نچنان که امید علی پارسا، رییس مرکز آمار در نشست خبری 26 مهر توضیح داد: دستگاه های زیرمجموعه سازمان ملل نشانه فعال بودن یک فرد شاغل را یک ساعت کار در هفته می دانند و معیار اعلام آمار مرکز نیز براساس دستورالعمل های بین المللی است.
پیش تر نرخ بیکاری کشور با معیار فعالیت 16 ساعت در هفته تعیین می شد که البته به گفته پارسا 'آمار بیکاری با آن شاخص هم تنها 'حدود 2 درصد افزایش می یابد و اختلاف فاحشی ندارد.'
با توجه به نرخ جدید بیکاری، مرکز آمار تعداد افراد فاقد شغل کشور را 2 میلیون و 729 هزار نفر اعلام کرده هر چند که آمار مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی حاکی از بیکاری دست کم 4.8 میلیون ایرانی است.
علی طیب نیا، وزیر اقتصاد 27 مهر در جمع خبرنگاران در اصفهان عنوان کرد: سال گذشته یک میلیون و 200 هزار نفر وارد بازار کار شدند که 670 هزار نفرشان شغل پیدا کردند اما بقیه به دنبال کار می گردند.
محمد شریعتمداری، معاون اجرایی رییس جمهوری نیز همین روز در خراسان رضوی در توصیف بیکاری کشور گفت که 'وضعیت بسیار بد' است و برای ایجاد اشتغال باید به صورت گسترده طرح های ویژه و کوتاه مدت نظیر توجه به طرح های اشتغال خُرد را در دستور کار قرار دهیم.
** استان بیکارها
اوضاع برخی استان ها همچون آذربایجان شرقی با نرخ بیکاری 6.3 درصد به مراتب بهتر از میانگین کشوری است اما استان های دیگری هستند که تعداد بیکارانشان روز به روز بیشتر می شود.
کرمانشاه نمونه شاخص استان های بیکار است که با 19.2 درصد بیشترین نرخ بیکاری را به نام خود ثبت کرده است.
براساس اعلام مرکز آمار، آمار بیکاری استان کرمانشاه در بهار سال گذشته 13.7 درصد بود که در انتهای 94 به 17.6 درصد رسید؛ یعنی 2 درصد از سال 93 و 6.6 درصد از میانگین کشوری بیشتر.
لشکر بیکاران استان در حالی بزرگتر شده که به گفته مدیرکل تعاون کار و رفاه اجتماعی کرمانشاه، در سال 94، '35 هزار شغل' در استان ایجاد شده است.داود یاوری البته گفته است که ملاک این اشتغالزایی 'هفت و نیم ساعت کار در هفته' بوده است.
** آخر دنیا
اوضاع نابسامان بیکاری کرمانشاه مربوط به سال های اخیر نیست و یک معضل ریشه دار به حساب می آید.
از زمان آغاز جنگ تحمیلی تاکنون، تقریبا هیچ سالی نبوده که به تعداد بیکاران استان اضافه نشود.
آنچنان که استاندار کرمانشاه 6 اردیبهشت 95 در جلسه شورای اشتغال استان گفت، کرمانشاه در ١٨ سال گذشته ١٤ بار 'بیشترین آمار بیکاری کشور' را به خود اختصاص داده است.
به گفته اسدالله رازانی 'بیش از ٥٢ درصد' جمعیت کشور زیرپوشش بیمه تامین اجتماعی هستند اما این آمار در کرمانشاه '٣٢ درصد' است که نشان می دهد وضعیت بیکاری 'بسیار حادتر' از چیزی است که بیان می شود.
رازانی گفت: از نظر فضای کسب و کار، ایران در رتبه آخر جهان و کرمانشاه نیز در انتهای رتبه بندی کشور است.
به تعبیر دیگر، از نظر وضعیت کسب و کار و اشتغال، کرمانشاه آخر دنیاست.
** نگاهی به آمار؛ جمعیت بیکار، جوان و مولد
تاکنون آمار بیکاران استان به صورت رسمی اعلام نشده و تنها به انتشار نرخ بیکاری بسنده شده؛ به همین دلیل تصویر دقیقی از وضعیت اشتغال استان وجود ندارد و آمارها بیشتر 'حدودی' بیان می شود.
جدیدترین و شاید قابل اعتناترین آمار از وضعیت اشتغال و بیکاری استان را تاکنون رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن کرمانشاه اعلام کرد.
کیوان کاشفی 21 اردیبهشت 95 در کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری استان گفت که از جمعیتی که در استان در سن کار قرار دارند، دست کم '143 هزار نفر' بیکارند.وی همچنین رتبه استان در پایش محیط کسب و کار را در بین چند استان آخر کشور توصیف کرد.
طبق سرشماری سال 90، 670 هزار نفر از استان 2 میلیون نفری کرمانشاه جمعیت جوان (15 تا 29 ساله) و یک میلیون و 482 هزار نفر جمعیت مولد (15 تا 64 ساله) هستند.
