تاریخ: ۱۳۹۸/۸/۹
برق گرفتگی و راه‌های جلوگیری از آن
مهندس سیاوش دربانی-مدرس دانشگاه

 

وزارت بهداشت می گوید سالیانه در ایران در حدود ۷۰۰ نفر بر اثر برق گرفتگی می‌میرند. تازه این فقط آمار کشته‌هاست و تعداد سوختگی‌ها و آسیب دیده‌ها بماند.

آمارها نشان می دهد هرچه ما در صنعت خودرو سازی پیشرفت می کنیم، تعداد مرگ و میر ناشی از تصادفات کمتر می شود، ولی در برق اینگونه نیست و هر چه صنعت برق گسترش بیشتری می یابد، تعداد مرگ و میر ناشی از آن هم بیشتر می شود. به همین خاطر است که استانداردها و مقررات برق روز به روز سخت گیرانه تر عمل می کنند.

در کل شما باید این را بدانید که بدن یک انسان رسانا است و می تواند به مشابه یک سیم برق عمل کند یعنی جریان برق می تواند همانطور که از سیم ها عبور می کند از بدن ما هم عبور کند.

کره زمین حالت خنثی دارد یا میتوان گفت که ولتاژ آن صفر است. و چون یک انسان با پاهایش روی زمین قرار می گیرد و با زمین در تماس است پس ولتاژ بدن ما هم تقریباً صفر است. حالا اگر قسمت های بالایی بدن با یک سیم یا هر جسم رسانایی که دارای ولتاژ است تماس پیدا کند، الکترون ها از آن سیم وارد بدن ما می شوند و از بدن ما عبور می کنند و از مسیر بدن خود را به زمین می رسانند. و همین عبور الکترون ها از بدن، عامل برق گرفتگی است.

یکی از راههای جلوگیری از برق گرفتگی ایجاد سیستم ارت یا(ارتینگ)است.

فلفسه ارت چیست و چرا در استانداردهای برق نصب سیم ارت الزامی شده است؟

کاری که سیستم ارتینگ انجام می دهد، این است که مسیر حرکت الکترون ها تا زمین را کوتاه تر می کند، تا وقتی که بدنه دستگاهی مثل یخچال برقدار شد و کسی به بدنه یخچال دست زد، الکترون ها به جای اینکه از بدن شخص عبور کنند از طریق سیم ارت در داخل زمین تخلیه شوند و وارد بدن فرد نشوند.

 توصیه‌ های ایمنی برای کار با وسایل الکتریکی(برقی)

ماشین ‌لباس‌شویی

1:هنگام خرید ماشین ‌لباس‌شویی توجه کنید که دارای سیستم اتوماتیک تعیین مقدار مناسب آب به ازای حجم لباس باشد.

2:از قرار دادن ماشین لباسشویی در محل ‌هایی که به‌ طور مستقیم در معرض آفتاب یا بارندگی هستند، خودداری کنید.

3: هیچ ‌گاه قسمت پشت و موتور ماشین لباس ‌شویی را با آب نشویید و حتی ‌المقدور آن را در جایی قرار دهید که آب به آن قسمت ها نریزد.

4:هنگامی که موتور در حال کار و شستشوی لباس‌ها است، دست خود را داخل مخزن پُر آب نکنید.

5:هنگام استفاده از خشک‌ کن هم توجه کنید که بعد از توقف کامل، لباس ‌ها را خارج کنید.

اجاق گاز

1:امروزه اکثر اجاق‌ گازهای موجود در خانه دارای فندک هستند و به جریان برق متصل می‌ شوند، بنابراین هنگام کار با اجاق گاز توجه کنید که سیم اطمینان آن به زمین یا سیستم ارتینگ نصب شده است.

2:هرگز اجاق‌ گازی که به برق متصل است را با آب نشویید، زیرا آب ممکن است از طریق فندک نفوذ کرده و سبب برق گرفتگی شود.

3:وقتی شعله اجاق گاز روشن است آن را تمیز نکنید ، زیرا جریان برق و وجود گاز در محیط ،خطر را چند برابر می‌ کند.

جاروبرقی

1:هنگام کار با جاروبرقی ابتدا از سالم بودن سیم آن مطمئن شویدو حتمأ چک کنید.

2:جاروبرقی نباید بیش ازیک مدت زمانی روشن باشد.( 10 تا 15 دقیقه)   بعد از این مدت جارو را خاموش کنید. کمی به آن استراحت دهید و مجددا کار کردن با آن را شروع کنید..

 3:زباله‌های خیس و آبدار را با جاروبرقی پاک نکنید

پلوپز برقی

1:پلوپز برقی را کاملا داخل آب نکنید، زیرا به قسمت های الکتریکی آن مانند کلید، گرمکن و عایق گرمکن آسیب می ‌رسد.

2:هنگامی که پلوپز کار می‌ کند، آن را تکان ندهید.

توصیه ‌های کلی و کاربردی برای جلوگیری از برق گرفتگی

1:تعمیرات وسایل الکتریکی را به افراد ماهر و متخصص بسپارید.

2:در صورت آتش‌ سوزی وسایل الکتریکی از آب استفاده نکنید و قبل از شروع اطفای حریق، جریان برق را قطع کنید.

3:در حمام از وسایل برقی استفاده نکرده و از نصب کلید و پریز جدأ خودداری کنید.

4:استفاده از وسایل برقی فاقد دو شاخه، بسیار خطرناک و حادثه‌ ساز است.

5:از یک پریز برای روشن کردن هم‌ زمان چند وسیله ی برقی استفاده نکنید.

6:برای جلوگیری از برق گرفتگی در آشپزخانه، بدنه فلزی تمام وسایل الکتریکی مانند یخچال، فریزر و ماشین ‌لباسشویی را با نظر متخصص مربوطه به زمین حفاظتی(ارتینگ) متصل کنید.

7:هنگام شستشوی آشپزخانه، وسایل برقی را از برق جدا کنید. 

8:وسایل الکتریکی را پس از استفاده، از برق جدا کنید و دور از دسترس کودکان قرار دهید.

9:در صورتی که می‌ خواهید وسایل الکتریکی مثل چای‌ ساز، پلوپز و ... را تمیز کنید، ابتدا آن را از پریز جدا کنید و سپس از خشک بودن کامل آن ها مطمئن شوید.

10:حتما از درپوش برای پوشاندن پریزهایی که نزدیک کف زمین قرار دارند،استفاده کنید.

11:از داخل کردن جسم فلزی به داخل وسایل برقی مثل توستر، اجاق برقی و پریز برق خودداری کنید.

12:از قرار دادن اشیای سنگین و برنده روی سیم‌ ها خودداری کنید.

13:کودکان علاقه زیادی به جویدن سیم های برق دارند. هیچ سیم برقی نباید در دسترس کودکان باشد، سه راهی های سیمدار را از دسترس کودکان دور نگه دارید

14:اگر در ساختمان های مرتفع زندگی می کنید و سیم های تیر برق از جلوی پنجره شما رد شده است، حتمأ جهت ایمن سازی و رفع حریم به شرکت توزیع برق ناحیه خود مراجه فرمائید

.