی گری و رشد متکدیان منجر می‌شود. اگرچه شناسایی این افراد جای تقدیر است اما ارگان رسیدگی کننده به این افراد اداره بهزیستی و سازمان‌های مردم نهاد متخصص در حوزه هستند و تهیه یک فیلم و درخواست از شهروندان برای تهیه یخچال و گاز و فرش و... افراد بیشتری را برای ایجاد چنین فضایی ترغیب می‌نماید و چه بسا راه را برای سو استفاده برخی افراد باز کند.

یوسفی ادامه داد: روال کار برای ساماندهی اینگونه افراد بدین صورت است که در صورت شناسایی و معرفی افراد سازمان‌های مردم نهاد با همکاری بهزیستی ضمن بررسی موضوع با خیرین حوزه خود برای جمع آوری کمک ارتباط برقرار می‌کند، مواردی مستند موجود است که نشان می‌دهد برخی افراد وسایل خود را به مکانی دیگر منتقل کرده‌اند و با تهیه فیلم و پخش آن در فضای مجازی خواستار کمک مردم و وجه نقد شده است.

رییس اداره بهزیستی شهرستان مهاباد در پایان از شهروندان خواست قبل از کمک زیاد به این افراد خودداری کنند و آنها را به اسکان در Dic  ترغیب نمایند و یا در صورت مشاهده قبل از هرگونه ایجاد کمپین با اداره بهزیستی به عنوان متولی امر و سازمان‌های مردم نهاد شهرستان مشورت نمایند.

به گزارش هاژه، پدیده کارتن‌خوابی به عنوانی واقعیتی عریان در بیشتر شهرهای کشور خود را نشان داده اما ورود به این موضوع به منظور حل مشکلات آنها ابعاد بسیار گسترده‌ و تخصصی به‌خود می‌گیرد که تحلیل همگی آنها برای شهروندان در یک لحظه دور از ذهن است و ضمن قبول این واقعیت باید تلاش‌هایی جدی در زمینه آگاهی بخشی، کنترل و هدایت کمک‌های شهروندان به این افراد صورت گیرد.
اگرچه کمک کردن به انسان‌های در بحران با هرنوع ویژگی، جنسیت و نژاد کاری انسانی و از ویژگی‌های جامعه‌ی سالم و مترقی و نوع دوست به شمار می‌آید اما کمک اصلی و اصولی برای نجات یک فرد از بحران اعتیاد کمک به بازپروری و ترک دادن وی از اعتیاد است که این امر مستلزم کاری تخصصی و آگاهی در این زمینه است.
وجود سازمان‌های مردم نهاد قدرتمند و اعتماد شهروندان به آنها زمینه را برای ساماندهی بیشتر این افراد مهیا می‌کند تا راه حلی همیشگی برای ریشه کن شدن این شیوه زندگی در دستور کار قرار گیرد.