تاریخ: ۱۳۹۸/۳/۱۷
10 گام برای استاندارد سازی پارک ملت مهاباد
محمدسلیم عباسی
وضعیت اکولوژیک و موقعیت جغرافیایی شهر مهاباد به گونه‌ای رقم خورده است که جذابیت لازم را برای حضور گردشگران داخلی و خارجی دارد، آب و هوای معتدل و طبیعت سواحل دریاچه‌ی سد مهاباد در کنار تپه‌های باستانی و جاذبه‌های طبیعی گردشگری در سطح شهرستان دست به دست هم داده‌اند تا مسافران این زیباشهر، سفر بیادماندنی و رویایی را در آن تجربه کنند. یکی از نقاط زیبا و سرسبز مهاباد که معمولا مسافران حتما ساعت‌هایی از سفرشان به مهاباد را به آن مکان سر سبز و خوش آب و هوا اختصاص می‌دهند پارک ملت یا به اصطلاح مردم مهاباد باغ میکائیل است، پارک ملت که در زمین‌های منتهی به دیواره‌ی سد مهاباد و در امتداد حوزچه‌ی آرامش سد قرار دارد، با درختان سپیدار ، چنار و بید مجنون در امتداد رودخانه‌ی مهاباد تا ورودی بخش قدیمی جاده‌ی پیرانشهر گسترش پیدا کرده است، این پارک با تغییراتی که به لحاظ فضا سازی در سالهای منتهی به دهه‌ی هشتاد در آن ایجاد شد، در کنار حفظ ماهیت جنگلی و مدار سبز پیرامون خود، حداقل امکاناتی را برای مسافرانی که قصد بیتوته با تجهیزات کوهنوردی و صحرایی را در مهاباد دارند، در محدوده‌ی خود جای داده است. در ایام تابستان و روزهای گرم سال گاهی میزان چادرهایی که در محوطه‌ی پارک ملت بر پا می‌شوند به اعداد بالاتر از یکصد چادر هم می‌رسد، البته در ایام تعطیلات نوروزی و سایر ایام منتهی به تعطیلات نیز وضعیت بر همین منوال است و استقبال مسافران در کنار حضور شهروندان مهابادی تا پاسی از نیمه شب در این مکان چشم انداز تفرجگاهی پر ازدحام را تداعی می‌کند، این آمار و ارقام نشان می‌دهد که پارک ملت تقریبا بیشتر از هرجای دیگر شهر مهاباد در معرض دید و قضاوت دو‌طرفه‌ی شهروندان و مسافران قرار دارد. تبدیل شدن پارک ملت به ویترین گردشگری مسافران و اوقات فراغت شهروندان، می‌طلبد که متولیان این طبیعت زیبا برای آرامش و آسایش ذی‌نفعان در راستای حل مشکلات و کمبودها و نارسایی‌های ممکن در این مکان با دیدگاهی باز و انتقاد پذیر و با استفاده از نظرات و پیشنهادهای بازدید کنندگان اقدام به مناسب سازی فضا و رفع کمبودهای آن نمایند. یکی از مشکلات اساسی و بسیار در معرض دید این مکان سرسبز، موقعیت نامناسب سرویس‌های بهداشتی و وضعیت اسفبار آنهاست، بدون تردید یک مکان گردشگر پذیر احتیاج به سرویس بهداشتی با استانداردهای بالا دارد که این امر در پارک ملت رعایت نشده است، مجاورت این سرویس‌ها با رودخانه و دقیقا در امتداد پیاده گذر پارک، به همراه شائبه تخلیه فاضلاب آن در رودخانه‌ی مهاباد نیز از مشکلات این بخش است، انتقال این سرویس‌ها به منتها الیه سمت غربی و نوسازی آنها یکی از اقدامات جدی شهرداری در حمایت از صنعت توریسم در مهاباد می‌تواند تلقی شود. در ساعت‌های آخر روز معمولا میزان افراد بازدید کننده از این پارک افزایش پیدا می‌کند، حضور خانواده‌ها به منظور صرف شام در بیرون و استفاده از هوای پاک از دلایل این ازدحام جمعیت است که با سیستم روشنایی پارک و معابر آن همخوانی ندارد، گام دوم اصلاحی به منظور بهبود و ارتقای کیفیت خدمات باز طراحی و رفع عیوب سیستم روشنایی این محوطه‌ی زیبا پیشنهاد می‌شود. قبل از ورودی اصلی پارک و در سمت چپ جاده