به مناسبت کسب رتبە نخست استانی شهرداری بانە، در رابطه با رعایت اصول مناسب سازی معابر جهت تسهیل در تردد ایمن افراد دارای معلولیت "اوین عباسی" خبرنگار هاژه در بانه گفتگویی کوتاه با "یادگار مجیدی" مسوول مناسب سازی شهرداری بانه انجام داده است:
هاژه ـ آیا امکانات و محیط شهری برای افراد دارای معلولیت در دسترس است؟
متاسفانه جامعه بدلیل سنتی بودن به گونه‌ای شکل گرفته است که زمینه‌های زیادی را برای بی عدالتی در رابطه با معلولان فراهم آورده است، در رابطه با بی عدالتی کافی است با دید یک فرد دارای معلولیت به فضاهای شهری نگاهی بیندازیم و خیلی زود درخواهیم یافت که محیط و فضاهای شهری به گونه‌ای شکل گرفته که گویی این افراد، کودکان، زنان باردار و سالمندان حق حضور در اجتماع را ندارند، زیرا طراحی‌ها و نگرش‌ها یا ماشین محور هستند یا تفاوتهای جسمی در آنها لحاظ نشده است.
شهر می‌تواند خوب، مطلوب و انسان گرا باشد، یعنی تمامی اعضای جامعه بتوانند آزادانه به امکانات دسترسی داشته باشند و بتوانند در راستای استقلال فردی قدم بردارند و مستقل باشند، در این رابطه رویکردها و دیدگاه‌ها باید بر مبنای حقوق بشری باشد و با استناد به حقوق انسانی و اساسی تک تک افراد جامعه شهر و مبلمان شهری طراحی و اجرا گردد.
هاژه ـ آیا پرداختن به حقوق افراد دارای معلولیت در مبلمان شهری و شهرسازی یک حق محسوب می گردد؟
در رابطه با حقوق افراد دارای معلولیت چندین قانون وجود دارد، کنوانسیون دفاع از حقوق معلولان از سوی سازمان ملل در سال 2006 مصوب گردید و در سال ٦٦ ضوابط شهرسازی در راستای حمایت از افراد دارای معلولیت به تصویب رسید، سال ۸٤ قانون جامع معلولان به تصویب هیئت دولت و مجلس رسید و در سال ۹٦ همان قانون مورد بازنگری قرار گرفت و سپس به قانونی لازم الاجرا در سراسر کشور تبدیل و ابلاغ شد، پس با وجود این قوانین، پرداختن، به حقوق افراد دارای معلولیت یک حق قانونی و بشری محسوب می‌گردد و پرداختن به آن با دیدی ترحمی و خیراتی کاملا ضد حقوق مدنی این افراد است، هرچند که همانگونه که قبلا عرض کردم، مناسب سازی تنها مختص به افراد دارای معلولیت نیست، از یک نوزاد داخل کالسکه تا یک سالمند به محیطی ایمن و مناسب نیازمند هستند و این مناسب سازی است که می‌کوشد تا با هدف ایجاد تساوی فرصت‌ها، رعایت حقوق افراد حاضر در اجتماع با هرگونه تفاوتی، به منظور مشارکت آنها در کلیه امور، حضور آنان را در اذهان طراحان ایجاد نماید.
تفاوتهای جسمی یعنی، هر وضیعتی در ذهن و یا جسم که سبب شود فرد نیازمند به مناسب سازی مکان، گذر، وسیله آموزشی، امکانات و غیره باشد، تا در امور زندگی خود فردی کار آمد و موثر برای اجتماع باشد.
هرگز نباید فراموش کرد که حضور در فضاهای شهری یکی از موارد رسیدن به حقوق مدنی، اساسی، سیاسی و اجتماعی هر انسانی است، پس عدم مناسب سازی محیط و وسایل یعنی غفلت و یا نقص صریح و آشکار این حقوق و محروم نمودن و در حالتی انزوا قرار دادن بخش بزرگی از جامعه و حذف آنها از کلیه عرصه‌ها و تبدیل کردن آنها به یک مصرف کننده، لازم است که جامعه بداند که اساس حقوق مدنی، عدالت اجتماعی است، زیرا حقوق مدنی بر حقوقی مانند دسترسی، فضا، حمل و نقل و غیره متمرکز است و بیشترین حقوق افراد دارای معلولیت در کنوانسیون بین المللی بر استقلال فردی آنها تاکید و تمرکز دارد و سعی می کند تا جامعه به این باور برسد که معلولیت شکلی نرمال از زندگی است، نه حالتی انحرافی، پس، نباید با دیدی اخلاقی به آن نگریست.
هاژه ـ اهمیت مناسب سازی پیاده‌روها در چیست و فضاهای شهری را در رابطه با افراد دارای معلولیت چگونه ارزیابی می کنید؟
در ایران مشکلات افراد دارای معلولیت در فضاهای شهری متعدد است، چرا که در طراحی و اجرای فضاهای شهری و اماکن عمومی نیازهای دسترسی این افراد در نظر گرفته نشده است، برخی از مشکلات شامل، موانع موجود در شبکه پیاده شهری و خیابان‌ها و عدم تداوم حرکتی راحت در مسیرهای پیاده‌رو است.
پیاده‌روها مهم‌ترین و اصلی‌ترین شبکه ارتباطی هستند، این شبکه از آن جهت دارای اهمیت است که در مقیاس حرکتی انسان قرار دارد و از این جهت باید از نظر سهولت در حرکت، نقاط مکس، نقاط دید و گریز کاملا بی مانع باشند و از طرفی باید پاسخگوی نیازهای روحی، روانی و جسمی شهروندان باشد تا شهروندان خصوصا افراد دارای معلولیت، زنان باردار و سالمندان بتوانند حرکتی ایمن، راحت و در عین حال سریع داشته باشند، در همین راستا و به منظور برخورداری از حرکتی سهل و آسان شهرداری بانه از ابتدای سال ۹۷ در طراحی و اجرای شبکه عابر پیاده، پارک و فضاهای سبز، به عرض پیاده‌روها، جنس، رنگ، شیب و حذف موانع و پله‌های موجود و نحوه ارتباط آن با سواره‌روها توجه خاصی کرده است، زیرا شهرداری بر این باور است که اصلی‌ترین و محوری‌ترین پروژه‌های عمرانی جهت ایجاد برقراری عدالت و دسترسی و استقلال فردی همان معابر پیاده شهری هستند و باید با استناد به ضوابط، مقررات و قوانین شامل مناسب سازی گردند زیرا شهر محل تامل شهر و شهروندانی است که در آن زندگی می‌کنند و باید شهر برای شهروندان به گونه‌ای آماده و مهیا گردد که همه اقشار بتوانند در کمال امنیت، دسترسی آسانی به امکانات و در جامعه حق حضور داشته باشند، تا بتوانند در کلیه عرصه‌ها حضوری فعال و در پیشرفت جامعه سهیم باشند.