** فعالسازی 69 واحد صنعتی راکد و نیمه فعال استان کرمانشاه در کنار استفاده ناصحیح از ظرفیت های پرشمار بخش کشاورزی کرمانشاه، رکود بخش صنعت استان یکی از دلایل اصلی بیکاری لجام گسیخته آن است.
سید نعمت الله حقیقی، رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه 18 مرداد 95 اعلام کرد که 240 واحد راکد در استان شناسایی شده است.وی در ادامه افزود ، از فعالسازی 69 واحد صنعتی راکد و نیمه فعال در استان خبر داد و گفت: این واحدها با اقدام های دولت تدبیر و امید طی یکسال اخیر فعالیت خود را از سر گرفته اند.
وی اظهار کرد: سرمایه گذاری صورت گرفته شده در این واحدها به 2 هزار و 27 میلیارد ریال می رسد، به عبارتی با فعال سازی آن ها، این مقدار سرمایه گذاری از حالت رکود خارج و به چرخه اقتصاد کشور بازگشته است.
وی افزود: همچنین با فعال شدن 69 واحد راکد و نیمه راکد صنعتی، زمینه اشتغال مجدد 2 هزار و 775 نفر در این واحدها فراهم شده است.
حقیقی، فعال کردن 52 واحد راکد و نیمه راکد دیگر تا پایان امسال را از دیگر برنامه های سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمانشاه عنوان کرد.کرمانشاه با 960 واحد صنعتی دارای پروانه بهره برداری، از نظر ظرفیت اشتغالزایی واحدهای صنعتی رتبه اول غرب کشور را دارد.در این استان تنها 28 هزار نفر در بخش صنعت اشتغال دارند و سهم این بخش از اشتغال استان 22.4 درصد است.
** وعده استاندار
در چنین شرایطی، استاندار کرمانشاه چهارم شهریور به کرمانشاهی ها قول داد که 'تا پایان سال 95 دست کم 2 درصد از نرخ بیکاری استان را کاهش می دهیم و آن را به 15.5درصد می رسانیم.'اسدالله رازانی گفت: اگر این وعده عملی نشد من باید به مردم استان پاسخگو باشم؛ هرچند معتقدم هیچ پاسخی هم در این زمینه قابل قبول نیست.
او در جلسه بعدی شورای اداری استان، 'تکمیل 2 هزار پروژه عمرانی نیمه کاره' را یکی از راه های کاهش بیکاری دراستان برشمرد.
** راهکارهای پیشنهادی
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان کرمانشاه که متولی اصلی کار و اشتغال در استان است، اعتقاد دارد که راندمان پایین در بخش کشاورزی، استفاده محدود از ظرفیت های تاریخی، طبیعی و مذهبی در حوزه گردشگری، پایین بودن نرخ بهره وری، ضعف در فرهنگ کار و فقر مهارتی از مهمترین عوامل بیکاری بالا در استان است.
راهکار یاوری برای رفع این نواقص، راه اندازی واحدهای راکد و غیرفعال، پرداخت تسهیلات به متقاضیان سرمایه گذاری برای ایجاد واحدهای جدید، توجه به مشاغل خرد و خانگی و تکمیل طرح های مهم از جمله سامانه گرمسیری است.
احمد صفری، نماینده کرمانشاه در مجلس دهم هم در گفت و گو با ایرنا، 'فعال کردن کارخانه ها و صنایع تعطیل و راکد' را مهمترین راه برای کاهش بیکاری استان دانست و گفت: ایجاد مشوق های سرمایه گذاری، فراهم کردن شرایط لازم برای حضور سرمایه گذاران، حمایت از تولیدات داخلی و اعطای تسهیلات به واحدهای تولیدی علاوه بر کاهش قابل ملاحظه نرخ بیکاری، رونق اقتصادی را نیز به دنبال خواهد داشت.
** مهارت، درمان درد بیکاری
اما یکی از موانع قابل توجهی که مسیر اشتغالزایی را ناهموار کرده، کمبود مهارت در بین بیکاران است؛ به عبارت دیگر بیشتر جمعیت بیکار کرمانشاه با وجود داشتن مدرک تحصیلی، مهارت لازم حتی در رشته دانشگاهی خود را هم ندارند یا دست کم مهارت آنان با نیاز استان همخوان نیست.
به گفته محسن دارابی، مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری کرمانشاه '٧٨ درصد جمعیت بیکار استان مهارت لازم را برای اشتغال ندارند.'
طبق آمار مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان '69 درصد کارجویانی که به مراکز کاریابی کرمانشاه مراجعه می کنند، فاقد مهارت هستند.'
مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای استان کرمانشاه هم معتقد است که نسخه شفابخش درد بیکاری 'شناسایی مهارت های مورد نیاز استان و آموزش آنان براساس نیاز هر منطقه جغرافیایی' است که این کار باید همزمان با ترغیب جوانان به مهارت آموزی صورت گیرد.
داود ناصری امید افزود: '90 درصد' کارآموزان جویای شغل استان پس از گذراندن دوره های آموزشی فنی و حرفه ای جذب بازار کار می شوند.