مهاباد-پیرانشهر، یک ایستگاه پمپاژ متروکه آب و کانال وجود دارد که در مالکیت اداره امور آب مهاباد است، بلا استفاده ماندن این ایستگاه و کانال در چندساله‌ی اخیر این مکان را تبدیل به زباله دانی و محل تجمع زائدات کرده است که بر خلاف سایر مناظر این پارک چندان چشم نواز نیست، تعیین تکلیف ساختمان پمپاژ و رو پوشانی کانال و چمن و گل کاری در این محوطه گام سوم اصلاحی پارک ملت است. در ابتدای ورودی پارک ملت و در امتداد رودخانه یک شهر بازی کودکان وجود دارد که علاوه بر مکان یابی نادرست و چیدمان غلط تجهیزات، از عدم نظارت و مدیریت رنج می‌برد، اغلب تجهیزات این شهر بازی کوچک فرسوده و از رده خارج هستند که سرویس و نگهداری آنها سالهاست فراموش شده است، ترمیم و بازسازی و سازماندهی این شهر بازی کوچک کودکانه به عنوان گام چهارم ساماندهی و توسعه‌ی پارک پیشنهاد می‌شود. اختلاف کد محوطه‌ی پارک با جاده‌ی مهاباد-پسوه، دیواره قسمت غربی پارک کودک موجود را به یک پرتگاه کامل و خطرناک تبدیل کرده است، استفاده از نرده و حفاظ در راستای افزایش ضریب ایمنی عابران از این ضلع پارک ملت، اقدام اصلاحی پنجم پیشنهاد می‌شود. گام ششم استاندارد سازی پارک ملت ، اصلاح ورودی اصلی و بالاخص ساختمان بلا استفاده‌ی در امتداد آن است، که آبنمای اصلی پارک را تحت الشعاع قرار داده است، بازسازی ورودی پیاده گذر و طراحی یک سر درب شایسته و زیبا که نماد معماری ۴۰۰ ساله‌ی مهاباد باشد در این قسمت یک ضرورت بنظر می‌آید. بدون شک به دلیل مبرهن بودن موضوع،هیچ نظر سنجی برای میزان رضایت از آبخوری‌ها و تعدد و کیفیت آنها لازم نیست، افزایش کیفی و کمی آبخوری‌های سطح پارک و هدایت صحیح فاضلاب آنها از ضروریات توجه به گردشگری پارک ملت است که احتیاج به تعمیر و بازسازی و نوسازی دارد، به عنوان گام هفتم اصلاحی، تکمیل این نقیصه‌ی مهم پیشنهاد می‌شود. رسیدگی به وضعیت کف‌سازی پارک که در بسیاری از جاها دچار خورگی و مشکل شده است و نیاز به تعمیر و لکه‌گیری دارد با استفاده از المانهای زیباسازی و طراحی‌های خلاقانه پیشنهاد هشتم در بهبود کیفیت خدمات پارک ملت است. ایمن سازی بیش از پیش پارک و توجه بیشتر به حفاظت بازدید کنندگان بالاخص کودکان با ارتقای سطح حفاظ کنار رودخانه در محل پشت پست پمپاژ اب و کنار ابشار که احتمال خطر افتادن اطفال در آنجا وجود دارد گام نهم این پیشنهادات است. اما گام دهم و آخر استفاده از ظرفیت بهینه‌ی رودخانه‌ی مهاباد در راستای جذابیت بخشی به پارک ملت است، در حال حاضر، موقعیت استقرار جایگاه قایقرانی و لوازم اضافی آن بیشتر به یک کارگاه ساختمانی شبیه است و ضرورت ساماندهی و تحول اساسی آن بر کسی پوشیده نیست، استفاده از تجهیزات به روز و گردشگر پسند با حفظ طبیعت و زیبایی رودخانه، می‌تواند فضای این پارک را برای عموم مردم دلنشین‌تر کند. همانطور که ذکر شد پارک ملت به نحوی ویترین گردشگری مهاباد و حوزچه‌ی آرامش مسافرین این شهر است، استفاده از المانهای با مسمای فرهنگی و هویتی در این باغ سرسبز در کنار واسپاری مسئولیت نگهبانی و نظافت و تعمیرات و خدمات زیربنایی این محوطه به افرادی کاربلد و آموزش دیده، بصورت شبانه روزی همراه با اقدامات اصلاحی فوق‌الذکر، می‌تواند نوید بخش یک سفر خوش برای مسافران و لذت بردن از اوقات فراغت همشهریان باشد.