مامند احمدزاده
مرکز مشاوره و خدمات روانشناختی برهان مهاباد
انواع مهم دروغ‌گويي در كودكان را به صورت زير مي‌توان دسته‌بندی كرد:
1-دروغ براي جلب توجه
زماني كه كودك، توجه مثبت دیگر افراد مانند هم‌سن‌وسالان و به‌خصوص مادر و پدر خود را دريافت نمي‌كند، با دروغ‌گويي و بزرگ جلوه‌دادن خود، سعي در جلب اين توجه خواهد كرد. فراموش نكنيد كه براي کودکان، گرفتن و جلب توجه مادر و پدر و بزرگترها حتي از نوع منفي آن، بهتر از فقدان هرگونه توجهي است.
2ـ دروغ‌هاي خيال‌بافانه
اين نوع دروغ‌گويي، مخصوص كودكان كم‌سن‌و‌سال‌تر و خيال‌پرداز است. اين نوع خيال‌بافي‌ها و غيرواقعي بودن آنها را هرگز نبايد به روي آنان آورد و به‌عبارتي، به‌جاي هرگونه توجه و تمركز، بايد از كنار آنان گذشت.
3ـ دروغ‌بازي
اين نوع دروغ، شبيه نوع قبلي يعني دروغ‌هاي خيال‌بافانه است كه با آن، كودكان سعي دارند ديگران حوادث تخيلي يا بازي‌هاي آنان را باور كنند.
4ـ دروغ مبهم
كودك وقتي ناتوان از ابراز احساس‌ها و فکرهای خويش است، با سرهم‌بندي و به‌هم چسباندن جمله‌هايي، سعي در بيان آن احساس‌ها دارد اما بزرگترها تصور ميكنند كه او در حال دروغ‌گويي است.
5ـ دروغ انتقام‌جويانه
اين نوع دروغ، از نفرت و خشم كودك ناشي مي‌شود.
6ـ دروغ محدود و ساختگي
اين نوع دروغ، بيشتر وقت‌ها از ترس تنبيه، تهديد و توهين مادر و پدر و يا مربيان و بزرگترها صورتميگيرد.
7ـ دروغ خودخواهانه
اين دروغ، حساب شده است و جهت فريب دادن ديگران صورتميگيرد و به‌طور معمول براي به‌دست آوردن يك‌چيز يا وضعيت مطلوب از سوي كودك، ابراز مي‌شود.
8ـ دروغ مصلحتي
كودكان، اين نوع دروغ‌گويي را به حساب خودشان براي مراقبت از دوستي كه در يك وضعيت مشكل قراردارد و تحت فشار است، بيان ميكنند.
9ـ دروغِ عادتي يا عادت‌شده
اين نوع دروغ‌ها به دليل نتيجه گرفتن‌هاي قبلي از دروغ‌هايي است كه پيش از اين، ابراز شده و به‌عنوان يك الگوي رفتاري در دسترس اوست و برايش كاركرد داشته است.
دلایل بسیاری وجود دارد که بچه ها می گویند:
- كودك زير هفت سال فرق تخيل و واقعيت را نميداند. گاهي برداشت ما از حرفهاي ار دروغگوييست در حالي كه او به خيال خودش راست ميگويد.
ـ وقتی می دانند کار اشتباهی کرده اند برای آنکه تنبیه نشوند دروغ میط گویند.
ـ برای بدست آوردن چیزی که می خواهند.
ـ بچه هایی که نسبت به خانواده و دوستان خود وفا دارند برای آنکه از دیگران دفاع کنند و یا آنان رادچار مشکل نکنند دروغ می گویند.
ـ با تحت تأثیر قرار دادن دیگران ، زندگی و تجارب آنها دچار هیجان بیشتری می شود .
ـ برای آنکه اعتماد به نفسشان بیشتر شود می خواهند خود را بهتر از آنچه که هستند جلوه دهند.
ـ دروغ شنیدن از والدین حتی دروغ مصلحت آمیز روی آنان تآثیر می گذارد.
كودكان تا هفت سالگي در دنياي تخيلي خود زندگي ميكنند. بنابراين گاهي به خيال خود راست ميگويند و از نگاه ما دروغ.
اما گاهي اوقات دروغ كودكان از ترس است.
مچ كودك رو نگيريد چون حس بد بيشتري به خودشان پيدا مي كنند.
ريشه‌ي بيشتر دروغ‌ها به‌دليل احساس ناامني و وحشت از مجازات و تنبيه است، بنابراين، چنان‌چه كودك به‌خاطر راست‌گويي، درباره‌ي اتفاقي ناخوشايند يا ناشايست، از سوي مادر و پدر و يا بزرگترها تنبيه نشود، به دروغ‌گفتن پناه نمي‌آورد. ميتوانيد نشان بديد واقعيت رو ميدانيد و اشكال نداره كه فهميديد دروغ گفته يا بهش با شوخي بگيد "اي شيطونك موضوع اينه و من ميدونم".
اگر كودك را نترسانيد راست خواهد گفت و به شما اعتماد خواهد كرد.