تاریخ: ۱۳۹۸/۹/۷
مدارس غیر انتفاعی و استثمار نیرو معلمان آزاد و حق التدریس
دکتراسمعیل نبی زاده،عضو هیات علمی دانشگاه

بی گمان تیتر فوق، بسیاری از صاحبان امتیاز مدارس غیرانتفاعی را آشفته می کند. سخن از "حق" گفتن‌، بسیار سهل است‌، لکن عمل کردن به حق‌، بسیار سخت می‌باشد. سخن از زحمات قشری است که متاسفانه به دلیل نبود اشتغال در کشور و عدم برنامه‌ریزی مناسب و به یمن امتیازاتی که به برخی افراد داده می شود، پای آنها به میدان استثمار کشیده می‌شود؛ به گونه ای که باید در برابر بسیاری از خواسته‌های مدیران و دانش آموزان تسلیم شوند.

هر چند که یکی از اهداف سیاستگزاران بخش آموزشی کشور پس از جنگ تحمیلی، توسعه مشارکت‌های مردمی در تاسیس، اداره و تامین هزینه‌های آموزشی و پرورشی بود، اما بواسطه عدم مدیریت میدانی، امروز شاهد چندین مشکل، در سطح جامعه توسط این مدارس هستیم که از جمله آنها می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

1-فضای آموزشی: مدارس غیرانتفاعی اغلب در ساختمان‌های قدیمی، تاریک و فاقد استحکام لازم، دایر شده‌­اند که به لحاظ موقعیت جغرافیایی مناسب و در کمترین فاصله از مرکز شهر هستند.

2-ایجاد شکاف فاصله طبقاتی: اغلب دانش آموزان دارای والدین متمکن و به اصطلاح پولدار هستند و به ندرت فرزندان قشر مستضعف را می‌توان در میان آنها یافت. این مسئله باعث شده است که دانش آموزان چنین مدارسی از وجود قشر مستضعف در کشور غافل و چنانچه بزرگ شوند و مسئولیت بگیرند با اوضاع اقتصادی کشور بیگانه خواهند شد. به لحاظ عدم همزیستی مسالمت آمیز با دیگران، مشکلات اجتماعی و عاطفی گریبانگیر آنها خواهد شد.

3-افت سواد تحصیلی: دانش آموزان برخی از مدارس غیرانتفاعی به دلیل آزادی‌های بیشتری که در اختیار دارند هر آن گونه که دلشان بخواهد تحصیل می کنند؛ لذا بار اصلی زحمت تحصیلی آنها را نیرو معلمان آزاد و حق التدریس گردن می‌گیرند!

آنچه در این میان قربانی و مظلوم است نیرو معلمان آزاد و حق التدریس هستند که با مدرک فوق لیسانس و هزاران بدبختی شغلی را با دریافت میانگین ماهیانه پانصد تا هفتصد هزارتومان پیدا کرده اند! این در حالی است که وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد در هفته جاری برنامه‌ی نظام رتبه بندی معلمان را شروع و درطی آن حداقل دویست تا نهصد هزارتومان به حقوق آنها اضافه می شود!

تاسف آور است که پرداخت بیمه ی چنین نیروهایی در مدارس غیر انتفاعی معاف از پرداخت هرگونه مالیات اغلب نصف و نیمه بوده و آنهمه تحمل درد و رنج دانش آموزان نازک سرشت هم جای بحث دارد!

 از یک طرف باید سخت نگیرند تا دانش آموز مجبور به ترک مدرسه غیر انتفاعی نشود، نمرات بالا و غیرواقعی را برای دانش آموز ثبت کنند و از طرف دیگر کاری کنند که مدیر و صاحب امتیاز مدرسه آنها را حذف نکند و باید همیشه دست به عصا راه بروند.

 (استاد معلم چو بود بی آزار ****** خرسک بازند کودکان در بازار).

دیگر آن دوران گذشت که سعدی شیرین سخن  از زبان پیرمرد دانا در وصف معلم، شعر جور استاد را سروده کند!

پادشاهی پسر به مکتب داد    ****** لوح سیمینش بر کنار نهاد

بر سر لوح او نبشته به زر ****** جور استاد به ز مهر پدر

نیرو معلمان آزاد و حق التدریس چه گناهی کرده‌اند که آموزش و پرورش دولتی قابلیت جذب آنها را ندارد؟ مدارسی که به ازای هر دانش آموز به طور میانگین 5 تا 6 میلیون تومان شهریه می گیرند؛ آیا باید وجدان صاحبانشان قبول­ کند که به یک نیرو معلم آزاد و حق التدریس در طی یکسال 4 تا 5 میلیون حقوق پرداخت کنند؟ فرض کنید یک مدرسه تنها یکصد دانش آموز دارد اگر تعداد 10 معلم داشته باشد به طور میانگین 500 میلیون تومان درآمد سالیانه دارد که تنها  یک دهم از کل شهریه دریافتی، نصیب اصلی ترین و زحمت کش ترین پرسنل آن می شود!

آیا وزارت آموزش و پرورش تنها هدفی که از تاسیس مدارس غیر انتفاعی داشته و دارد کاهش تقبل هرینه‌های اقتصادی بوده یا واقعا ایجاد شغل هایی بوده که بکار گماردگان آن باید استثمار شوند؟ ایجاد مراکز آموزشی غیردولتی با قربانی کردن قشری معصوم و بی پناه با کدام منطق انسانی و اسلامی سازگار است؟ از معلمانی که هیچ گونه امنیت شغلی ندارند آیا داشتن انتظار نخبه پروری و قهرمان پروری صحیح است؟ نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی روی سخن با شما قانون گزاران است؛ آیا تا کنون حتی یک طرح یک صفحه‌ای برای بهبود معیشت نیرو معلمان آزاد و حق التدریس در مدارس غیرانتفاعی ارایه داده‌اید؟ مطمئن باشید خدا بوسیله مسئولیت و مواهبی که در این دنیا داشته‌ایم در قیامت از ما سوال خواهد کرد (ثم لتسئلن یومئذ عن النعیم).

امید است سطور فوق وجدان پاک مسئولان، تصمیم سازان و سیاستگزاران وزارت آموزش و پرورش را از خواب عمیق بیدار نماید تا در این شرایط سخت اندکی به فکر نیرو معلمان آزاد و حق التدریس، شب را به سحر برسانند. نقش صدا و سیما، رسانه‌های جمعی، شبکه‌های اجتماعی و مجازی­ را نیز نباید از یاد ببریم که با تحقیق و اطلاع رسانی خود می‌توانند گام مهمی را در راستای  حذف بی عدالتی در بکاری گیری چنین نیروهایی، بردارند و با ارایه راهکارهای مناسب نسبت به بهبود وضعیت شغلی آنها کمک نمایند.